De leeuw van trots

• Trots is gebaseerd op een sterk zelfbeeld
• Een beroep doen op onze eigen wijsheid om ons te helpen trots te overwinnen
• Innerlijk zelfvertrouwen ontwikkelen om trots tegen te gaan

De Acht Gevaren 01: De leeuw van trots (Download)

Ik dacht om de tekst door te nemen over de acht gevaren waartegen Tara ons beschermt. Ze vertalen het vaak met 'acht angsten', maar 'angst' vind ik een heel grappig woord. Ik denk dat het beter is om de acht gevaren te zeggen.

We beginnen met de eerste, we werken ons er doorheen. Het is van Kroonornament voor de wijzen, een hymne aan Tara gecomponeerd door Gyalwa Gendun Drup, de Eerste Dalai Lama, nadat hij een meditatie terugtrekken op Tara. Dus schreef hij deze tekst.

Het eerste couplet gaat over de leeuw van trots. Je weet wel, zoals dat MGM-ding. Grrrrrr. Dus er staat:

Wonen in de bergen van verkeerde opvattingen van eigenheid,
Opgeblazen met zichzelf superieur te houden,
Het klauwt andere wezens met minachting:
De leeuw van trots - bescherm ons alstublieft tegen dit gevaar!

Als we Tara's aard zien als de aard van wijsheid, dan zal wijsheid ons beschermen tegen trots, nietwaar? Omdat trots - of soms vertaald als verwaandheid of arrogantie - gebaseerd is op een zeer sterke kijk op eigenheid, zoals hier in het vers staat. Dus het is gebaseerd op dit ongelooflijke zelfbegrijpen: daar ben IK. IK BEN. En vooral dit gevoel de controleur te zijn.

Er zijn verschillende soorten trots, en één soort wordt de 'verwaandheid van ik' genoemd. Ik hou van die term, omdat het dat zo treffend omschrijft. De verwaandheid van ik. Hoe we ons verwaand voelen alleen maar omdat we denken dat we bestaan: IK BEN. Het is verwaandheid, nietwaar? En dus is Tara's aard wijsheid, dit gaat overwinnen.

Als we zeggen: 'Tara, bescherm ons alsjeblieft tegen deze angst', is het niet zo dat Tara naar beneden duikt en alle trots uit onze gedachten haalt... Zou dat niet mooi zijn? [gelach] Maar zo gebeurt het niet. Als we een beroep doen op Tara, doen we eigenlijk een beroep op onze eigen wijsheid: bescherm me alsjeblieft tegen het gevaar van verwaandheid, van arrogantie.

Het is hierop gebaseerd verkeerde mening van eigenheid, dit zelfbestaand zelf. Het is opgeblazen en houdt zichzelf superieur.

Als we onszelf vergelijken met mensen van wie we beter zijn, dan zijn we beter dan zij. Als we onszelf vergelijken met mensen die gelijk zijn, zijn we nog steeds een beetje beter. Als we onszelf vergelijken met mensen die beter zijn dan wij, dan zijn we bijna net zo goed en zullen we binnenkort beter zijn. Dus gewoon deze ongelooflijke eigendunk.

Maar er is een soort arrogantie die averechts werkt. Dit is de arrogantie van: "Ik ben de slechtste." De arrogantie van zelfbeschuldiging en: "Ik ben zo slecht dat ik het allemaal fout kan laten gaan." “Waarom werkt dit niet? Het komt door MIJ. Ik ben inherent de schuld waard, vol schaamte, waardeloos...' Dat is een vorm van arrogantie, nietwaar? Als ik niet de beste kan zijn, ben ik de slechtste. Maar ik ben speciaal.

Het klauwt ook andere wezens met minachting. Dat is een heel levendig beeld, nietwaar? Maar dat is wat onze geest doet als hij vol arrogantie is. Gewoon met minachting, klauwt ze. "Je gaat niet denken dat je goed bent, want ik ben de beste." Maar we doen dit met zo'n mooie uitdrukking op ons gezicht. We zien er zo lief uit. 'O, ik ben niet arrogant. Ik vertel je alleen wat goed voor je is.” We proberen te beheersen, we proberen te domineren. En waarom doen we dit? Waarom blazen we onszelf zo op, denkend dat we superieur zijn? Omdat we echt niet in onszelf geloven.

Want iemand die echt zelfvertrouwen heeft, hoeft zich (of zichzelf) niet op te blazen. Het is wanneer we geen zelfvertrouwen hebben dat we erop uit trekken en een groot probleem van onszelf maken.

Ik herinner me een keer dat ik naar Zijne Heiligheid keek op een conferentie – dit was vele jaren geleden. Hij zat in een panel van experts en ze hadden het over iets en de rest van het panel keek naar Zijne Heiligheid en zei: "Wel, wat denk je?" Weet je, een soort van: 'Wat is het antwoord? Je bent god, geef ons het antwoord.' En Zijne Heiligheid zat daar en zei: "Ik weet het niet." En het is alsof het publiek stil was. "Hoe kun je een expert zijn en zeggen dat je het niet weet?" Hij zei: "Ik weet het niet." En toen wendde hij zich tot de rest van de mensen in het panel en zei: "Wat denk je?" En het is als: “Wow. We hebben nog nooit iemand dat zien doen terwijl hij de persoon zou moeten zijn met alle antwoorden.” En ik besefte, weet je, waarom kan Zijne Heiligheid dit doen? Omdat hij geen interne behoefte heeft om indruk te maken op andere mensen, en hij hoeft zichzelf niet te bewijzen - aan andere mensen of aan zichzelf - omdat hij zelfvertrouwen heeft. Als we niet in onszelf geloven, proberen we onszelf altijd aan iemand anders te bewijzen. Altijd proberen iemand te laten zien: kijk, ik ben goed, ik ben de moeite waard, ik kan dit. Maar daaronder zijn we net een klein kind dat gaat, *snif snif* “Vertel me alsjeblieft dat het goed met me gaat. En als je dat niet doet, nou, dan ga ik gewoon domineren en het toch door je strot duwen. Het werkt niet erg goed als een strategie. Ik denk dat het echte werk is om ons eigen innerlijke zelfvertrouwen te ontwikkelen.

Trots komt op allerlei verschillende manieren naar voren. Soms kijk ik en mensen stellen een Dharma-vraag en dan luisteren ze niet naar het antwoord. Ze willen gewoon de Dharma-vraag stellen en er slim uitzien voor het stellen van de Dharma-vraag. Of ze vertrouwen het antwoord dat ze krijgen niet echt. Het is als: “Die persoon kan echt niets weten. Ik denk dat mijn mening het beste is.”

Ik zeg niet dat je de andere kant op moet gaan en gewoon alles moet geloven wat je hoort, dat is niet verstandig. Je luistert naar advies, je luistert naar de leringen. Maar we moeten een open geest hebben die bereid is om onze eigen ideeën te herzien. Want als we vast komen te zitten en erg koppig zijn over onze eigen ideeën, dan: “Ik heb gelijk. Mijn idee is juist,' nou, hoe gaat dat ons ten goede komen? Vooral als ons idee niet het juiste is. Dan lopen we echt vast.

Dit is het hele ding achter debat, je hebt een idee, maar je staat er ook voor open om het te herzien. Je verdedigt een idee niet alleen omdat het zo is de mijne. "Mijn idee. MIJN manier van doen. We moeten het op DEZE manier doen, en de manier van iedereen is verkeerd.” Dat werkt dus niet zo best.

Het punt is dat we moeten uitkijken voor onze eigen arrogantie, onze eigen verwaandheid, onze eigen trots. Het is heel gemakkelijk om op de arrogantie van andere mensen te letten. We weten wie arrogant is. We weten ook wie boos is, wie gehecht is, wie jaloers is. Maar dat maakt niet uit, wie anders is. We hebben – al deze gevaren die in dit gebed naar voren zullen komen – we hebben ze allemaal. We moeten dus in onszelf kijken en zien.

Nu hoop ik dat jullie allemaal naar me gaan luisteren! [gelach]