De vier vervormingen: zien wat vergankelijk is als permanent

Dit is een beetje een voortzetting van het gesprek dat een paar dagen geleden begon, omdat we de afgelopen dagen een interne retraite hadden gedaan. Dat gesprek begon met het idee: ‘Misschien denk je nu dat er iets mis is met je geest.’ [gelach] Daarna spraken we een dag over onze verwachtingen en hoe ze keer op keer onwaar blijken te zijn, hoe we ons eraan vastklampen en hoe ze zoveel moeilijkheden in ons leven veroorzaken. Vervolgens hadden we het de afgelopen twee dagen over onze regels van het universum – hoe de egocentrische gedachte denkt dat het universum met ons in het middelpunt ervan zou moeten draaien.

Vandaag gaan we in op enkele diepere niveaus van misvattingen, enkele manieren waarop onze geest ongelijk heeft. Ik wilde het hebben over de vier vervormingen. Ik zal ze vandaag niet allemaal bespreken, maar we zullen beginnen. Dit verwijst naar vier vertekende manieren waarop we objecten in een cyclisch bestaan ​​zien.

De vier vervormde weergaven zijn: het vuile zien als mooi, het zien van wat lijden is in de natuur of dukkha in de natuur als gelukzalig, het vergankelijke zien als permanent, en het zien van wat geen zelf heeft, als het hebben van een zelf. Deze vier vervormingen zijn voortdurend in onze geest werkzaam als we met dingen omgaan. We denken voortdurend dat we de dingen zien als objectieve entiteiten, dat ze werkelijk zijn zoals ze op deze vier manieren aan ons verschijnen. Maar als we het onderzoeken, beseffen we dat we, zoals gewoonlijk, ongelijk hebben. We hebben het vooral mis als het gaat om de visie op vergankelijkheid; dit is er een waarin we echt verstrikt raken in ons streven naar duurzaamheid.

We weten allemaal dat er dingen kapot gaan en dat er mensen doodgaan. We weten het intellectueel en begrijpen dat dit een grof niveau van vergankelijkheid is. Maar normaal gesproken denken we niet eens na over het subtiele niveau van vergankelijkheid – hoe dingen ontstaan ​​en tijdelijk ophouden. Zelfs op het brutoniveau zijn we, hoewel we weten dat dingen veranderen, altijd verrast als het niet de verandering is die we hadden verwacht. We weten allemaal dat we zullen sterven, en we weten allemaal dat de mensen om wie we geven zullen sterven. Maar als iemand sterft, zijn we zo geschokt.

We zijn geschokt, ook al is het iemand die ongeneeslijk ziek is. De dag dat ze sterven, is er nog steeds het gevoel van: 'Hoe zijn ze gestorven? Dat had niet mogen gebeuren.” Of als onze dierbare bezittingen vallen en kapot gaan, zijn we verrast, ook al weten we dat ze gaan breken. We weten dat onze dierbare auto bekrast zal raken; we weten dat er een deuk in gaat zitten. Maar als het gebeurt, denken we: ‘Hoe is dit gebeurd? Dit had niet mogen gebeuren.”

Dit is dus gewoon het grove niveau van vergankelijkheid dat we intellectueel begrijpen, maar op gevoelsniveau hebben we daar zo weinig voeling mee, zo onbekend mee. Daarom is de meditatie over vergankelijkheid en de dood is zo belangrijk om ons er actief bij te betrekken meditatie oefening. Want zolang we het gevoel hebben dat we voor altijd zullen leven, of dat de dood gebeurt maar andere mensen overkomt, of dat de dood mij pas later overkomt, zijn we zo geschokt als de dood komt. De Buddha laat ons vanaf het begin van de beoefening over de dood mediteren, zodat we deze grove vergankelijkheid beginnen te begrijpen. En door het te begrijpen, zorgen we ervoor dat we de kansen die we hebben echt koesteren, en kunnen we profiteren van de kansen die we hebben, in plaats van ze gewoon weg te gooien omdat we denken dat alles er altijd zal zijn.

Het is belangrijk om ons leven echt te gebruiken om de Dharma te beoefenen en ook om te wennen aan het idee dat de mensen van wie we houden en koesteren er niet altijd zullen zijn. Op die manier zullen we niet zo in paniek raken als ze sterven. En als de dood op ons pad komt, zullen we niet zo geschokt zijn dat het gebeurt. Maar het vergt veel meditatie gewoon om zelfs maar van die grofste verduisteringen af ​​te komen, en om een ​​onderbuikgevoel te krijgen van: “Ja, ik ga dood” en “Ik weet niet wanneer dat zal gebeuren” en “Op het moment dat ik sterf het enige dat voor mij belangrijk is, zijn mijn praktijk en de karma Ik heb gemaakt. Mijn lichaam is niet belangrijk. Mijn vrienden en familieleden zijn niet belangrijk. Mijn sociale status is niet belangrijk. Mijn bezittingen zijn niet belangrijk.” Het vergt veel werk om dat niveau te bereiken.

Deze meditatie staat aan het begin van de lamrim. We oefenen het al jaren, maar het is heel moeilijk om het echt in ons hoofd te krijgen, zodat het daadwerkelijk een verandering teweegbrengt in de manier waarop we ons leven leiden.

We zullen de komende dagen meer doorgaan met permanentie en de andere vervormingen.