Geduld bij het ontwikkelen van sereniteit

• Cultiveren van de absorptiefactoren samen met sereniteit
• Het belang van geduld bij het cultiveren van concentratie
• Zacht voor onszelf zijn

Wat betreft het doen van meditatie om sereniteit te cultiveren, cultiveren we tegelijkertijd deze vijf absorptiefactoren en het onderdrukken van de vijf hindernissen. Het versterken van de vijf factoren gaat min of meer opeenvolgend, want eerst als we mediteren de grove betrokkenheid is erg belangrijk, want dat is wat ons echt op het object richt. Als het er eenmaal is, cultiveren we de verfijnde betrokkenheid. (Soms wordt het vertaald als aanhoudende betrokkenheid bij het object.) Van daaruit komt een gevoel van vervoering. Dan geeft dat een gevoel van gelukzaligheid. Dan wordt de geest erg eenpuntig en valt alles samen op het object. Dus je ontwikkelt de factoren in die volgorde, met als hoogtepunt de eenpuntigheid.

Er staat dat de vijf factoren geduldig moeten worden gecultiveerd. We kunnen onszelf niet pushen of willen dat we ons concentreren. Dit is iets dat veel mensen zich niet realiseren. Vooral in een westerse cultuur waar we gewend zijn om te pushen, en we hebben zoiets van: "Als ik maar hard genoeg mijn best doe, en ik zal het gewoon doen, zal het gebeuren." Die houding werkt niet in het geval van meditatie. Wat er in plaats daarvan gebeurt, is dat de geest behoorlijk vermoeid en behoorlijk gespannen raakt, en het tegenovergestelde gebeurt van wat we willen, namelijk dat we een beetje gespannen worden, we worden humeurig, we raken gestrest, en dat is niet bevorderlijk voor een goede concentratie. Het is een hele uitdaging voor mensen in onze cultuur om iets te leren doen met “inspanning” maar ook met kalmte, omdat we inspanning altijd zien als inspanning zoals in sport, je gaat er gewoon in, jij bent de voetballer en jij aanval. Maar die benadering waaraan we zo gewend zijn als we 'inspanning' horen, is niet de betekenis van inspanning als het gaat om meditatie oefening. Dus we moeten dit vaak op de harde manier leren, door veel tegen het lijf te lopen totdat we leren dat we het niet kunnen of onszelf ergens in duwen. We moeten leren hoe we op een zeer, zeer bekwame manier met de geest kunnen werken. En vaardigheid is niet iets dat we gewend zijn. We vertrouwen zo vaak op macht in ons leven. Door macht domineren we of krijgen we onze zin. Maar vaardigheid is een veel uitnodigendere techniek en heeft betere voordelen op lange termijn. En die vaardigheid is niet alleen van toepassing op interpersoonlijke relaties (in plaats van macht over iemand), maar ook op hoe we met onszelf omgaan, hoe we met onszelf omgaan. Als we zeggen: "Ik moet dit doen!" Als we het vermogen hebben om zachtaardig voor onszelf te zijn en tegelijkertijd onszelf een duwtje in de rug te geven zodat we niet zelfgenoegzaam worden. Dat is wat echt nodig is bij het cultiveren van deze vijf factoren. Dat soort houding.

Het is een algemene houding in ons leven, nietwaar? Dat blijkt vooral uit onze meditatie praktijk.

[In reactie op het publiek] De vraag is of dingen als: grove betrokkenheid en verfijnde betrokkenheid, zijn dat dingen die we nu hebben? Of zijn het dingen die we nu niet hebben en die pas nieuw zijn gemaakt?

Het zijn allemaal dingen die we nu hebben. Het zijn mentale factoren die we nu hebben, maar ze zijn onderontwikkeld. Of, omdat het veranderlijke mentale factoren zijn, plaatsen we ze vaak op het verkeerde object. Je weet wel? Dus ons vermogen om te herkauwen en te ontleden wat iemand ons heeft aangedaan. Daar hebben we veel grof en verfijnd engagement voor. Het zijn mentale factoren die we nu hebben, maar we moeten ze sturen en op een andere manier cultiveren.