Print Friendly, PDF & Email

Zes fundamentele aandoeningen: verwaandheid en 'ik ben'

Stadia van het Pad #104: De Tweede Edele Waarheid

Onderdeel van een serie van Bodhisattva's ontbijthoek gesprekken over de Stadia van het Pad (of Lamrim) zoals beschreven in de Goeroe Puja tekst door Panchen Lama I Lobsang Chokyi Gyaltsen.

We hadden het over trots en arrogantie, weet je nog? De eerste drie soorten arrogantie doen zich voor wanneer we onszelf met anderen vergelijken: met mensen aan wie we gelijk zijn, aan mensen aan wie we beter zijn dan of aan mensen aan wie we niet zo goed zijn als. Maar in alle drie deze gevallen komen we als beste uit de bus. Dit zorgt duidelijk voor problemen in onze sociale relaties. En het zorgt ook voor problemen in ons gevoel van welzijn. Want als we in dit soort denken komen, onszelf rangschikken, dan wordt het erg moeilijk om altijd die rang te behouden, nietwaar? Als we onszelf de beste maken, moeten we hoe dan ook de beste blijven, zelfs als we veel boo-boos maken. Het wordt dus behoorlijk stressvol om van binnen arrogant te zijn.

De verwaandheid van "ik ben"

Laten we het hebben over enkele van de andere soorten verwaandheid. Er is er een die de verwaandheid van 'ik ben' wordt genoemd. Deze is nauw verwant aan onwetendheid omdat het gebaseerd is op het kijken naar het 'ik': 'ik ben; Ik besta." Het is gewoon die verwaandheid van "Hier ben ik." Ken je die? [gelach]

We kunnen echt zien dat de kern van deze verwaandheid het idee is dat er een 'ik' is om mee te beginnen, en dan natuurlijk dat 'ik' het centrum van de wereld is. En elke keer als we ergens binnenlopen, is het: “Ik ben; dus bla, bla, bla, bla.” Alle anderen zouden alles om mij heen moeten doen. De beklemming van vasthouden aan 'ik ben' met verwaandheid is heel, heel ongemakkelijk.

Onszelf opblazen in samenwerking met anderen

En dan is er nog een soort arrogantie waarbij we een beetje minder zijn dan andere mensen die echt goed zijn. Dit is tenminste een manier om ernaar te kijken. Stel dat er een conferentie is van al deze eersteklas, buitengewone mensen in mijn vakgebied, en hoewel ik niet zo goed ben als zij, ben ik uitgenodigd voor de conferentie. Dit impliceert voor mezelf dat ik een stuk beter ben dan al die andere mensen die niet waren uitgenodigd. Dus op de een of andere manier voelen we ons beter door onszelf groot of belangrijk te maken door geassocieerd te worden met iemand anders die groot of belangrijk is.

Dit wordt vaak gevonden in Dharmacentra. Mensen kunnen soms denken: “Ik ben een discipel van die-en-die, en die-en-die is toevallig een reïncarnatie van die-en-die. Ik ben slechts een nederige discipel, maar ik word geassocieerd met deze grote meester die een incarnatie is van een grote meester.” Er is zeker niets mis mee om deze mensen als onze leraren te hebben. Waar ik het over heb, is de verwaandheid om te proberen onszelf op te blazen door om te gaan met mensen die beter zijn dan wij, ook al beweren we niet zo goed te zijn als zij.

De verwaandheid van minderwaardigheid

In Kostbare slinger, Nagarjuna beschrijft een soortgelijk soort verwaandheid op een iets andere manier, en dit is verwaandheid van minderwaardigheid. Dus in plaats van dat je bijna net zo goed bent als mensen die echt goed zijn, of geassocieerd wordt met mensen die echt goed zijn, is het het tegenovergestelde. “Nou, vergeet mij; Ik kan niets goed.” Dit is degene die echt leidt tot een laag zelfbeeld en die identiteit creëert van "Ik kan het gewoon niet aan". In tegenstelling tot de verwaandheid waarbij we onszelf opblazen en denken dat we beter zijn dan alle anderen en niet accepteren dat iemand anders ons naar beneden haalt, anders worden we boos, wanneer we gehecht zijn aan deze verwaandheid van "Ik ben zo waardeloos, 'Als iemand dat tegenspreekt en ons probeert te prijzen of ons probeert te vertellen dat we de moeite waard zijn, raken we erg van streek. Omdat we het gevoel hebben dat ze ons niet goed zien. Dan verknoeien we het in de hoop dat ze ons nauwkeuriger zullen zien en zien hoe hopeloos we werkelijk zijn.

Dit is degene die vaak naar voren komt als we het hebben over schuldgevoelens. We denken misschien: 'Als ik niet de beste kan zijn, word ik de slechtste. Maar op de een of andere manier ben ik niet zoals iedereen. Geloof me, ik ben echt de slechtste.” Dit is toch ook een groot probleem? Je kunt zien hoe al deze verschillende soorten verwaandheid draaien om het zelfbeeld en hoe we over onszelf denken. Het is een groot probleem, dus alleen al het opmerken hiervan is al heel goed. En dan kunnen we beginnen met onderzoeken en ons afvragen: "Klopt mijn zelfbeeld?" Het grootste deel van ons zelfbeeld is gebaseerd op onzin, nietwaar?

Publiek: Als je jezelf die vraag stelt, en je gebruikt defecte spiegels om het antwoord weer te geven, hoe begin je dan echt nauwkeuriger te onderscheiden?

Eerwaarde Thubten Chodron (VTC): Als je gewend bent aan defecte spiegels die je vertellen wie je bent, hoe begin je dan te onderscheiden? Ik denk dat je jezelf moet afvragen: "Wat zijn mijn talenten, zonder ze met iemand anders te vergelijken?" Identificeer de talenten en capaciteiten die je hebt. Vraag vervolgens: "Op welke gebieden kan ik enige verbetering gebruiken?" Onthoud dat het nodig hebben van verbetering niet betekent dat u slechter bent dan wie dan ook. Wanneer we dit doen, gaan we beseffen dat we, ondanks onze talenten en capaciteiten, ook wat verbetering kunnen gebruiken. En zelfs op de gebieden waar we wat verbetering kunnen gebruiken, hebben we wat talent en bekwaamheid. Dus dan beginnen we in te zien dat we deze dingen niet zo positief en negatief hoeven te maken, en we krijgen het gevoel dat deze dingen altijd veranderen. We kunnen op een bepaald moment in ons leven ergens goed in zijn, het niet meer doen en het vergeten, en dan niet meer kunnen. Of misschien zijn we ergens niet goed in en oefenen we het goed en worden we er later goed in. Al deze dingen zijn slechts voorbijgaande attributen.

Het fundamentele is dat we onze talenten en capaciteiten moeten gebruiken om levende wezens ten goede te komen. In plaats van ze als 'mijn goede eigenschappen' te beschouwen, erken dat welke kwaliteiten of capaciteiten we ook hebben, voortkwamen uit de vriendelijkheid van anderen die ons hebben onderwezen en aangemoedigd. Daarom moeten we deze kwaliteiten en talenten gebruiken om de vriendelijkheid van anderen terug te betalen door ze te gebruiken om de samenleving en anderen ten goede te komen.

Je hoort wel eens dat op verschillende universiteiten sommige mensen hun onderzoek niet willen delen. Of op de medische faculteiten hoor je dat iemand alle boeken over een bepaald onderwerp gaat nakijken, zodat niemand anders ze kan gebruiken. Dit gebeurt op bepaalde gebieden waar mensen alleen maar aan zichzelf denken en zelfs geen kennis willen delen, wat erg jammer is, niet? Het komt zelfs voor in de Dharma. Zoals ik verder opmerkte, staat het expliciet in leringen, vooral over de bodhisattva geloften, dat iemand niet onderwijzen omdat je je kennis niet wilt delen - want dan weten ze net zoveel of misschien wel meer dan jij - absoluut een overtreding is van de bodhisattva gelofte.

Eerbiedwaardige Thubten Chodron

Eerwaarde Chodron benadrukt de praktische toepassing van Boeddha's leringen in ons dagelijks leven en is bijzonder bekwaam in het uitleggen ervan op manieren die gemakkelijk te begrijpen en te beoefenen zijn door westerlingen. Ze staat bekend om haar warme, humoristische en heldere lessen. Ze werd in 1977 tot boeddhistische non gewijd door Kyabje Ling Rinpoche in Dharamsala, India, en in 1986 ontving ze bhikshuni (volledige) wijding in Taiwan. Lees haar volledige bio.