ထေရဝါဒ၌ ရဟန်းတို့

၂၀၀၆ ခုနှစ်နှင့် ၂၀၀၇ ခုနှစ်များအတွင်း ကျွန်ုပ်သည် အနောက်တိုင်း ဘိက္ခုနီ သာသနာရေး ကော်မတီနှင့် ဆက်သွယ်ပြီး သီလရှင် နှင့် ပတ်သက်သော ကိစ္စရပ် အသီးသီးကို ဆွေးနွေးခဲ့ပါသည်။ အသျှင်ဂျပ္ပသာဒရွန်သည် ရဟန်းသံဃာတော်များနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆက်လက်ဆွေးနွေးရန် တစ်စုံတစ်ရာ လှူဒါန်းလိုပါသလောဟု မေးလျှောက်၏။ ထေရဝါဒ ရှုထောင့်။

ထိုရဟန်းအား သာသနာတော်အတွင်း၌ ခိုင်လုံသော တရားသုံးမျိုးတို့ကို ပွါးများ၍ ဆင်ခြင်၏၊ ထေရဝါဒ:

1. ရှိပြီးသားတွေကြား နက်နဲပြီး နီးနီးကပ်ကပ် ချိတ်ဆက်မှုတွေရှိတယ်။ ဝိနယာ ကျောင်းများနှင့် ၎င်းတို့ကြားတွင် “ကွဲလွဲမှု” ရှိခဲ့ဖူးကြောင်း အထောက်အထား နည်းပါးသည်။ ဝိနယာ ခိုင်ခိုင်လုံလုံ။ ထို့ကြောင့် တရားဝင်မှု မရှိပါ။ ဝိနယာ တရုတ်ဓမ္မဂုပတအနွယ်မှ ဘိက္ခုနီများကို လက်ခံရန် ကန့်ကွက်သည်။
2. ပါဠိ ဝိနယာ ရဟန်းတို့ တစ်ပါးတည်း သံဃာကို ပင့်ဆောင်ရန် အတိအလင်း ခွင့်ပြု၏။
3. အဆိုပါ ဝိနယာ လက်တွေ့ကျသော မူဘောင်တစ်ခုအဖြစ် ရည်ရွယ်ပြီး လိုက်နာလိုသော စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် လိုလားသူများကို အဟန့်အတားဖြစ်စေရန် အသုံးမပြုသင့်ပါ။ ဓမ္မ ၎င်း၏ပြည့်စုံမှု၌။

ထေရဝါဒ

ရဟန်းတို့ ငါသည် ရဟန်းတို့ တပည့် … ရဟန်းတို့ … လူပြိန်းတပည့် … ပြည့်စုံသော စည်းကမ်းရှိသော လိမ္မာသော ဉာဏ်ရှိသော ဒကာမတို့ မရောက်မှီတိုင်အောင် ငါသည် မပရိနိဗ္ဗာန်မပြု၊ ဓမ္မနှင့်အညီ လေ့ကျင့်ခဲ့သည်။ ဓမ္မစနစ်တကျ ကျင့်ကြံနေထိုင်ပါ။ ဓမ္မမိမိဆရာထံမှ သင်ယူ၍ ဟောကြားဆုံးမ ဆုံးမအပ်ကုန်သော တရားကို ဟော၏၊ အညီ ချေပနိုင်သူ ဓမ္မ ပေါ်လာတဲ့ အခြားအဆုံးအမတွေကို ကြည့်ပြီးမှ အံ့သြဘွယ်ရာကို သင်ပေးတယ်။ ဓမ္မ.¹

ဤကျမ်းပိုဒ်ကို ပါဠိမှ ပြန်ဆိုသည်။ မဟာပရိနိဗ္ဗာန သုတ္တန်အကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် စကားဝိုင်းကို မှတ်တမ်းတင်သည်။ ဗုဒ္ဓ မာရ်သည် ဉာဏ်အလင်းရပြီး မကြာမီပင်။ ရဟန်းတို့ ဤသည်ကို လေးနက်စွာ သက်သေတည်သော ကျမ်းဂန်များစွာတို့အနက်မှ တစ်ခုကား၊ သံာ အမှန်တကယ် အောင်မြင်ပြီး ပြည့်စုံသော ဗုဒ္ဓဘာသာအသိုင်းအဝိုင်း၏ မရှိမဖြစ် အရေးပါသော ကိုယ်လက်အင်္ဂါတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထိုကဲ့သို့ ပြောဆိုချက်များကို ရုံထဲတွင် မတွေ့ပါ။ ထေရဝါဒ ကျမ်းဂန်များသာမက စာသင်ကျောင်းများ၏ ကျမ်းဂန်များတစ်လျှောက် အရပ်ရပ်တို့၌ ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ တူညီသောအပိုင်းကို Mūlasarvāstivāda၌မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ဝိနယာ:

မာရ်နတ်တို့၊ ငါ့တပည့်တို့သည် ပညာရှိ၍ လျင်မြန်စွာ ဉာဏ်မမှီသရွေ့ ရဟန်း၊ ရဟန်း၊ လူဝတ်ကြောင် ဥပဇ္ဈာယ်ဆရာတို့သည် ရန်ဘက်ပြုခြင်းကို မချေမှုန်းနိုင်သရွေ့၊ ဓမ္မငါ၏ကိုယ်ကျင့်တရား အဆုံးအမသည် ဘုရားနှင့် လူတို့ကြားတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မပြန့်ပွားသေးသမျှ ကာလပတ်လုံး ငါသည် မကွယ်ပျောက်။²

ပင်မရေစီးကြောင်းတင်ဆက်မှုအနေဖြင့် ဤကဲ့သို့သောထုတ်ပြန်ချက်များကို အလေးအနက်ထားဆောင်ရွက်သင့်သည်ဟု ကျွန်ုပ်ယုံကြည်ပါသည်။ ဗုဒ္ဓ သူ၏ အုပ်စိုးမှုသည် အစကတည်းကပင် ဖြစ်လိုခဲ့သည်။

ကျွန်ုပ်၏ သိမ်အဆက်အနွယ်မှ အရင်းတည်သော်လည်း၊ ထေရဝါဒမကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ကျွန်ုပ်၏ကိုယ်ပိုင်လမ်းစဉ်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ရိုးရာအမွေအနှစ်များကို ရှာဖွေရန်ဖြစ်သည်၊ ထို့ကြောင့် ဘိက္ခုနီသိမ်အပါအဝင် အချို့သောကိစ္စရပ်များနှင့် ပတ်သက်၍ ကျွန်ုပ်၏ထင်မြင်ယူဆချက်များမှာ ကွဲလွဲနေပါသည်။ ထေရဝါဒ ပင်မရေစီးကြောင်း။ ရှေးရိုးစွဲဝါဒနှင့် ရှေးရိုးစွဲဝါဒီများကဲ့သို့သော ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းတစ်ခုအတွင်း၌ပင် အသိအမှတ်ပြုရန် အရေးကြီးသည်ဟု ကျွန်ုပ်ယုံကြည်ပါသည်။ ထေရဝါဒကိစ္စရပ် အများအပြားတွင် သဘောထား ကွဲလွဲမှုများ ကျယ်ပြန့်လာမည်။

ဤတွင် သီရိလင်္ကာသို့ ဘိက္ခုနီအဆက်အနွယ်ကို မိတ်ဆက်ခြင်း၏ အခြေခံသမိုင်းကို ဤတွင် ကျွန်ုပ်သည် ကောင်းစွာသိသော၊ သို့ရာတွင် ဗုဒ္ဓဂါယာမှ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသို့ ပင့်ဆောင်လာသော ဗောဓိပင်ငယ်များကို ဆင်ဟာလီဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ၏ နှလုံးသားထဲတွင် အမြဲအမှတ်ရနေစေရန် အလေးပေးဖော်ပြသင့်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် သီရိလင်္ကာလူမျိုးများအတွက် ဘိက္ခုနီအဆက်အနွယ်သည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအဖြစ် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အမှတ်သညာနှင့် ပင်ကိုယ်အားဖြင့် ဆက်စပ်မှုမရှိ၊ ယုံမှား သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၌ ယနေ့ခေတ်ကာလ၌ ရဟန်းသံဃာတော်များကို လက်ခံခြင်း၏ အဓိက အကြောင်းအရင်းမှာ အခြားနိုင်ငံများနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက၊ ထေရဝါဒ နိုင်ငံပေါင်း။

သာသနာတော်နှင့် ရှေးဟောင်းသုတေသန အထောက်အထားများအရ ဘိက္ခုနီအဆက်အနွယ်သည် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာကြောင်း အတည်ပြုသည်။³

ထိုင်းမှာ မြန်မာက မိတ်ဆက်ခဲ့တယ်လို့ အတည်မပြုနိုင်တဲ့ သတင်းတွေ ရှိတယ်။ ခရစ်နှစ် ၁၁ ရာစုခန့်တွင် မြန်မာနှင့် သီရိလင်္ကာတို့၌ ဘိက္ခုနီအယူသည် ဆိတ်သုဉ်းသွားခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ဘိက္ခုနီအမျိုးအနွယ်သည် ပင်ကိုယ်အားဖြင့် တည်ရှိနေသည်မှာ ငြင်းမရပေ။ ထေရဝါဒ နှစ်ခုစလုံးက၎င်း၏ ဝိနယာ စာသားများ (“နှစ်ဆ” ဟုခေါ်သည်။ ဝိနယာ') နှင့်သမိုင်း။

သို့ရာတွင် အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်း၌ ရဟန်းမရှိခြင်းဟု ဆိုလို၏။ ထေရဝါဒ ရဟန်းတို့ သာမာṇera၊ ဒကာ၊ ဒကာမတို့ဟူ၍ လေးမျိုးစုဖွဲ့၍ ဖွဲ့ဆိုအပ်၏။ ဤအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်သည် ယခုအခါတွင် ပင်ကိုယ်ရေစီးကြောင်းအတွက် ပင်ကိုယ်ဖြစ်လာသည်။ ထေရဝါဒမိမိကိုယ်မိမိ အမှတ်သညာ၏ ခံစားချက်ကို အစားထိုးသည်။ ဗုဒ္ဓ'' s ကို "လေးခေါက် တပ်ဆင်ခြင်း။"(catuṣpariṣadရဟန်းတို့) ရဟန်း၊ရဟန်း၊ဒကာ၊ဒကာ၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ထိုင်းရဟန်းတို့သည် “မရှိတော့သောကြောင့် သီလမရှိသောကြောင့်” ဟု သီတင်းသုံးပတ်လုံး ပတိမောက္ခနိဒါန်း၌ ရွတ်ဆိုကြသည်။⁴ အလားတူ ဥပမာအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် တရားဝင်ဖြစ်သည်။ သံာ ဥပဒေက "သံာ” အမျိုးသားသီးသန့်အဖြစ်

၁.၂ (က) “သံာ”အရိယာကို မှီသော ရဟန်းဟူသည်ကား၊ ဘုန်းကြီးhood by the ဥပေတိကတ္တုသ- ဥပါသမ်ပဒကာ ကမ္မဝကာ တူညီသောဘာသာတရားရှိသူများ သစ္စာကတိ သီလ၊⁵

အဆိုးဆုံးမှာ ထေရဝါဒသည် ဘိက္ခုနီ စက္ခာဒိ (ဒေါ် သာဝတိ) ကဲ့သို့ပင် ဘိက္ခုနီကို ထောင်သွင်းအကျဉ်းချခြင်းအထိ ရောက်သွားပေလိမ့်မည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ် မေလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားသော ဒေါ်သီဝတီသည် ထိုစဉ်က ရန်ကုန်ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံတက္ကသိုလ်မှ ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် မြန်မာစာပေဘွဲ့ဖြင့် ဘွဲ့ရခဲ့ပြီး သူမ၏ အနုပညာစွမ်းရည်များအတွက် ရွှေတံဆိပ်များစွာ ရရှိခဲ့သည်။ လောကီပညာဖြင့် အောင်မြင်သော်လည်း၊ တရားအားထုတ်ရာ သာသနာတော်၌ တွေ့ကြုံရသော အတွေ့အကြုံသည် ၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် သီလရှင်အဖြစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် အငယ်တန်း ဓမ္မစာမေးပွဲများ ဖြေဆိုခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပထမဆုံး ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ 14 တွင် သူမသည် အကြီးတန်း စာမေးပွဲများကို ထိုင်ပြီး ပထမတစ်ကြိမ် ထပ်မံဖြေဆိုခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် ဓမ္မာစရိယ စာမေးပွဲကို ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့သည်။ သူမသည် မဟာဘွဲ့ကို သီရိလင်္ကာတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာကို ဆက်လက်လေ့လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် 1965 ခုနှစ်တွင် သူမသည် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ concomitants အမျိုးအစား၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အထူးပြုကာ ဒဿနိကဗေဒဆိုင်ရာ PhD အတွက် ဆက်လက်လေ့လာခဲ့သည်။cetasikā) တွင် ထေရဝါဒ ဓမ္မ။

မြန်မာနိုင်ငံရှိ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်များထံ အကြိမ်ကြိမ် လျှောက်ထားခဲ့သည်။သံာ မဟာနယကာကောင်စီ) နှင့်အညီ သီလရှင် သိမ် ဝိနယာဒါပေမယ့် အကြိမ်တိုင်း ငြင်းဆန်ခဲ့ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ၌ ပဌမဂုဏ်တော်ကို ခံယူ၍ ဘိက္ခုနီစက္ကာဝါဒိအဖြစ် ခံယူခဲ့သည်။ ၂၀၀၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဗုဒ္ဓဘာသာအတွက် ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ခင်းကျင်းပြသရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓဘာသာ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးသို့ တက်ရောက်ရန် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။ (ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့်အတိုင်း နိုင်ငံရေးအငြင်းပွားမှုများသည် နောက်ဆုံးမိနစ်တွင် ပါဝင်သူအများအပြားကို နှုတ်ထွက်စေခဲ့သည်။) အဆိုအရ၊ အဆွေခင်ပွန်း သီလရှင် ဥတ္တမ၊ သို့သော်လည်း ဖခင်ဖြစ်သူ နေမကောင်းသောကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ဒီအတောအတွင်းမှာပဲ အစိုးရကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ သူ့ကို ဆင့်ခေါ်မေးမြန်းခဲ့ပါတယ်။ သံာ မဟာနယကာကောင်စီ။

ဖခင်သေဆုံးပြီးနောက် ၂၀၀၅ ခုနှစ် မေလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ဘိက္ခုနီ သာသနဒိဋ္ဌိ ပုဒ်မ ၂၉၅ ၊ “သာသနာကို အလွဲသုံးစားပြုမှု” နှင့် “သာသနာ့ အဆောက်အဦနှင့် ဥစ္စာပစ္စည်းများကို ပျက်ပြားစေမှု” ပုဒ်မ ၂၉၅ (က) တို့ဖြင့် တရားစွဲဆိုထားသည်။ တစ်ခု အခြားရွေးချယ်စရာအရင်းအမြစ်စက္ကဝါဒီ၏ အဆွေဖြစ်သော ဘိက္ခုနီ ဂူṇasārī မှ ပုဒ်မ ၃၉၅ (က) အဖြစ် ဖော်ပြပြီး ဖမ်းဆီးရခြင်း၏ အကြောင်းအရင်းကို ဖော်ပြသည်။

a လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်နှင့် လွတ်လပ်စွာကိုးကွယ်ခွင့်အတွက် အမျိုးသမီးများအတွက် တန်းတူညီမျှအခွင့်အရေးရရှိရန် နိုင်ငံခြားလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွင် အလုပ်လုပ်ခြင်း။ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေတယ်။

ခ ရပ်ရွာအတွင်း မသမာမှု (ကွဲလွဲမှု) ဖြစ်ပေါ်စေရန် လုပ်ဆောင်ခြင်း။ သံာ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စည်းလုံးညီညွတ်မှုရှိပြီး လူမှုအသိုက်အဝန်း၏ ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် သဟဇာတဖြစ်မှုကို ထိခိုက်စေပါသည်။ သံာ အထွေထွေ ပြည်သူများ။

ဘိက္ခုနီ စက္ခာဒိယ သည် မြန်မာအကျဉ်းထောင်တွင် ၇၆ ရက်နေပြီးနောက် လွတ်မြောက်လာကာ သူမသည် ဘိက္ခုနီမဟုတ်ကြောင်း စာတမ်းတစ်စောင် ရေးထိုးကာ လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ ထို့နောက် သူမအား လေဆိပ်သို့ တိုက်ရိုက်ခေါ်ဆောင်ကာ သီရိလင်္ကာသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။⁶

ဘိက္ခုနီများကို ထောင်ချခြင်းသည် သီးခြားဖြစ်ရပ်မဟုတ်ပါ။ Yeo Kwang Sunim (Ayyā Tathāāālokā) သည် ထိုင်းအမျိုးသမီးများကို သီလရှင်အဖြစ် ခန့်အပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှု ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည်။

1928 ခုနှစ်တွင် ပြတ်ပြတ်သားသား နိုင်ငံရေးဝေဖန်သူ Narin Klung၊ Sara နှင့် Jongdi တို့၏သမီးနှစ်ဦးကို အခြားအမျိုးသမီးများစွာနှင့်အတူ ဘိက္ခုနီနှင့် သာမနရီအဖြစ် အသီးသီးခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ဘိက္ခုနီတို့အား ပေးလှူတော်မူသော အိမ်၊ သံာWat Nariwong ဟုလူသိများသည်။ ဖခင်၏ နိုင်ငံရေး ပဋိပက္ခများကြောင့် သမီးများ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အများစုမှာ ၎င်းတို့ ဖြစ်သည်။ သံာ နှမနှစ်​​ယောက်​ကို ​ထောင်​ထဲ​ခေါ်သွား​တော့ နှမ​တော်​(ရဟန်း)ကို အကြပ်​ကိုင်​ပြီး ဖြိုခွင်း​လိုက်​တယ်​။ လွတ်မြောက်လာသောအခါတွင် ဘုန်းကြီးဘ၀ကို ထိန်းသိမ်းထားသော်လည်း သင်္ကန်းအရောင်ပြောင်းသွားသည်။ သူတို့ရဲ့ သံာ တစ်နေ့တွင် ဆွမ်းခံကြွနေစဉ် ဘုန်းကြီးအစ်မအား မြင်းစီးသူ တစ်ယောက်က လုယူသွားသဖြင့် ပြီးဆုံးသွားလေသည်။ အပျက်သဘောဆောင်တဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေကြောင့် အဲဒီဖြစ်ရပ်ကို ရင်တွင်းမှာ သံာအဆိုပါပြီးတော့ သံာထိုင်းနိုင်ငံရဲ့ Raja က ထိုင်းရဟန်းအားလုံး အမျိုးသမီးတွေကို အမျိုးဘာသာ သာသနာ မပြုဖို့ တားမြစ်တဲ့ ဥပဒေတစ်ရပ်ကို အတည်ပြုလိုက်ပါတယ်။ သာမာṇerīs [၁၀ ပါးသီလစောင့် သီလရှင်]၊ စိက္ခာန [ပဉ္စင်းခံသင်တန်းသားများ]၊ သို့မဟုတ် ဘိက္ခုနီ [ပဉ္ဇင်း]။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အတွင်းတွင် ထင်မြင်ယူဆချက်များ ကွဲပြားရန် သိသာထင်ရှားသော နေရာတစ်ခုရှိသည်။ ထေရဝါဒ. ၁၉၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဗမာအစိုးရသည် သီလရှင်အမိန့်ကို ပြန်လည်ကျင့်သုံးရန် အကြံပြုခဲ့သည် (အနည်းဆုံး ၁၁ ရာစုအထိ မြန်မာရဟန်းတော်များ ရှိခဲ့သည်)။ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ အထက်လွှတ်တော် ရွေးချယ်ရေး ကော်မတီကလည်း မကြာသေးမီကပင် ဆရာတော်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။ တကယ်တော့ ထိုင်းဘုရင့်နာယကလက်အောက်ရှိ တက္ကသိုလ်တစ်ခုဖြစ်သည့် Mahamakuta Rajavidyalaya Foundation ၏တရားဝင်ဝဘ်ဆိုဒ်သည် "ဝန်ကြီးချုပ်ရုံး၏ အတွင်းဝန်ရုံး" စာမျက်နှာမှ ဆရာတော်၏ တည်ရှိမှုကို အပြုသဘောဖြင့် အသိအမှတ်ပြုသည်-

သို့ရာတွင် ၉၇၆ ခုနှစ်တွင် သီရိလင်္ကာရဟန်းတော်တစ်စုကို တရုတ်ပြည်သို့ ဖိတ်ခေါ်ပြီး ထိုနေရာတွင် သီလရှင်အနွယ်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဤအမျိုးအနွယ်သည် ယနေ့တိုင်အောင် ရှင်သန်နေခဲ့သည်။ ယင်းနောက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် ဂျပန်၊ ကိုရီး ယားစသည်ဖြင့် ပျံ့ နှံ့သွားကာ ယခုအခါ ထိုင်ဝမ်နှင့် ကိုရီးယားတို့၌ သီလရှင် စခန်းများကို တွေ့ရှိနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ 976 ခုနှစ် (2531) ခုနှစ်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု လော့စ်အိန်ဂျလိစ်မြို့ရှိ တရုတ်ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် ပဉ္စာခံဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသမီးများ အားကောင်းစေရန်အတွက် သာသနာနှင့်နိုင်ငံအသီးသီးမှ အမျိုးသမီး အယောက် (၂၀၀)အား သာသနာပြု ဘုန်းကြီးပေးခဲ့သည်။ ပြီးခဲ့သည့် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ဗုဒ္ဓဘာသာအမျိုးသမီးများသည် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် အဆင့်တိုင်းတွင် ပါဝင်လိုသည့် ဆန္ဒကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။ ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ထက်ဝက်မှ အမျိုးသမီးများကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားပါက ဤလမ်းကြောင်းသည် ဗုဒ္ဓဘာသာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် အပြုသဘောဆောင်သော အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသင့်သည်။

အထူးဖော်ပြခြင်းကိုလည်း ပြုလုပ်သင့်သည်။ ဂျက်တာဝန ဆရာတော်သည် မြန်မာလူမျိုးအကျော်ကြားဆုံး ဆရာ၊ ဘုန်းကြီး ယခုခေတ် မဟာစည်ဆရာတော်။ 1950 ခုနှစ်များတွင် ဂျက်တာဝန ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် မိလိန္ဒပဋ္ဋီကာရီကို ပါဠိဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ထိုရဟန်းကို နိဒါန်းပျိုးကြောင်း ထောက်ခံခဲ့သည်။ သံာ မြန်မာပြည်မှာ မကြာသေးမီနှစ်များအတွင်း ထေရဝါဒ ထေရ၀ါဒ ထေရ၀ါဒ ထေရ၀ါဒ ထေရ၀ါဒ ထေရ၀ါဒ ထေရ၀ါဒ ဆရာတော်ကြီးများ သည် ဘိက္ခုနီ များကို ထောက်ခံ အားပေး ကြသဖြင့် ဤ အရေအတွက်မှာ ဧကန်မုချ တိုးပွား လာပေလိမ့်မည်။

လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း၌ပင် ကျွန်ုပ်၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းမှ အနောက်တိုင်းဘုန်းကြီးများ၏ ဘုန်းကြီးများ၏ အတွေးအမြင်တွင် ကြီးမားသော အပြောင်းအလဲကို တွေ့မြင်ခဲ့ရပါသည်။ ၉၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအစောပိုင်းတွင် ဘိက္ခုနီ၏မေးခွန်းကို မဆွေးနွေးခဲ့ဘဲ ပင်မရေစီးကြောင်းအရ ဘိက္ခုနီများမရှိဟု အခြေခံအားဖြင့် လက်ခံခဲ့သည်။ ရဟန်းတို့ ယခုမူကား ရဟန်းသည် ကောင်းစွာ တည်ရှိ၏ဟု ကောင်းစွာ လက်ခံထားပုံရပြီး၊ ဤအရာသည် ကောင်းသည်လောဟု သဘောထားကာ ကွဲပြားဆဲပင်။

ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များအတွက် အလေးအနက်ထားဆုံးသော မေးခွန်းတစ်ခုမှာ သာသနာတော်ရှိမရှိ၊ မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ၏တရားဝင်ပုံစံအဖြစ် လုံးဝမှတ်ယူနိုင်ပါသည်။ ထေရ၀ါဒရဟန်းတို့သည် ထိုစကားကို ယုံလေ့ရှိ၏။ မဟာယာန ဘုန်းကြီးများနှင့် သီလရှင်များကို အမှန်တကယ် ခန့်အပ်ထားခြင်း မရှိပါ။ ရဟန်းတို့ စင်စစ်အားဖြင့် ရဟန်းမဟုတ်၊ ဤသည်မှာ အကြောင်းများစွာကြောင့်ဖြစ်သည်- မဟာယာန သံဃာတော်များနှင့် သီလရှင်များ ရွတ်ဆိုကြသည်။ သဒ္ဒါရုံ မတူညီသောဘာသာစကားဖြင့် (သို့သော်၊ ဗုဒ္ဓ လေ့လာသင့်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဓမ္မ ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားဖြင့်) မစောင့်ရှောက်ကြ ဝိနယာ (ဒါပေမယ့် တကယ်တော့ မဟာယာန သံာ တူညီသော အဓိကစည်းမျဉ်းများကို လိုက်နာပါ။ ထေရဝါဒ အချို့သော စည်းမျဉ်းငယ်များကို ရိုးရှင်းစွာ ကွဲပြားစွာ ဘာသာပြန်ပါ)။ သို့တည်းမဟုတ် သိမ်ကျင့်စဉ်ကို မှန်ကန်စွာ မလိုက်နာကြခြင်း (သို့သော် ဥဿပဒွါဒ၌ အရေးကြီးသော အင်္ဂါသည် သံဃာနှင့် စပ်သော ကြေငြာချက်သုံးမျိုးဖြစ်သည်၊ အသေးအမွှားအသေးစိတ်များ ပြောင်းလဲပါက သိမ်၏တရားဝင်မှုကို မထိခိုက်စေပါ)။ ကတည်းက "မဟာယာန"ဗုဒ္ဓဘာသာအစစ်အမှန်မဟုတ်ဘူး"မဟာယာန“ရဟန်းတို့ သီလရှင်တို့သည် ထေရဝါဒ ဘိက္ခုနီ ဓလေ့ကို ပြန်လည် ကျင့်သုံးရန် မဖြစ်နိုင်သောကြောင့် လိုက်နာကျင့်သုံးကြကုန်သော ရဟန်း၊ ဒီရပ်တည်ချက်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မပြောနိုင်ဘဲ ပြဿနာကို ဖြေရှင်းရာမှာ အရေးကြီးတယ်လို့ ကျွန်တော် ယုံကြည်ပါတယ်။ လိုအပ်တာက ပညာရေးပါ။ ကျွန်တော့်အနေနဲ့ကတော့ ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကြားက ဆက်စပ်မှုတွေရဲ့ ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုအောက်မှာ ဘုံအခြေခံကို ဖော်ညွှန်းတဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုအနေနဲ့ ပံ့ပိုးပေးပါမယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီနယ်ပယ်က နှစ်ဖက်စလုံးက လုပ်ဆောင်ဖို့ လိုအပ်တယ်။ မဟာယာန ထုံးတမ်းစဉ်လာများ၊ ၎င်းတို့၏မျိုးရိုးကို ထုံးတမ်းစဉ်လာအပေါ် မည်သို့အခြေခံကြောင်း ရှင်းပြရန် ဝိနယာ နိယာမတရားများ (ကျွန်ုပ်တို့အားလုံးသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာကို ရှေးရိုးဆန်သည်ဟု ယုံကြည်ကြပြီး ဤအရာကို အခြားသူများအား တရားမျှတရန် မလိုအပ်ဟု မခံစားရပါ) ၊ နားထောင်လိုစိတ်ရှိကြသော ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များလည်း ရှိသည်။

ဂိုဏ်းဂဏမကြို ဗုဒ္ဓဘာသာ

ဒါဟာဖြစ်ပါသည် ယုံမှားအမျိုးမျိုးသော ဗုဒ္ဓဘာသာအသိုင်းအဝိုင်းများသည် ၎င်းတို့၏ နှုတ်ထွက်စာများကို ရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်းများအတိုင်း ဖြတ်သန်းကာ စကြာဝဠာ မူရင်းကို မျှဝေဖူးသလား ဝိနယာ ၎င်းသည် စာသားအရ တူညီပါသည်။ သို့သော် အစောဆုံး ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းတော်ကြီးများ ပိုင်ဆိုင်သည်ဟု ယူဆရန် ကျိုးကြောင်းဆီလျော်ပါသည်။ ဝိနယာ ၎င်းသည် မျှမျှတတ တူညီပြီး အများစုမှာ ယနေ့ခေတ်ရှိ Vinayas ရှိ ဘုံဒြပ်စင်များနှင့် သက်ဆိုင်သည်။ ဤသည်မှာ ရဟန်းသံဃာ သီလရှင်များ အားလုံး လေ့လာ ကျင့်ကြံ အားထုတ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓ 100 နှစ်ခန့်။

ဒုတိယကောင်စီ

မလွှဲမရှောင်သာ၊ လက်တွေ့တွင် ကွဲပြားမှုများ တဖြည်းဖြည်း ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ အနှစ် 100 ခန့်အကြာ ဗုဒ္ဓပရိနိဗ္ဗာန်ပြု၍ ဤအကျပ်အတည်းကို ဖြစ်စေ၏။ သံာ ဝေသာလီမြို့မှာ ကျင်းပတဲ့ “ဒုတိယကောင်စီ” မှာ မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ မဂဓဘုရင် ကာḷāśoka လက်ထက်က ဖြစ်ပုံရသည်။

အဓိကပြဿနာက ဗုဒ္ဓဘာသာဘုန်းကြီးတွေကို ပိုက်ဆံသုံးဖို့ သင့်လျော်သလား။ ဟိ ဝိနယာ မဟာသာṅဂ္ဂိကမှ လွဲ၍ မှတ်တမ်းများတွင် စုစုပေါင်း “ကိစ္စဆယ်ပါး” (ကွဲပြားမှုအချို့နှင့်) ဖော်ပြထားသော်လည်း ယင်းတို့သည် ဒုတိယအရေးကြီးပါသည်။ ဝေသာလီရဟန်းတို့သည် “ဝဂ်ဇိပုတ္တက” (“ဝဇ္ဇီသား”) တို့သည် ငွေစုရန် ပန်းကန်များ ကိုင်ဆောင်ကာ မြို့ရွာသို့ သွားကြသည်။ အနောက်နှင့် တောင်ဘက်မှ ဘုန်းကြီးများက ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။ ၌ ထေရဝါဒ ဝိနယာ ယင်းတို့ကို ပဝေယျက (“ပါဝက”) ဟုခေါ်သည်။ သံဃာအပါး ၇၀၀ တက်ရောက်၍ ကြီးစွာသော ဆွေးနွေးပွဲကို ပြုလုပ်ခဲ့ပါသည်။ ဝဇ္ဇီပုတ္တက ကျင့်စဉ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ရန် တစ်ဖက်စီမှ လေးပါးသော ရဟန်းရှစ်ပါးကို ကောင်စီက ခန့်အပ်သည်။ ဗုဒ္ဓသုတ္တန်၌ ဟူသော စကားနှင့် ဝိနယာ. သူတို့သည် နောက်ဆုံးတွင် ပါဝေယျာကသတို့၏ သဘောထားကို လက်ကိုင်ပြုကြသည်။ ထိုအချိန်က ဘုန်းကြီးများနှင့် သီလရှင်များသည် လက်တွေ့တွင် မတူညီကြသော်လည်း အားလုံးက တူညီသော အဆုံးအမများနှင့် ကျင့်ဝတ်များကို လိုက်နာကြပြီး ဤသည်မှာ အားလုံးလက်ခံနိုင်သော စံတစ်ခုဖြစ်ကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ ပထဝီဝင် ပိုင်းခြားခြင်းကြောင့် ကွဲပြားမှုများ ပေါ်ပေါက်လာပြီး ဘုံအရင်းအမြစ်သို့ ပြန်သွားခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းနိုင်သည်ကို သတိပြုပါ။

မဟာစာṅဂ္ဂီ

ဝေသာလီမှာ အငြင်းအခုံတွေ ကွဲလွဲမှုမရှိဘဲ ပြေလည်သွားကြောင်း ဝိနယအားလုံးက သဘောတူပါတယ်။ ဒါပေမယ့် နှစ်အနည်းငယ်ကြာတော့ ငြင်းခုံမှုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာပါတယ်။ ဝိနယာအယူဝါဒနှင့် ပတ်သက်. ဤပြဿနာကို အခြေခံဝိနယများတွင် မဖော်ပြထားသော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ဂိုဏ်းဂဏဆိုင်ရာ သမိုင်းများဖြစ်သောကြောင့် အကောင့်များသည် ကွဲပြားပါသည်။ သို့သော် အချို့သောဆရာ (အချို့က မဟာဒေဝဟုခေါ်သည်) သည် ရဟန်းသံဃာတော်များနှင့် သီလရှင်များကို လက်မခံနိုင်သော အယူအဆငါးခုကို သင်ကြားပြသပေးပုံရသည်။ ဤအကြံအစည်များအကြောင်း အသေးစိတ်ကို ဤနေရာတွင် ရေးရန်မလိုအပ်ပါ။ ရဟန္တာ (ဉာဏ်ဖြင့် သိသော တပည့်) ၏ သဘောသဘာဝနှင့် ကွာခြားချက်မှာ သိသိသာသာ ကွာခြားသည်ကို သတိပြုမိလောက်အောင်ပင် ဖြစ်ပါသည်။ ရဟန္တာပုဂ္ဂိုလ်သည် လောကီတွယ်တာမှုနှင့် မောဟတို့မှ အမှန်တကယ် ကင်းစင်နေသလား၊ သို့မဟုတ် သိမ်မွေ့သော မပြည့်စုံမှုအချို့ကို ခံရနိုင်ပါသေးသလား။

အဆိုပါကိစ္စရပ်များကို ဆွေးနွေးခဲ့သည့် ကောင်စီတွင် အမှန်တကယ်ရှိမရှိ၊ သို့မဟုတ် မည်သည့်နေရာတွင် ရှိနေနိုင်သည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပေ။ သို့သော် ကျောင်းအမျိုးမျိုးရှိကြောင်းကို သူ၏ကမ္ပည်းစာများဖြင့် အကြံပြုထားပုံရပြီး နောက်ပိုင်းတွင် မှတ်တမ်းများစွာဖြင့် အတည်ပြုထားသောကြောင့် ယင်းဖြစ်ရပ်သည် အသုဘမင်းကြီးလက်ထက်က ဖြစ်ခဲ့ပုံရသည်။ ယခုတစ်ကြိမ်တွင် ငြင်းခုံသူများ သဘောမတူနိုင်ဘဲ ပထမကွဲလွဲမှု ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ရဟန္တာ၏ ပြည့်စုံမှုကို မေးမြန်းသော အစုမှာ အများစုဖြစ်သောကြောင့် “မဟာသာṅဂ္ဂီ” ဟုခေါ်သည်။ ၎င်းတို့သည် တစ်ဖွဲ့လုံး၏ အများစုဖြစ်မဖြစ် မရှင်းလင်းပါ။ သံာဒါမှမဟုတ် ကွဲလွဲမှုဖြစ်စေတဲ့ အစည်းအဝေးမှာ အများစုပဲလား။

ရဟန္တာ၏ အကြွင်းမဲ့ ဖြူစင်မှုကို လက်ကိုင်ပြုသော အခြားအုပ်စုအတွက် အမှန်တကယ် အဆင်ပြေသော အမည်မရှိပါ။ တောင်ပိုင်းနှင့် မြောက်ပိုင်း အရင်းအမြစ်များကို အများအားဖြင့် Theras ('သက်ကြီးရွယ်အိုများ') ဟုခေါ်သည်။ သို့သော် ယင်းသည် သီရိလင်္ကာ၏ ထေရ၀ါဒဘာသာဝင်များနှင့် တူညီသည်ဟု ဆိုလိုခြင်း၏ ချို့ယွင်းချက်ရှိသည်။ သို့သော် ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာများသည် ဤရှေးဟောင်းကျောင်း၏ အကိုင်းအခက်တစ်ခုဖြစ်ပြီး အခြားကျောင်းများစွာက ဤကျောင်းမှ တူညီသောတရားမျှတမှုဖြင့် ပေါ်ပေါက်လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။⁷ ဧကန်စင်စစ် သီရိလင်္ကာကျောင်းကို ဝိဘဂ်ဂျာဝဒ၊ မဟာဝိဟာရဝါသိန်၊ တမ်ဘာပṇṇīya၊ တာမရာဇာṭīya စသည်ဖြင့် အမျိုးမျိုးသောအမည်များဖြင့် ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိသည်ဆိုလျှင်၊ထေရဝါဒ“သူတို့ရဲ့ကိုယ်ပိုင်အကောင့်တွေမှာတောင် တွေ့ရခဲပါတယ်။ နှင့် အစောဆုံးအသုံးပြုမှုများသည် ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုပ်ထွေးနေပါသည်။

သာဓကအားဖြင့် အသုဘ၏သား မဟိန္ဒသည် သိမ်ပြီးသည်မှ အလုံးစုံကို သင်ယူရသည်ဟု ဆို၏၊ထေရဝါဒဓမ္မစေတီနှင့် ဋီကာများ အပါအဝင်၊⁸ ဒီမှာ ထေရဝါဒ သိသာထင်ရှားသော မသေမချာဖြစ်နေသော်လည်း (ဋီကာများကို အသုဘထက် များစွာနောက်ကျပြီးမှ ရေးစပ်ထားခြင်းမဟုတ်သောကြောင့်) သီရိလင်္ကာပါဌ်များကို တရားဝင်ခွင့်ပြုရန် ရည်ရွယ်ထားသော စာသားအစဉ်အလာဖြင့် ဖော်ထုတ်ထားသည်။⁹ ဤကျမ်း၌ အခြားသော ဝိဇ္ဇာဂတကျောင်း၊ထေရဝါဒ” မနက် မဟာဝṁစာ ၅။၁၀ ငါတို့တွေ့တယ်"ထေရဝါဒ“ဓမ္မဂုပတ” စသည်ဖြင့် အခြားကျောင်းအားလုံးကို ဆန့်ကျင်ရာတွင် သုံးနှုန်းသောကြောင့် အစောပိုင်းက ဝိပဿနာတရားအားလုံးကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သော သီရိလင်္ကာနိုင်ငံသည် ဝိဇ္ဇာဝဒကျောင်းများအနက်မှ တစ်ခုနှင့် ကျဉ်းမြောင်းစွာ ဆက်စပ်လာခဲ့သည်။ သီရိလင်္ကာကျောင်းသည် အစောပိုင်း Sthaviras သို့မဟုတ် Theravādins ၏တရားဝင်ဆက်ခံသူဖြစ်ကြောင်း သံသယမရှိနိုင်သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် သီရိလင်္ကာအစဉ်အလာအရ ဤအသုံးအနှုန်းကို သီးသန့်အသုံးပြုခြင်းသည် သီရိလင်္ကာကျောင်းသည် ၎င်းတို့၏တစ်ဦးတည်းသောတရားဝင်ဆက်ခံသူဖြစ်ကြောင်း သွယ်ဝိုက်သောပြောဆိုချက်ကို ဖုံးကွယ်ထားသည်။ . ဤပါတီပွဲများကို ရှောင်လိုပါက သီရိလင်္ကာကျောင်းကို ရည်ညွှန်းရန် မဟာစာṅဂ္ဂိကာနှင့် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒ ('ကျောင်းတိုက်ကြီး') ကိုရည်ညွှန်းရန် သက္ကတဖောင်ဖြစ်သော Staviras ကို အသုံးပြုပါမည်။ ဤအခေါ်အဝေါ်သည် ဆရာတော်ကြီးများကိုယ်တိုင်အသုံးပြုသော ရှေးဟောင်းအမည်စစ်စစ်ဖြစ်ခြင်း၏ အားသာချက်၊¹⁰ ၎င်းသည် အလွန်တိကျပြီး ရှုပ်ထွေးမှုမရှိပါ။ မှတ်သားထိုက်သည်မှာ ပါဠိဖြစ်သည်။ ဝိနယာ သီရိလင်္ကာ “မဟာဝိဟာရဝဏ်” ၏ “ဝိဇ္ဇာဝိဇ္ဇာ” စာသားအဖြစ် သူ့ကိုယ်သူ အတိအလင်း ခွဲခြားသတ်မှတ်သည်-

ကာရီယာနṁဝိဘဂ်ဂျာဗာဒနṁ၊ tambapaṇṇidīpapasādakānaṁ; mahāvihāravāsīnaṁ, vācanā saddhammaṭṭhitiyāti။

ဤဂါထာသည် ဝိဘဇ္ဇာဒွါရ, တမ္ဗပṇṇိကျွန်း၌ လှုံ့ဆော်သူ, မဟာကျောင်းတိုက်၌ နေထိုင်ကြကုန်သော သစ္စာတရားကို စောင့်ရှောက်ခြင်းငှါ၊ ဓမ္မ.

ဤထုတ်ပြန်ချက်ကို စာတမ်းတွင် တွေ့ရှိရသည်။ ဥဒာန သမုက္ခာကန္ဒက၏အဆုံး၌ အကျဉ်းချုပ်။¹¹ ဒီပါဠိကို ရိုးရှင်းစွာ အတည်ပြုပါတယ်။ ဝိနယာသီရိလင်္ကာ၏ မဟာဝိဟာရဝိဇ္ဇာများ က ပစ္စုပ္ပန်ပုံစံဖြင့် အပြီးသတ်နေချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် ဝိဇ္ဇာဓရဟု ယုံကြည်ကြသည်။

အချို့သော ပညာရှင်တို့က ဒုတိယကောင်စီ၏ အဖြစ်အပျက်များကို ဤအယူဝါဒနှင့် ချိတ်ဆက်ရန် ကြိုးပမ်းကြပြီး မဟာသင်္ဂိကာတို့သည် ဝဇ္ဇီပုတ္တကနှင့် အတူတူပင်၊ စတေဝီရတို့သည် ပါဝေယျကနှင့် အတူတူပင်ဟု ဆိုကြသည်။ ဤအယူအဆသည် ပါဠိဋီကာများနှင့် အချို့သော မြောက်ပိုင်းသတင်းရင်းမြစ်တို့အပေါ် အခြေခံ၍ ဖြစ်သည်၊ ၎င်းတို့အားလုံးသည် ရာစုနှစ်များစွာကတည်းက တည်ရှိခဲ့သော ဂိုဏ်းဂဏမှတ်တမ်းများဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း၊ ရှိပြီးသား Vinayas ၏ အချို့သောအင်္ဂါရပ်များကို ဤစိတ်ကူးအတွက် ထပ်လောင်းပံ့ပိုးမှုအဖြစ် ထည့်သွင်းထားသည်။ ဥပမာ- မဟာစာṅဂ္ဂီ ဝိနယာ ဒုတိယကောင်စီနှင့် ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရာတွင် အလွန်လျင်မြန်ပြီး အခြားကျောင်းဆယ်ခုထက် ပြဿနာတစ်ခုတည်းကိုသာ ဖော်ပြသည်။ အချို့က ၎င်းသည် ကျောင်း၏သမိုင်းတွင် ရှက်ဖွယ်ကောင်းသော ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ်ကို ဖြတ်ကျော်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအဖြစ် မြင်ကြသည်။ မဟာစာṅဂ္ဂီကား ဝိနယာ အထူးသဖြင့် ဇာတ်ကြောင်းပိုင်းများကို ပုံမှန်အတိုချုံးဖော်ပြသည်။¹² ဤသည်မှာ မဟာစာṅဂ္ဂီ၏ စာပေပုံစံဖြစ်သည်။ ဝိနယာလူမျိုးရေး ဘက်လိုက်မှု မဟုတ်ပါ။

စင်စစ် မဟာသာṅဂ္ဂီ၏ အထောက်အထား ဝိနယာ ဝဇ္ဇီပုတ္တကနှင့် ပတ်သက်မှုမှန်သမျှကို ဆန့်ကျင်ပြောဆိုသည်။ ဝဇ္ဇီပုတ္တက အဆိုပြုသော အဓိက အယူအဆမှာ မှန်ကန်သော သဘောတရားဖြစ်သည်။ ဘုန်းကြီး ပိုက်ဆံသုံးဖို့ သီလရှင်၊ မဟာစာṅဂ္ဂီ ဝိနယာ တူညီသောစည်းမျဉ်းများရှိသည်။ ထေရဝါဒ ငွေသုံးစွဲမှုနှင့်ပတ်သက်၍ အခြားကျောင်းများအားလုံး၊ ဧကန်စင်စစ် ဒုတိယကောင်စီ၏ မှတ်တမ်းတွင် မဟာသင်္ဂိကသည် ဝဇ္ဇီပုတ္တကကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဝေဖန်သည်။ ထို့ပြင် မဟာသင်္ခိကနှင့် လောကုတ္တရဝဏ်တို့၌လည်း ဘိက္ခုနီအဆင့်ရှိ သင်တန်းသား များသည် အခြားကျောင်းများတွင် ခြောက်ပါးထက် ခြောက်ပါးသော သိက္ခာပုဒ် တစ်ဆယ့်ရှစ်ပါးတို့ကို လိုက်နာကြရမည့်အပြင် ထိုဆယ့်ရှစ်ပါးတို့တွင် ငွေသုံးခြင်းမှ တားမြစ်ချက်များကို နှစ်ကြိမ်တိုင်တိုင် ဖော်ပြထားပေသည်။ ထို့ကြောင့် မဟာသာṅဂ္ဂိကသည် အခြားကျောင်းများထက် ငွေသုံးစွဲခြင်းအား တင်းကြပ်စွာတားမြစ်ထားသည်။

နောက်ထပ်အယူဝါဒကွဲလွဲမှုများ

ဤပထမကွဲလွဲမှုအပြီးတွင် ကျောင်းနှစ်ကျောင်းစလုံးသည် အကွဲအပြဲနှင့် အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာဖြစ်သွားကြပြီး ကျောင်းများ တိုးပွားလာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို "ဆယ့်ရှစ်" ဟု အစဉ်အလာအရ ရေတွက်ထားသော်လည်း အမျိုးမျိုးသော စာသားများနှင့် ကမ္ပည်းစာများတွင် ဖော်ပြထားသော ကျောင်းအားလုံးကို ပေါင်းထည့်ပါက၊ ၎င်းတို့သည် နှစ်ဆနီးပါး ဖြစ်လိမ့်မည်။ ဤနေရာတွင် “ဆယ့်ရှစ်ကျောင်း” လုံး၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ခြေရာခံရန် စတင်ရန် မကြိုးစားတော့ဘဲ၊ အထူးသဖြင့် သက်ဆိုင်ရာနှင့် သက်ဆိုင်သည့်အရာများကို အာရုံစိုက်ပါမည်။ ဝိနယာ ထုံးတမ်းစဉ်လာများ။

မဟာစာṅဂ္ဂီကျောင်းများ၏ ကွဲလွဲမှုများသည် အထူးသက်ဆိုင်ခြင်းမရှိပေ။ ဝိနယာ ပြီးပြည့်စုံသော ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုသာ ကျွန်ုပ်တို့ ပိုင်ဆိုင်ထားသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ဝိနယာ မိဘကျောင်း၏ မဟာစာṅဂ္ဂီကိုယ်တိုင်က တရုတ်ဘာသာဖြင့် ဘာသာပြန်ပါသည်။ အမှန်မှာ၊ Frauwallner သည် အခြားသော မဟာစာṅဂ္ဂီကျောင်းများတွင် ရေရှည်တည်တံ့သော အမှီအခိုကင်းမှုတန်ဖိုးမျှသာရှိပြီး ဆွေးနွေးမှုအားလုံးတွင် နောက်ခံအဖြစ်မှိန်သွားသည်ဟု စောဒကတက်သည်။¹³ ၎င်းတို့သည် ပင်မမဟာစာṅဂ္ဂိက၏ ဒေသမျိုးကွဲများသာ ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ကာ သီးခြားလွတ်လပ်မှု မရှိခဲ့ပေ။ ဝိနယာ အစဉ်အလာ။ ခြွင်းချက် သည် အကြင် လောကုတ္တရာ ၊ ဝိနယာ စာမူထဲတွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပြီး ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ မဟာသင်္ဂိကနှင့် အလွန်တူသည်။ ဝိနယာ တရုတ်ဘာသာဖြင့်သော်လည်းကောင်း တစ်ခါတစ်ရံ မဟာစာṅဂ္ဂိက အတိုကောက်စာလုံးများကို အပြည့်အစုံပေးသည်။

ပထမကွဲလွဲမှုအပြီး မကြာမီတွင်၊ Sthaviras တို့သည် အယူဝါဒဆိုင်ရာပြဿနာတစ်ခုနှင့် ကွဲသွားကြသည်။ ပထမကွဲလွဲမှုမှာ "ပုဂ္ဂိုလ်" ၏မေးခွန်းနှင့် ပြီးသွားပုံရသည်။ သုတ္တန်သည် “ပုဂ္ဂိုလ်” ကို မကြာခဏ ရည်ညွှန်းသည်။ပုဂ္ဂလာ) စာသားအရ ယူဆောင်သွားသော “ကိုယ်ကျိုးမဖက်” ၏ အဓိကအယူဝါဒကို ဆန့်ကျင်ပုံပေါ်နိုင်သည် (အတ္တော) ကျောင်းအများစုသည် ထိုစကားကို ဘာသာစကား အဆင်ပြေစေရန်မျှသာ ယူကြသော်လည်း ပုဂ္ဂလဝဒ ('ပုဂ္ဂိုလ်၏ အယူဝါဒ') ဟုခေါ်သော အုပ်စုတစ်စုက "ပုဂ္ဂိုလ်" သည် အစုငါးခု၏ အပြင်ဘက်တွင် သိမ်မွေ့သော အရာဖြစ်သည်ဟု အခိုင်အမာဆိုသည်။ ပါတီများက သဘောမတူနိုင်သဖြင့် ကွဲလွဲမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ Puggalavādaသည် အခြားဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များ ကဲ့ရဲ့ပြစ်တင်သော်လည်း အိန္ဒိယဗုဒ္ဓဘာသာတွင် ရှည်လျားပြီး အောင်မြင်သော အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းများ ရှိသည်။ မဟာစာṅဂ္ဂီကဲ့သို့ပင် ကျောင်းခွဲများစွာ ပေါ်ထွက်လာသော်လည်း Frauwallner က ယင်းတို့သည် ပင်မသမိုင်းတွင် လွတ်လပ်သောအဆင့်အတန်းမရှိဟု ထပ်မံငြင်းဆိုသည်။ သူတို့၏မူလတန်းစာပေများ မရှင်သန်နိုင်သော်လည်း၊ တရုတ်ဘာသာပြန်ကျမ်း လေးစောင်ရှိပြီး ၎င်းတို့တွင် အခြားကျောင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်နိုင်သော ကျမ်းဂန်များရှိကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ သိရှိနိုင်ပေသည်။

နောက်တစ်ခုက မကြာခင်မှာ ကွဲလွဲမှုဖြစ်နိုင်တယ်။ မေးခွန်းသည် အချိန်နှင့် မမြဲခြင်း၏ သဘောသဘာဝနှင့် ပတ်သက်သော သိမ်မွေ့သော ဒဿနအချက်ဖြစ်သည်။ “အတိတ်, အနာဂတ်, ပစ္စုပ္ပန်-ဖြစ်” သော တရားတို့ကို တစ်စုတစ်ဝေးတည်း ထိန်းသိမ်း၍ သာဝတ္ထိယာဒ (အလုံးစုံသော တရားတို့၌ တည်ရှိ၏)။ အခြားအုပ်စုက ကျွန်ုပ်တို့သည် အတိတ် အနာဂတ် ပစ္စုပ္ပန်ကို ပိုင်းခြား၍ ခွဲခြားသိမြင်နိုင်ကာ ဝိဇ္ဇာဝဒ (ခွဲခြားသိမြင်ခြင်း) ဟူ၍ ခေါ်ဆိုကြသည်။ သာဝတ္ထိယာဒသည် အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်းများအားလုံးတွင် သြဇာအရှိဆုံးဖြစ်လာခဲ့သည်။ Puggalavāda သို့မဟုတ် Sarvāstivāda ကွဲပြားမှု အစောပိုင်းက ဖြစ်မဖြစ်နှင့် ပတ်သက်၍ ရင်းမြစ်များ မကိုက်ညီပါ။ သို့သော် သာဝတ္ထိက အဘိဓမ္မာနိယာမ၌ ဝိဇ္ဇာနက္ခယာယ၌ အနည်းဆုံး ၀ိဇ္ဇာကျောင်း (မဟာဝိဟာရကတ္တု) ကိုင်ဆောင်သော “ပုဂ္ဂိုလ်” ဟူသော အယူဝါဒနှင့် တူညီသော ဝေဖန်မှုတစ်ခု ပါရှိသည်။ ယင်းက ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ကွဲပြားမှု မတိုင်မီတွင် ဤပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဆန့်ကျင်ရေး စာတမ်းကို မျှဝေကြောင်း အကြံပြုထားသည်။

ဤကွဲလွဲမှုတစ်ခုစီသည် ကွဲပြားပြီး အရေးကြီးသော အယူဝါဒဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများမှ ထွက်ပေါ်လာကြောင်း သတိပြုပါ။ မဟာသင်္ခိကဝိဇ္ဇာသည် ပြီးပြည့်စုံသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ သဘောသဘာဝနှင့် သက်ဆိုင်သော အရေးကြီးသော ဗေဒင်မေးခွန်းဖြစ်သည်။ ပုဂ္ဂလဝဒဝါဒီသည် အတ္တမဟိတ ဗုဒ္ဓဘာသာ အယူဝါဒကို အလေးထားပါသည်။ Sarvāstivāda ကွဲလွဲမှု သည် တည်ထောင်သူသေဆုံးပြီးနောက် ရှင်သန်ရန် ရုန်းကန်နေရသော ငယ်ရွယ်သော ဘာသာတရားတစ်ခုအတွက် သော့ချက်အယူဝါဒတစ်ခုဖြစ်သည့် မမြဲခြင်းတရားနှင့် သက်ဆိုင်ပါသည်။ ကျွန်ုပ်တို့ စဉ်းစားရမည့် နောက်ထပ် ကွဲပြားမှုအစုသည် အယူဝါဒမှမဟုတ်ဘဲ ပထဝီဝင်မှ ပေါက်ထွက်ပုံရသည်။

ပထဝီဝင် ကွဲလွဲမှုများ

ယခု ဤသည်မှာ ဘီစီ တတိယရာစု၊ အသုဘမင်းကြီးခေတ်ဖြစ်သည်။ ထိုဘုန်းကြီး၏ အုပ်ထိန်းမှုအောက်တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာသာသနာပြုများသည် အိန္ဒိယတိုက်ငယ်၏ နံဘေးသို့ ခရီးထွက်ကြပြီး၊ ဓမ္မ သည်းခံခြင်းနှင့် ကရုဏာ။ ဝိဇ္ဇာဒိန်များသည် အအောင်မြင်ဆုံး သာသနာပြုများထဲမှ ဖြစ်ပုံရသည်။

Frauwallner မှ အမျိုးမျိုးသော မှတ်တမ်းများ၏ ဆွဲဆောင်မှုအရှိဆုံး ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သီရိလင်္ကာရာဇဝင်များတွင် တွေ့ရသော မှတ်တမ်းများ၊ Asokan ကမ္ပည်းစာများနှင့် မြောက်ပိုင်းမှတ်တမ်းများ၊ အထူးသဖြင့် တရုတ်ဘုရားဖူးများအကြား ကျယ်ပြန့်သော ဆင်တူမှုများကို ငြင်းခုံသည်။ Frauwallner ၏အဆိုအရ၊ ဤစာပေးစာကုံးသည် Vibhajjavāda အဖြစ်ကျွန်ုပ်တို့သတ်မှတ်ထားသောကျောင်းများသည် ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအမည်များ သို့မဟုတ် ဤမှတ်တမ်းများတွင်တွေ့ရှိရသောနေရာအမည်များနှင့် ချိတ်ဆက်နိုင်သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။ ဤအရာများကို ဗိဒိသုမြို့၌ အခြေစိုက်သော အသုဘလက်ထက်၌ စုပေါင်း သာသနာပြု အားထုတ်မှုဖြင့် စေလွှတ်ခဲ့သည်။¹⁴

ထို့ကြောင့် ကဿီယာကျောင်းသည် ရာဇဝင်ဟောင်းများ၏ ကဿပဂေါတမနှင့် ကဿပဂေါတမ ဟူသော အမည်သည် ဝိဒိသုကာရာမကျောင်းတိုက်တွင် တွေ့ရသော သုံးခုအနက်မှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ဟိုင်မာဝတကျောင်းကို ဤတူညီသော ဘုရားကျောင်းဆောင်များတွင်လည်း ဖော်ပြထားပြီး ဟိမဝန္တာဒေသသို့ စေလွှတ်သည့် မစ်ရှင်တစ်ခုမှ ထွက်ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။¹⁵

ရာဇဝင်ချုပ်များသည် ကက်ရှ်မီးယားသို့ Majjhantika ၏မစ်ရှင်၏ ဇာတ်လမ်းကို ပြောပြသည်။¹⁶ Sarvāstivādin သတင်းရင်းမြစ်များသည် Madhyāntika ကို ၎င်းတို့၏ဘိုးဘေးအဖြစ် အခိုင်အမာပြောဆိုကြပြီး ၎င်း၏တာဝန်ကို အနီးစပ်ဆုံး အလားတူအသုံးအနှုန်းများဖြင့် ပြောပြသည်။¹⁷ လူသိများသည့်အတိုင်း၊ Kashmir သည် နောက်ပိုင်းတွင် Sarvāstivāda ၏ဌာနချုပ်ဖြစ်သည်။¹⁸

အချို့သော မဟာဒေဝ သာသနာတော် (မဟတ္တဂ္ဂဟိတ်ကို ဖြစ်စေသည်ဟု စွပ်စွဲသော ကဲ့ရဲ့ရှုံ့ချသော မဟာဒေဝနှင့် မရောထွေးရန်) သည် မဟိတနိုင်ငံသို့ သွား၏။ Frauwallner က ၎င်းသည် Mahīśāsaka ကျောင်းကို တည်ထောင်ခြင်းနှင့် ဆက်စပ်နိုင်သည်ဟု Frauwallner က အကြံပြုသည်။ Mahisa ၏တည်နေရာသည် Andhra ဒေသ (မြောက်ပိုင်း Deccan) တွင်ဖြစ်ပုံရသော်လည်း၎င်းသည်မဟီဆာ၏တည်နေရာသည်မသေချာသောကြောင့်ဤသတ်မှတ်ခြင်းမှာအချည်းနှီးဖြစ်နေဆဲဖြစ်ကြောင်းသူသတိပေးသည်။¹⁹ မဟာဝိဇ္ဇာစက္ခုသည် နောက်ပိုင်းကာလများတွင် ကျယ်ပြန့်သော နေရာအနှံ့အပြား၌ တည်ရှိနေသော်လည်း ၎င်းတို့၏မူလနေအိမ်ကို မသိရပေ။ ထို့ကြောင့် ၎င်းတို့နှစ်ဦးကြားရှိ တိကျသော ပထဝီဝင် ဆက်ဆံရေးကို အတည်ပြုရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ပေါ်ပေါက်လာသော စာပေးစာယူ၏ အလုံးစုံသောပုံစံကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ သေချာပါသည်။

ပရာဇီလူစကီးနောက်လိုက်၊ ဒတ္တသည် မဟိśāsaks သည် ပဌမကောင်စီဇာတ်လမ်း၏ သဘောထားကွဲလွဲသော ရဟန္တာအရှင် ပရ၀ရထံမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု အကြံအစည်ကို ပွားများကာ ကောင်စီ၏ အခွင့်အာဏာကို ဝန်ခံစဉ်တွင် ကြားနာခဲ့ရသည့်အတိုင်း မှတ်သားရန် နှစ်သက်သည်။²⁰ ထင်ရှားသော၊ မဟာဝိဇ္ဇာ ဝိနယာ အနိစ္စကုဋ္ဋိပဏ္ဏာသ ၏ ဒုတိယ အကြီးတန်း ရဟန္တာအဖြစ် ပုရဟန္တာအဖြစ် ခံယူကာ ပုရṇa၏ အကျိုးအတွက် အဆုံးအမများကို တစ်ဖန် ရွတ်ဆို၏။ အသေးအမွှား ခုနစ်ခု ပေါင်းထည့်ပြီးနောက် လက်ခံခဲ့သည်။ ဝိနယာ အစားအသောက်နှင့်ပတ်သက်သောစည်းမျဉ်းများ။ ဤခေတ်မှ ပေါ်ပေါက်လာသော မဟိန္ဒိဿက အမှန်ဆိုလျှင် ရှေးအကျဆုံး ကျောင်းများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။ ပရိဗ္ဗာနပရိနိဗ္ဗာန်ပြုပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ သီးခြား "ကျောင်း" တွေကို တွေးကြည့်ဖို့က မဖြစ်နိုင်ဘူးလို့ ထင်ပါတယ်၊ ပုရṇဏမျိုးရိုးအချို့က သူ့ရဲ့ အထူးအလေးပေးချက်တွေကို ပိုအလေးထားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေကို တားမြစ်မထားပါဘူး။ Purāṇaသည် Andhra ဒေသရှိ မဟိစာ၏ နောက်ပိုင်းတည်နေရာနှင့် ကိုက်ညီသော တောင်ဘက်မှ လာသည်ဟု ဆိုကြသည်။ “ဤကျောင်းသည် အခြေခံအယူဝါဒနှင့် စည်းကမ်းစည်းမျဉ်းများတွင် ထေရ၀ါဒများနှင့် သဘောတူညီခဲ့ကြောင်း Dutt က မှတ်ချက်ပေးသည်။

အသုဘဝိဇ္ဇာဒိန်အဖွဲ့ကို အသုဘ၏သား မဟိန္ဒနှင့် သမီးတော် Saṅghamittā တို့က တောင်ဘက် သီရိလင်္ကာကျွန်းသို့ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ ခံယူခဲ့ကြခြင်း ဖြစ်ကောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ခိုင်ခံ့သော ဗုဒ္ဓဘာသာယဉ်ကျေးမှုသစ်၏ ဌာနချုပ်ကို မဟာဝိဟာရ၌ အနုရာဓပူရ၌ တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဤဓလေ့ကို ယနေ့ အများအားဖြင့် "ထေရဝါဒ” (“အသက်ကြီးသူများ၏ အယူဝါဒ”)။ အထက်တွင်ဖော်ပြထားသော ရှုပ်ထွေးမှုများမှ ရှောင်ရှားရန်- သီရိလင်္ကာကျောင်းကို မိဘကျောင်းနှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရာတွင် ပျင်းရိသော်လည်း အမှားအယွင်းမရှိစေရန်အတွက်- ဤကျောင်းကို "မဟာဝိဟာရာဝတ်" ("ကျောင်းတိုက်ကြီးတွင် နေထိုင်သူများ") အဖြစ် ရည်ညွှန်းပါမည်။ မဟာဝိဟာရတိက သုတ္တန်ကို ယနေ့တိုင် ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက် ခဲ့ကြသည်၊ ဝိနယာပါဠိဘာသာဖြင့် အဘိဓမ္မာ ဋီကာ၊

သီရိလင်္ကာရာဇဝင်များတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည့်အတိုင်း အခြားသော Vibhajjavādin မစ်ရှင်သည် အိန္ဒိယနိုင်ငံ အနောက်ဘက် (ဂူဂျာရတ်) ရှိ Aparantaka သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ ဒီတစ်​ခု​တော့ ​အောက်​မှာ​နေခဲ့တယ်​ ဘုန်းကြီး Yonaka Dhammarakkhita ဟုခေါ်သော အစွဲအလန်းဆုံးသော အမည်ဖြစ်သည်။ Yonaka သည် “Ionia” နှင့် ဆက်စပ်ပြီး အနောက်တိုင်းသားများ အထူးသဖြင့် ဂရိလူမျိုးများအတွက် Indic စာသားများတွင် အသုံးပြုသည်။ မဟာအလက်ဇန္ဒားသည် သူ၏ဂရိစစ်တပ်ကို အသုဘမရောက်မီ မကြာမီပင် အနောက်မြောက်အိန္ဒိယသို့ ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ သူသည် "Alexandria" ဟုခေါ်သောမြို့များစွာကိုတည်ဆောက်ခဲ့ပြီးထိုမြို့များထဲမှတစ်ခုသည် Yonaka Dhammarakkhita ၏ဇာတိမြို့ဖြစ်သည်။²¹ ထို့ကြောင့် သူသည် ဂရိလူမျိုးဖြစ်နိုင်သည် ။

သူ့နာမည်ရဲ့ ဒုတိယအပိုင်းကတော့ စိတ်ဝင်စားစရာပါပဲ။ စကားလုံးများ ရက္ခိတ နှင့် gupta အတိအကျတူညီသောအဓိပ္ပာယ်ရှိသည်- "စောင့်ကြပ်" ။ ထို့ကြောင့် အချို့သော ခေတ်သစ်ပညာရှင် (Frauwallner, Przyluski) သည် ဤ“ဓမ္မရက္ခိတ” နှင့် “ဓမ္မဂုတ္တက” ကျောင်းတို့အကြား ဆက်စပ်မှုကို ရှုမြင်ကြသည်- ဓမ္မဂုတ္တကသည် အနောက်ဘက်သို့ ယောနကာ ဓမ္မရက္ခိတကို ဆည်းကပ်သော ဝိပဿနာ၏ အကိုင်းအခက်ဖြစ်သည်။²²

ဂရိဘုရင် မီလင်ဒါ (မန်ဒါ) နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာတို့အကြား ဆွေးနွေးမှုများကို ကျော်ကြားစွာ မှတ်တမ်းတင် (သို့မဟုတ်) ပြန်လည်ဆန်းသစ်သည့် မီလင်ဒါပါဏ်တွင် ဂရိဆက်သွယ်မှုကို အားဖြည့်ထားပုံရသည်။ ဘုန်းကြီး နာဂသေန။ ရှေးဦးစွာ လေ့ကျင့်ပြီးနောက် နာဂသေနသည် “ဓမ္မရက္ခိတ” ထံမှ အဆုံးအမကို ခံယူရန် အလို့ငှာ ပါဋ္ဌိတပြည် ပါဋိလိပုတြာ အသုဘထံ အရှေ့အရပ်သို့ ခရီးရှည်သွားကြောင်း ဤပါဌ် မှတ်တမ်းတွင် ဖော်ပြထားသည်။²³ ဤအပိုင်းသည် တရုတ်ဘာသာပြန်၌ မပေါ်ပါ။ ပါဠိဘာသာပြန်ကို အကျယ်ချဲ့၍ အချို့က ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း သမိုင်းမရှိဟု ယေဘုယျအားဖြင့် သဘောတူကြသည်။²⁴ မြစ်ငါးစင်းကို ရည်ညွှန်းဖော်ပြထားသည့် နောက်တစ်ခုရှိသေးသည်- တရုတ်ဘာသာတွင် ယင်းလေးမျိုးမှာ အိန္ဒိယ၏ အနောက်မြောက်ဘက်ခြမ်းမှ ဖြစ်သော်လည်း ပါဠိတွင်မူ အားလုံးသည် အရှေ့ပိုင်းခရိုင်များဖြစ်သည်။ မိလိန္ဒပဿနာသည် အနောက်မြောက်ဘက်တွင် တည်ရှိသောကြောင့် ဤနေရာတွင် တရုတ်လူမျိုးများက ပို၍ ခိုင်လုံသည်ဟု ထင်ရပြီး ပါဠိစာတည်းဖြတ်သူများသည် ယင်းလုပ်ရပ်ကို အရှေ့အနောက်၊ ၎င်းတို့နှင့် ပိုမိုရင်းနှီးကြပြီး ရှည်ကြာစွာ ပေါင်းသင်းခဲ့ကြသည့် နယ်မြေများသို့ ပြန်သွားလိုကြသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဗဟိုချက်။ အသုဘ လို့ ခေါ်တာ တိုက်ဆိုင်မှု မဟုတ်ပါဘူး၊ ဓမ္မရက္ခိတ လက်ထက်က ရဟန္တာ ဖြစ်သွားတာ မဟုတ်ဘူး။ ပါဠိကို ပြန့်ပွားအောင် ကျင်းပနေချိန် ပေါ်လာသည်။ ဓမ္မ တိုင်းတစ်ပါးပြည်များသို့၊ နေရာဟောင်းများကို ချစ်ခင်စွဲလမ်းနေကြဆဲဖြစ်ပြီး သူ၏ဉာဏ်အလင်းရရှိမှု၏ အရေးကြီးသောဖြစ်ရပ်အတွက် ၎င်း၏သူရဲကောင်းကို နှလုံးအိမ်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဓမ္မရက္ခိတ အပိုင်းကို ထည့်သွင်းခြင်းသည် “ဂရိဓမ္မက္ခိတ” နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဂရိလူမျိုးတို့၏ ဆရာဖြစ်သော နာဂါဆီနာကို သင်ကြားရန် သာလွန်သော “ဂရိဓမ္မရက္ခိတ” နှင့်လည်း ဆက်စပ်မှု ရှိနိုင်ပေသည်။ တရုတ်ဘာသာမှ ဓမ္မရက္ခိတမရှိခြင်းသည် ဤခြားနားချက်သည် ဂိုဏ်းဂဏ ဖြစ်သည် (၎င်း၏ကျောင်းကို မသိသော တရုတ်စာသည် ဝိဗဇ္ဇာဒိန်မဟုတ်ဟု ယူဆနိုင်သည်)။²⁵ McEvilley သည် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု McEvilley က ထင်သော်လည်း အသုဘနှင့် မိလင်ဒါတို့ လက်ထက်၌ “ဓမ္မက္ခိတ” သည် အသက်ရှင်နေနိုင်ဖွယ်မရှိပေ။²⁶ သို့သော် ပါဠိအယ်ဒီတာများက ဖော်ပြသော သမိုင်းကြောင်းအတွက် စိုးရိမ်စရာမရှိသောကြောင့် ဓမ္မရက္ခိတနှစ်ပါးကို ဖော်ထုတ်ခြင်းအပေါ် မထိခိုက်စေပါ။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အဓိကအငြင်းပွားမှုမှ ဤလွန်ကျူးမှု၏အချက်မှာ “ဓမ္မရက္ခိတ” သည် မဟာဝိဟာရဇိန်တို့၏ ရိုသေလေးမြတ်သော အသက်ကြီးသူအဖြစ် တည်ရှိနေ၍ မည်သည့် အယူမှားမှု သို့မဟုတ် ဂိုဏ်းဂဏနှင့်မျှ ဆက်စပ်မှုမရှိကြောင်း ခိုင်လုံစေပါသည်။

ဤကျောင်း၏ ကျမ်းဂန်များနှင့် အယူအဆများကို ဆန်းစစ်လေ့လာခြင်းသည် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒများနှင့်အတူ အတုမရှိသော အမှတ်အသားအဖြစ် ၎င်း၏ နီးစပ်မှုကို အတည်ပြုသည်။ မဟာဝိဟာရဝိဟာရကျောင်းများ၏ ဩဝါဒအရင်းအမြစ်မှာ အဘိဓမ္မာ ကတ္တဝတ္တုဖြစ်သည်။ ဤသည်မှာ စာသင်ကျောင်းအသီးသီးကြားရှိ ရာနှင့်ချီသော ငြင်းခုံမှုများကို စာရင်းပြုစုထားသည်။ သို့သော် ကျောင်းများကိုယ်တိုင်က စာသားတွင် အမည်မဖော်ဘဲ ဤအရာများကို မည်သူကိုင်ထားသည်ကို သိရှိရန်ဖြစ်သည်။ အမြင်များအနည်းဆုံးတော့ မဟာဝိဟာရဇိန္ဒတွေက ဒါတွေကို စွဲကိုင်ယုံကြည်ခဲ့တာ အမြင်များ- သုံးသပ်ချက်ကို လှည့်ကြည့်ရမယ်။ ယင်း၏နိဒါန်းတွင် အဘိဓမ္မာ၌ “ဓမ္မဂုတ္တ”ကို မဟာဝိဇ္ဇာဘာသာ၏ အကိုင်းအခက်များထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် အတန်းခွဲထားသောကြောင့် “ဝိဇ္ဇာ” သို့မဟုတ် “တိတ္ထိ” ကျောင်း ၁၇ ပါးတို့တွင် ထည့်သွင်းရေတွက်ခြင်းခံရသည်။ ၌သော် ကိုယ်ခန္ဓာ ဋီကာ၌ ”တိတ္ထိ” ဟုခေါ်သော တစ်ပါးသူအား စွဲလမ်းခြင်းဟူသော ဓမ္မဂုတ္တကို တစ်ခုတည်း ဖော်ပြထားခြင်းမရှိ၊ အမြင်များ အဲဒီမှာ ဆွေးနွေးတယ်။ ထို့ကြောင့် နိဒါန်းတွင် ဓမ္မဂုတ္တကို ဖော်ပြခြင်းမှာ မဟာဝိဟာရဝိဟာရကျောင်းကို သိသော်လည်း ထိုအချိန်၌ သူတို့နှင့် အဆက်အသွယ်ပြတ်သွားသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ ကောက်ချက်ချနိုင်သည်။ ပြစ်တင်ရှုံ့ချမှုသည် လုံးဝယေဘုယျဖြစ်ပြီး မတူညီသောကျောင်းအားလုံး၏ ဂိုဏ်းဂဏစွဲလမ်းမှုကြီးဖြင့် ထုတ်ပယ်ခြင်းမျှသာဖြစ်သည်။ မဟာဝိဟာရဝိဟာရ ကျမ်းဂန်တွေမှာ ဓမ္မဂုတ္တက သဘောထားကွဲလွဲမှု မှန်သမျှကို နိဂုံးချုပ်ဖို့ သီးခြားအကြောင်းပြချက် မရှိပါဘူး။ အမြင်များ.

ဓမ္မဂုပတ ၏ အချက်အလက်များ အမြင်များ Vasumitra ၏ Samayabhedoparacanacakra တွင်တွေ့နိုင်သည်။ ဤရင်းမြစ်သည် အေဒီ ၄၀၀ ဝန်းကျင်မှ စတင်၍ ကတ္တဝသုကထက် နောက်ကျသည်။ ဤအချက်များကို မဟာဝိဟာရဝိစာရ အရင်းအမြစ်များမှ ဓမ္မဂုတ္တများဟု မသတ်မှတ်သောကြောင့် ဝိဇ္ဇာတန်းကျောင်းများကို ခွဲထုတ်ပြီးနောက် ရာစုနှစ်များအတွင်း ကွဲလွဲမှုများ တဖြည်းဖြည်း ပေါ်ပေါက်လာသည်။ Dutt ၏အဆိုအရ Vasumitra သည်အောက်ပါတို့ကိုဖော်ပြသည်။ အမြင်များ ဓမ္မဂုတ္တုထံသို့²⁷

• သံဃာကို လှူတဲ့ အလှူက လှူတာထက် ကုသိုလ်ပိုတယ်။ ဗုဒ္ဓ.
• လက်ဆောင်တွေပေးတယ်။ စေတီ ကုသိုလ်ကောင်းမှုပြုကြသည်။
• လွတ်မြောက်မှု လမ်းကြောင်း ကွဲပြားသော်လည်း ဗုဒ္ဓနှင့် တပည့် သည် အတူတူပင် ဖြစ်သည်။
• ဗုဒ္ဓဘာသာပြင်ပက ထူးထူးခြားခြား အသိပညာငါးပါးကို မရနိုင်ပါဘူး။အဗ္ဗိññā).
• အဆိုပါ ကိုယ်ခန္ဓာ ရဟန္တာသည် အညစ်အကြေး ကင်း၏။

ဤသုံးပါးတို့သည် မဟာဝိဟာရဇိန်တို့ နှစ်သက်လက်ခံနိုင်ကုန်၏။ စတုတ္ထလူက မပေးဘူး။ ပဉ္စမအချက်ကလွဲလို့ ဘယ်သူ့ကိုမှ အဓိပ္ပါယ်အများကြီးမဖော်နိုင်လောက်အောင် မထင်မရှားဖြစ်နေချိန်မှာ ထေရဓမ္မိကာမဟာဝိဟာရဝိဟာရဆိုတဲ့ အနက်အဓိပ္ပါယ်နဲ့ ကွဲလွဲနေလိမ့်မယ်။ ကိုယ်ခန္ဓာ ရဟန္တာသည် သူတစ်ပါးတို့၏ ညစ်ညူးခြင်းသို့ ရောက်၏။ ထို့ပြင် ဗသုဘန္တု (ဝိ။ ၂၇) က မဟာဝိဟာရဿန်များနှင့် သာဝကမင်းတို့ ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ဓမ္မဂုပတ္တက သစ္စာတရားကို တစ်ကြိမ်တည်း သိမြင်ခြင်းဟု မိန့်တော်မူ၏။ekābhisamaya).

ဓမ္မဂုပတ္တတရား အစစ်အမှန်များကို အသေးစိတ် ဆန်းစစ်ရန် ဝေးလွန်းလှပေလိမ့်မည်၊ သို့သော် လျင်မြန်သော စစ်တမ်းသည် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒနှင့် ၎င်းတို့၏ နီးစပ်မှုကို အားဖြည့်ရန် လုံလောက်ပါသည်။ ဓမ္မဂြိုလ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ ဝိနယာ, Pachow သည် သူ၏စစ်တမ်းတွင် ပါရှိသည်။ ပါṭimokkhas ဤသို့ မိန့်တော်မူ၏- “ဓမ္မဂုပတ္တက ပါဌ်တော်အများစုကို အတွဲလိုက် ရေတွက်ရုံမျှမက ပါဌ်တော်မှ လွဲ၍ မာတိကာ၊sekhiya] ပုဒ်မ ၂၆ နှင့် စပ်လျဉ်း၍ တားမြစ်ချက် စည်းမျဉ်းများ ထည့်သွင်းထားသည်။ ပုထိုးတော်ကြီး။ "²⁸ (စေတီပုထိုးအတွက် အထူးစိုးရိမ်ရသည့်အချက်မှာ အထက်ပါအချက် ၂ ချက်ကို သဘောတူပါသည်။ အလားတူပင် ဗြဟ္မာ၏ ဓမ္မဂုပတကမူကွဲ၊ သုတ္တန် ပါဠိနှင့် အလွန်နီးစပ်သည်၊ အနုလောမနှင့် တိရိစ္ဆာန် ၆၂ ပါးတို့၏ စကားအသုံးအနှုန်းမှာ အသေးအဖွဲမျှသာ ကွဲလွဲနေပါသည်။ အမြင်များ အဲဒီမှာ ဆွေးနွေးတယ်။²⁹ ဤဟောပြောချက်သည် ဤအကြောင်းအရာတွင် အထူးအရေးကြီးသည်၊ ၎င်းသည် ရိုင်းစိုင်းသောအကြောင်းများကို အထူးတလည်ဆွေးနွေးသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ အမြင်များ. ထို့အပြင် ၆၂ အမြင်များ တတိယကောင်စီ၌ ရှုတ်ချသည့်အတိုင်း တိတ္ထိတို့၏ အမှတ်အသားကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အရေးကြီးသောအချက်မှာ ရှင်မောဂ္ဂလိပုတ္တဿသည် ဝိဇ္ဇာဝဒကို စစ်မှန်သော အယူဝါဒအဖြစ် လက်ကိုင်ထား၏။ ဗုဒ္ဓ. နောက်ဆုံးတွင်၊ Frauwallner သည် တစ်ပါးတည်းသော ရှင်သန်နေသော ဓမ္မဂုတ္တကာ အဘိဓမ္မအလုပ်၊ Śāripūtrābhidharma သည် ဤအလုပ်နှင့် ဓမ္မစာṅgaṇi, Vibhaṅga, Dhātukathāṭāṇā အပါအဝင် မဟာဝိဟာရဝိဇ္ဇာကျမ်းများအကြား ဆက်စပ်မှုကို ပြသသည်။ ဤသို့ အကျဉ်းချုံး၍ ဟောတော်မူ၏- “ရှေးဟောင်းပစ္စည်းကို အဓိကအခြေခံ၍ ဆွေးနွေးခဲ့ကြသော အခြားကျောင်းများနှင့် နှိုင်းယှဉ်လျှင်ပင် ဤအရာသည် ကွဲပြားသောနည်းဖြင့် စီစဥ်ထားပေသည်။ ၎င်းတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှု သို့မဟုတ် အယူဝါဒ ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်တွင် အနည်းငယ်သာ ပါဝင်ပါသည်။”³⁰ ထို့ကြောင့် အဘိဓမ္မာနယ်ပယ်တွင် သိသာထင်ရှားသော ကွဲလွဲမှုများစွာရှိကြောင်း ဝန်ခံစဉ်တွင် ဘုံရင်းမြစ်တစ်ခု ထင်ရှားရှိနေပါသည်။ တစ်ဖန် ထိုကျောင်းများ ခွဲထွက်ပြီးသည့်နောက် ဖြစ်ပေါ်လာသော သာသနာတော် ရှည်ကြာသော ကာလ၌ တည်ရှိနေသော ကွဲပြားမှုများ မပေါ်ပေါက်ရန် အကြောင်းမရှိပေ။

ထို့ကြောင့် မဟာဝိဟာရဇိန် နှင့် ဓမ္မဂုတ္တက ကွဲလွဲမှု နှစ်ခုလုံးကြောင့်ဟု ထင်ရသည်၊ ဓမ္မ မဟုတ် ဝိနယာပထဝီဝင် သက်သက်ပါ။ ဓမ္မဂုပတ္တသည် ဝိဘဿဇာဝဒ၏ အနောက်မြောက်အကိုင်းအခက်ဖြစ်ပြီး မဟာဝိဟာရဿန် သို့မဟုတ် ထေရဒိန်တို့သည် တောင်ပိုင်းဌာနခွဲဖြစ်သည်။ သို့သော် ထိုကျောင်းများကြားက ရင်းနှီးမှုသည် ဤမျှကြီးမားသော အကွာအဝေးကိုပင် ကျော်ဖြတ်နိုင်သည်၊ သီရိလင်္ကာရာဇဝင်တွင် Yonaka Dhammarakkhita နှင့် သူ၏နောက်လိုက်အများအပြားသည် ဖွင့်ပွဲအတွက် သီရိလင်္ကာသို့ ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်ဟု မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ကောင်းချီးပေးမဟာဗိမာန်တော် ပုထိုးတော်ကြီး.³¹ ဤသည်မှာ ရိုင်းစိုင်းသော တိတ္ထိဆရာအတွက် ကျွန်ုပ်တို့ မျှော်လင့်ရမည့် ကုသမှုမဟုတ်သော်လည်း အစဉ်အလာ၏ လေးစားထိုက်သော သက်ကြီးရွယ်အိုတစ်ဦးအတွက် ဖြစ်သည်။

တရုတ်နိုင်ငံ

အနောက်ဘက်ရှိ ဓမ္မဂုတ္တကများသည် တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပိုးလမ်းမကြီးတစ်လျှောက် ပိုမိုပြန့်ပွားစေရန် စံပြနေရာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤဗဟိုအာရှ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက် သွားလာမှုမှာ လျင်မြန်ပြီး မတူကွဲပြားကာ အမျိုးအစားအမျိုးမျိုးရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များသည် မကြာမီ မိမိတို့ရောက်ရှိနေခြင်းကို ခံစားမိစေခဲ့သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် တရုတ်ပြည်သို့ ရောက်ရှိလာပြီး နှစ်ပေါင်း ၅၀၀ ခန့်အကြာ၊ ဗုဒ္ဓဆုံးသွားတယ်။ ထိုနေရာ၌ ရှေးဦးစွာ တည်ထောင်ခဲ့သော ဓမ္မဂုပတ္တသည် ဖြစ်၍ ရှေးဦးစွာ တည်သော တရားတို့၌ ဖြစ်ပုံရသည်။ ဝိနယာ မျိုးရိုး။ ရှေးခေတ်တရုတ်လူမျိုးများသည် အနည်းဆုံး ဝိနည်းငါးပါးကို တင်သွင်းပြီး ဘာသာပြန်ဆိုကြပြီး လူကြိုက်အများဆုံးဖြစ်သည့် ဓမ္မဂုတ္တကာနှင့် နိယာမတို့ဖြစ်သည်။ သာဝတ္ထိယ.

တရုတ်ဋီကာဆရာ Tao Xuan (ခရစ်နှစ် ၅၉၆-၆၆၇) သည် အစောပိုင်းကာလတွင် ယင်းကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သည်။ သံာ တရုတ်နိုင်ငံတွင် မတူညီသော ဝိနည်းများအတိုင်း ကျင့်သုံးခဲ့ကြသော်လည်း စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး ကျင့်ဝတ်ကို စံပြုလိုသော ဆန္ဒရှိသောကြောင့် တစ်ခုတည်းသာ၊ ဝိနယာ တစ်ခုလုံးအတွက် ချည်နှောင်ရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ သံာ. လက်ခံသင့်သည်များနှင့်ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုများရှိခဲ့သည်။ သို့သော် နောက်ဆုံးတွင် သိမ်အဆက်အနွယ်သည် ဓမ္မဂုပတကမှ ဆင်းသက်လာသောကြောင့် အားလုံးက ဓမ္မဂုပတကို လိုက်နာသင့်သည် ဟု သဘောတူခဲ့ကြသည်။ ဝိနယာ. ယနေ့တိုင်အောင် သာသနာတော်သည် ဝိနယာ အားလုံးအတွက် လက်ခံထားသော စည်းကမ်းဥပဒေအဖြစ် ကျန်ရှိနေပါသည်။ သံာ ကိုရီးယား၊ ဗီယက်နမ်နှင့် ထိုင်ဝမ်တို့ကဲ့သို့ တရုတ်နှင့် ဆက်နွယ်သော ဓလေ့များ။ ဤကာလတိုင်အောင် အမျိုးမျိုးသော ဝိနယတို့ကို အခြေခံ၍ ကျင့်ခြင်းသည် အထူးသဖြင့် သာဝက သာဝကကို ဆိုလိုသည်မှာ သာဝတ္ထိက ကမ္မဋ္ဌာန်းများကို မကြာခဏ ပြုလုပ်ရမည်ဟု မှတ်သားထိုက်ပေသည်။ ဝိနယာ. ထို့ကြောင့် ရှိရင်းစွဲ တရုတ်မျိုးရိုးသည် သာဝတ္ထကနှင့် ညီညွတ်သည်ဟု ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မခံစားရဘဲ ဓမ္မဂုပတက ပေါင်းစပ်ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ လက်ရှိအခြေအနေတွင်၊ ၎င်းသည် Mūlasarvāstivādaကိုအခြေခံသည့် တရုတ်အဆက်အနွယ်နှင့် တိဗက်လူမျိုးများကြား ဆက်ဆံရေးကို အလေးပေးဖော်ပြသည်။ Mūlasarvāstivāda ဟူသော အထောက်အထားကို ကျွန်တော် တစ်ခါမှ မတွေ့ဖူးသေးပါ။ ဝိနယာ တရုတ်တွင် သိမ်အဆက်အနွယ်အတွက် အခြေခံအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ဖူးသည်။ ယုံမှား ဤကျောင်း၏ အယူဝါဒနှင့် နီးစပ်မှု သာဝတ္ထိယ.

တရုတ်ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ ပထမခေတ်တွင် ဘုန်းကြီးများအတွက်သာ သိမ်အဆက်အနွယ်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ရဟန်းတို့ မရောက်သေးသော ဤမျှလောက်သော လေးပါးသော ဝိဥာဉ် အစုအဝေးသည် ပြည့်စုံ၏။ ဗုဒ္ဓ root မလုပ်ရသေးဘူး။ ပထမသီလရှင်များကို လေးရာစု တစ်ဝက်ခန့်တွင် သာသနာပြုခဲ့သည်။ ဒါပေမယ့် ဘုန်းကြီးတွေကသာ ပေးလှူတာ ဆိုတော့ တချို့က ဘုန်းကြီးတွေနဲ့ မညီဘူးလို့ တချို့က ယူဆကြတယ်။ ဝိနယာ. ခရစ်နှစ် ၄၃၃ ခုနှစ်ခန့်တွင် သီလရှင် သီရိလင်္ကာမှ သင်္ဘောဖြင့် ရောက်ရှိလာကြောင်း သီလရှင် ဆိုင်းကူက အစီရင်ခံသည်။ ဤသီရိလင်္ကာရဟန်းတို့သည် တရုတ်ရဟန်းတော်များနှင့်အတူ ဘိက္ခုနီ သိမ်များကို ပင့်ဆောင်ကာ၊ ဘုန်းကြီး Saṅghavarman။ သူသည် ဘိက္ခုနီကို ဘာသာပြန်ထားသည်ကို သိသည်။ ဝိနယာ ကမ္မဋ္ဌာန်း ဓမ္မဂုပတကျောင်း၏ စာသားဖြစ်သောကြောင့် ဘိက္ခုနီ သိမ်ကို ဓမ္မဂုတ္တကနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်သည်ဟု ထင်ရပေသည်၊၊ ဝိနယာ. တခြားနေရာ သက်ဆိုင်ရာ တရုတ်သမိုင်းများမှ စာသားများကို ဘာသာပြန်ဆိုထားပါသည်။

ဒါကြောင့် ဓမ္မဂုတ္တက ဝိနယာ တရုတ်နိုင်ငံ၏ မျိုးရိုးသည် သီရိလင်္ကာနှင့် သမိုင်းကြောင်းအရ အလွန်နီးစပ်သော အဆက်အသွယ်များ ရှိခဲ့သည်။ တကယ်တော့ တရုတ်ကျမ်းဂန်မှာ သီရိလင်္ကာပါရှိပါတယ်။ ဝိနယာ ဋီကာ (ပါဠိ သာမန္တေသဒိကနှင့် အလားတူ)၊ ဝိနယာ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံမှ ယူဆောင်လာသော မဟိတစကကျောင်း။ သီရိလင်္ကာမှ သီလရှင်များ လာသလား မသေချာပါ။ ထေရဝါဒ (မဟာဝိဟာရဝိဟာရ) ဟုတ်ပါသလား။ ထိုအဆင့်တွင် သီရိလင်္ကာတွင် အခြားကျောင်းနှစ်ကျောင်း ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ယင်းတို့သည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး နိုင်ငံရေးတွင် ပါဝင်သည်ဟု ညွှန်ပြသော အပြန်အလှန် ညစ်ညမ်းမှုများဖြင့် မဟာဝိဟာရဝဿမင်းများနှင့် ကွဲကွာခဲ့သည်။ တရုတ်ဘာသာဖြင့် တည်ရှိနေသော သီရိလင်္ကာ စာသားများ (the ဝိနယာ ဋီကာနှင့် ဝိမုတ္တိမဂ္ဂ) တို့သည် ၎င်းတို့၏ မဟာဝိဟာရဝိဟာရနှင့် အတိအကျ တူညီခြင်းမရှိသောကြောင့် သီရိလင်္ကာ-တရုတ် ဆက်သွယ်မှုသည် အခြားသော ကျောင်းများမှ ဖြစ်သော အဗ္ဗဘာဂိရဝိဇ္ဇာများ ဖြစ်နိုင်သည်။ အဘိသိဒ္ဓိနှင့် ဇေတဝဏ္ဏိယတို့သည် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒမှ ပေါက်ဖွားလာသောကြောင့် သိမ်အဆက်အနွယ်ကို မထိခိုက်စေပေ။ နောက်ပိုင်းကာလတွေမှာ သူတို့ ခြံထဲကို တိတ်တဆိတ် ပြန်ဝင်ခဲ့ကြတယ် ထေရဝါဒ ယနေ့ခေတ်တွင် တရုတ်အဆက်အနွယ်သည် ဓမ္မဂုတ္တကာနှင့် သာဝတ္ထကတို့ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းခြင်းမှ အရင်းတည်သကဲ့သို့ ရှေးခေတ် သီရိလင်္ကာကျောင်းသုံးကျောင်း၏ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းမှုအဖြစ် ယနေ့ကျွန်ုပ်တို့ သိပါသည်။ ထိုဥပမာများက မည်သို့ဖော်ပြသနည်း။ သံာ ရှေးခေတ်အငြင်းပွားမှုများနှင့် ပြိုင်ဆိုင်မှုများကို သဟဇာတဖြစ်အောင် ဖယ်ထားနိုင်သည်။

တိဗက်

780 နှောင်းပိုင်းလောက်မှာ Samye ရဲ့ ပထမဆုံးတိဗက်ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းကို ဆောက်ခဲ့ပေမယ့် အိန္ဒိယဘုန်းကြီးတွေပဲ ရှိခဲ့ပါတယ်။ “ဓမ္မဘုရင်” ဟုခေါ်သော Tride Songtsen Ralpachan သည် တိဗက်လူမျိုးများအား ထိန်းသိမ်းနိုင်စွမ်းရှိမရှိ စစ်ဆေးရန် လူခုနစ်ဦးကို သိမ်ဆည်းရန် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ ဝိနယာ အစဉ်အလာ။ သိမ်နှင့် လေ့ကျင့်သင်ကြားမှုကို နာလန္ဒတွင် သင်ကြားပို့ချခဲ့သော အိန္ဒိယပဏ္ဍိတကြီး Śantarakṣita လက်ထက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး တိဿဝသဂရဟကို သင်ကြားပို့ချပေးသော ကျောင်းများအားလုံး၏ တရားတော်များကို ကျွမ်းကျင်စွာပြသနိုင်ခဲ့သည်။ ဤစမ်းသပ်မှုသည် အောင်မြင်သည်ဟု မှတ်ယူရပြီး အခြားသော ထုံးတမ်းစဉ်လာများစွာကိုလည်း လိုက်နာခဲ့သည်။

၎င်းတို့၏ စာသားအရင်းအမြစ်အတွက် တိဗက်လူမျိုးများသည် ကြီးမားသော အရာများကို အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ ဝိနယာ Mūlasarvāstivādins။ အမည်တွင်ဖော်ပြသည့်အတိုင်း၊ ၎င်းတို့သည် Sarvāstivādaနှင့် နီးကပ်စွာဆက်နွယ်နေပြီး ရှေးခေတ် Sthaviras မှလည်း အရင်းခံခဲ့သည်။ သူတို့ရဲ့ ဝိနယာ အိန္ဒိယဗုဒ္ဓဘာသာ၏ နောက်ပိုင်းကာလများတွင် အလွန်ရေပန်းစားလာခဲ့ပြီး သုတ္တန်များစွာနှင့် ပုံပြင်များအပြင် ဘုံအမွေဆက်ခံခြင်းကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ ဝိနယာ ပစ္စည်း ဒါက တစ်ခုတည်းပဲ။ ဝိနယာ တိဗက်ဘာသာသို့ ပြန်ဆိုထားပြီး အမှန်တကယ်တွင် King Tride Songtsen သည် Mūlasarvāstivāda သာလျှင်ဖြစ်ကြောင်း အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ဝိနယာ တိဗက်အမျိုးအနွယ်ကို ထူထောင်ပြီး ကျင့်သုံးသင့်သည်။ တိဗက်၌ ဘိက္ခုနီတို့၏ တရားတော်ကို ရည်ညွှန်းကိုးကားမှု အနည်းငယ်ရှိသော်လည်း ထင်ရှားစွာ မရှင်သန်ခဲ့ပေ။

တရုတ်ပြည်ရှိ သာဝတ္ထိယာဒနှင့် ဓမ္မဂုတ္တကာအကြား နီးကပ်စွာ ဆက်နွယ်မှုကို ကျွန်ုပ်တို့ သတိပြုမိပြီးဖြစ်သည်။ Sarvāstivāda နှင့် Mahavihāravāsin မျိုးရိုးအကြားအံ့သြဖွယ်ဆက်စပ်မှုတစ်ခုလည်းရှိသည်။ ဒုတိယကောင်စီ၏ မှတ်တမ်းများတွင် “တင်းကျပ်သော” ပါတီကို ကိုယ်စားပြုသော ဦးဆောင်သံဃာတော် အများအပြားကို ရည်ညွှန်းသည်။ အသျှင်Ᾱနန္ဒ၏ တပည့်ဖြစ်သော သမ္ဗုတ Śaṇavāsin ၊ မဟာဝိဟာရဇိန် အရ ဒုတိယ ကောင်စီ၏ တရားသူကြီး ရှစ်ဦးအနက်မှ တစ်ဦးအဖြစ် ပေါ်လွင် လာခဲ့သည်။³² ဓမ္မဂုတ္တကာ၊ သာဝကတိဝဒ၊ မသုလသာဝကဝိနယ (မဟာသာဝကဝိနယ) (၎င်းတို့သည် မဟာစာṅဂ္ဂီ၌ ထင်ရှားရှိသော် လည်း ၎င်းတို့၌ မတွေ့၊ ဝိနယာ) သို့ရာတွင် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒမင်းတို့သည် သုဝဏ္ဏဝါသနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောစရာမရှိသော်လည်း၊ ပုံပြင်များစွာတွင် ပါ၀င်တော်မူပြီး သက်ကြီးရွယ်အို၌ စောသာဝတ္ထိဒင်ဆရာများအနက် အကျော်ကြားဆုံးဖြစ်သော ဥပုဂုတ်ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် မဟာဝိဟာရဇိန္ဒနှင့် ဓမ္မဂုပတက သုသာဝကမင်းသည် သာဝတ္ထိမင်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ငြားသော်လည်း ဒုတိယကောင်စီ၌ မိမိတို့အုပ်စုပိုင်အဖြစ် ဝန်ခံသည်။ သူ၏မြို့ ဖြစ်သော မသာရ သည် ကြီးကျယ် ခမ်းနားသော အချက်အချာကျသော နေရာတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။ သာဝတ္ထိယ.

ဤအမျိုးအနွယ်၏ လွှမ်းမိုးမှုသည် ယနေ့တိုင် ရှင်သန်နေဆဲဖြစ်သည်။ မြန်မာဘုရားကျောင်းကို သွားလည်ပြီး ဆင်းတုတော်တစ်ဆူကို သေချာကြည့်တယ်။ ဘုန်းကြီး သူ့ပခုံးကို ငုံ့ကြည့်ရင်း ပန်းကန်လုံးထဲက စားတယ်။ ဤစပ်စုပုံသည် ထေရဝါဒမဟုတ်ပါ။ ဘုန်းကြီး: သူသည် ဥပုဂုတ်မှတစ်ပါး အခြားမရှိ။ သူ၏ ကိုးကွယ်မှုမှာ မြန်မာ၊ မြောက်ပိုင်း၊ ထိုင်း၊ လာအို၊ ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်း ဒေသများတွင် ပျံ့နှံ့နေပြီး ယခုအခါ ထေရဝါဒ သာသနာ့နယ်မြေများမှတဆင့် သာဝတ္ထိပြည် မြောက်ဘက်သို့ အစောပိုင်း လှုပ်ရှားမှုကို ညွှန်ပြနေသည်။

သို့သော် ဆက်စပ်မှုများသည် ဤထက်ပင် ပိုနီးစပ်သည်၊ အကြောင်းမှာ Sarvāstivāda တွင် ကျော်ကြားသော အခြားသော ဆရာကြီးသည် သီရိလင်္ကာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို တည်ထောင်ရာတွင် အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်ဟု ချီးကျူးထားသည်။ ဟိ ထေရဝါဒ ဝိနယာ အသောကမင်းကြီး၏သား မဟိန္ဒသည် သာသနာပြုသောအခါ၌ ပရိယတ်မှာ မောဂ္ဂလိပုတ္တဿ၊အာကာရီယာ) သည် Majjhantika ဖြစ်သည်။³³ ဤမဟာဝိဇ္ဇာယတနသည် တခါတရံ Śaṇavāsin ၏ ပစ္စေကဟုလည်း ဆိုကြကုန်၏၊ ဓမ္မ Sarvāstivādins များ ဤကဲ့သို့ ပြင်းထန်သော အင်အားဖြစ်လာရန် ကက်ရှ်မီးယားဒေသသို့။ ထို့ကြောင့် သာဝတ္ထိသာသနာတော်ကို တည်ထောင်ခဲ့သော ဘိုးဘေးတစ်ဦးသည် သီရိလင်္ကာနိုင်ငံကို တည်ထောင်သူ၏ ဆရာ၊ ထေရဝါဒ ၏ မဟာဝိဟာရ.

နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် သီရိလင်္ကာနှင့် တိဗက်ဗုဒ္ဓဘာသာအကြား တိုက်ရိုက်ဖလှယ်မှုအချို့ရှိခဲ့သည်။ တိဗက်ကျမ်းဂန်တွင် ဘာသာပြန်ကျမ်းများစွာ ပါဝင်သည်။ ဗုဒ္ဓရှေးဦးစွာ တရားဒေသနာကို ပါဠိမူရင်းဖြင့် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။³⁴အမှန်စင်စစ်၊ ရှေးအကျဆုံး တည်ရှိနေသော ပါဠိစာမူသည် သီရိလင်္ကာမှမဟုတ်ဘဲ စာမျက်နှာများစွာပါရှိသော နီပေါနိုင်ငံမှဖြစ်သည်။ ထေရဝါဒ ဝိနယာ အငြင်းပွားမှုများနှင့် အခြားကိစ္စရပ်များကို ပြေလည်အောင်ဖြေရှင်းခြင်း။

အဘယ်သဘောဖြင့် ကွဲပြားသနည်း။

ဂိုဏ်းဂဏ ထုံးတမ်းစဉ်လာများ၏ အခွင့်အာဏာကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားရာတွင် နှိမ့်ချမှုကို ထိန်းသိမ်းထားရမည်ဖြစ်သည်။ ဂိုဏ်းခွဲများက အမွေဆက်ခံသည်။ ဝိနယာ အနှစ်သာရအားဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းထားသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ယုံကြည်သည်။ ဗုဒ္ဓ။ အဆိုပါ ဗုဒ္ဓ အခွင့်အာဏာ ပေးခဲ့သည်။ ဝိနယာ; အဆိုပါ ဝိနယာ အကန့်အသတ်ရှိသော အခွင့်အာဏာကို ပေးသည်။ သံာ. အဆုံးအမများ ကွယ်ပျောက်သည့် ဘာသာစကား၊ သင်္ကန်းအရောင် စသည်တို့သည် မရှိမဖြစ် အရေးမကြီးသော ကိစ္စများကို ဆုံးဖြတ်ရန် အစဉ်အလာ တစ်ခုစီတွင် မူတည်သည်။ သံာ အခြေခံကျတဲ့ အပြောင်းအလဲတွေကို လုပ်ပိုင်ခွင့် မရှိပါဘူး။ ဝိနယာ. ဤသည်မှာ Vinayas များကို အလွန်အရေးကြီးသည်ဟု ကျွန်ုပ်တို့ယူဆရသည့် အကြောင်းရင်းအတိအကျဖြစ်သည်- ၎င်းတို့သည် အရေးကြီးသောကိစ္စများဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓvacanā, ဂိုဏ်းဂဏစာရွက်စာတမ်းများမဟုတ်ပါဘူး။ ထိုခေတ်တွင် မည်သည့်ဂိုဏ်းကမျှ မရှိခဲ့ပေ။ ဗုဒ္ဓထို့ကြောင့် သူသည် မည်သည့်ဂိုဏ်းကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန် အခွင့်အာဏာ ရနိုင်မည်ဟု မထင်ထားပေ။ ဝိနယာ. ဥပမာအားဖြင့် တရုတ်ရဟန်းတော်များသည် “ငါတို့၏ အခွင့်အာဏာစက်ဝန်းအတွင်း၌ ရှိသည်မဟုတ်၊မဟာယာန” သို့မဟုတ် “ဓမ္မဂုတ္တက” ဖြစ်သောကြောင့် “အတွင်း၌ ဘိက္ခုနီ”ဟု မရေတွက်နိုင်၊ထေရဝါဒ” သို့မဟုတ် “တိဗက်” ဓလေ့။ ဤစကားလုံးများထဲမှ တစ်ခုမျှ မဖော်ပြထားပါ။ ဝိနယာနှင့် ၎င်းတို့ကို အခြေခံအဖြစ် အသုံးမပြုနိုင်ပါ။ ဝိနယာ အငြင်းပွားမှုများ။

ထိုကဲ့သို့ ကွဲပြားမှုများ ပြုလုပ်ရန် ဖြစ်နိုင်ခြေ တစ်ခုတည်းသော အကြောင်းရင်းမှာ တရုတ်ရိုးရာ ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်လာ ဖြစ်သည်ဆိုလျှင်၊ ဒါပေမယ့် ဒါက ခက်ခဲပြီး သိမ်မွေ့တဲ့ ကိစ္စဖြစ်ပြီး၊ အပြစ်ကင်းခြင်းဆိုတဲ့ ယူဆချက်ရဲ့ နိယာမကို ကျင့်သုံးဖို့ လိုပါတယ်။ ဆိုလိုသည်မှာ၊ တရုတ်ရဟန်းတော်များသည် “ဝိဇ္ဇာ” အုပ်စုမှ ဆင်းသက်လာသည်ဟု နိဂုံးမချမီ တိကျခိုင်မာသော သမိုင်းအထောက်အထားအချို့ လိုအပ်မည်ဖြစ်သည်။ အဲဒီလို အထောက်အထားတွေ ရှာတဲ့အခါမှာတော့ မဖြစ်သေးပါဘူး။

ဤစာတမ်းတစ်လျှောက်လုံးတွင် ကျွန်ုပ်သည် ကျောင်း-ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုလုပ်ငန်းစဉ်ကို “အစွန်းမရောက်သောဘာသာ” အဖြစ် ရည်ညွှန်းခြင်း၏ ပုံမှန်အလေ့အထကို တုံ့ဆိုင်းစွာ လိုက်နာခဲ့ပါသည်။ ဒါပေမယ့် ဒါက အနည်းဆုံးပြောရရင် ပြဿနာပါ။ “schism” ဟူသော စကားလုံးကို အများအားဖြင့် အဓိပ္ပါယ်နှင့် ညီမျှသော အတန်ငယ် ချောင်လည်စွာ ခေါ်ဆောင်သည်။ ဝိနယာ သက်တမ်း သာṅghabheda။ ဒါပေမဲ့ သာṅghabheda တင်းတင်းကျပ်ကျပ် သတ်မှတ်ထားသော နည်းပညာဆိုင်ရာ အသုံးအနှုန်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၎င်းသည် ကျောင်းဖွဲ့စည်းခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်တွင် စာသားအတိုင်း သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပေ။ ပြဿနာတစ်ခုကတော့ ဗုဒ္ဓဘာသာအသိုင်းအဝိုင်းမှာ စံနမူနာပြဖြစ်နေပြီဖြစ်တဲ့ ဒိဋ္ဌိဝိဉာဉ်ဟာ သူတို့ရဲ့ နောက်ဘဝတွေမှာ ငရဲကို ရောက်သွားတယ်လို့ အခိုင်အမာဆိုထားတယ်။ ဒါက ဒီကိစ္စကို အရမ်းစိတ်လှုပ်ရှားစေတယ်။ ဒါပေမယ့် ဝိနယာ ဤကံကြမ္မာသည် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြစ်စေသော တစ်စုံတစ်ယောက်အတွက်သာ ကျရောက်ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ သာṅghabheda.³⁵ အဆိုပါ ဝိနယာ a ကိုလည်း ရှင်းလင်းစေပါသည်။ သာṅghabheda အချို့သော ကျင့်ထုံးကို လိုက်နာရမည်- မဟုတ်သည်ကို အခိုင်အမာ ပြောဆိုသော ရဟန်းတို့ အုပ်စုရှိရမည်။ ဓမ္မ as ဓမ္မ, မ ဝိနယာ as ဝိနယာစသည်ဖြင့်—စုစုပေါင်း “ဆယ့်ရှစ်မှတ်”။ ဆန့်ကျင်ဘက်အုပ်စုများသည် ၎င်းတို့၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုများကို ဖြေရှင်းရန် ပျက်ကွက်ပြီး အက်ဥပဒေများကို လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် အဆုံးသတ်ရန် တရားဝင်အစည်းအဝေးတစ်ခု ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ သံာ ကဲ့သို့ ဥပါသသ၊ သီးခြားစီ။

ကျွန်ုပ်တို့စဉ်းစားနေသည့်ကိစ္စများတွင် ဤအခြေအနေသည် ကျင့်သုံးဖူးကြောင်း သက်သေအနည်းငယ်သာရှိသည်။ Sarvāstivāda အယူဝါဒသည် အယူဝါဒနှင့် ပတ်သက်သည်ဟု ထင်ရသည်၊ ထို့ကြောင့် ၎င်းသည် တရားဝင်မှု၏ အခြေခံဖြစ်နိုင်သည် သာṅghabheda ထဲမှာ ဝိနယာ သဘော။ တခါတရံ မဟာဝိဟာရဝိဟာရဇိန် ရင်းမြစ်များတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ပါဋိလိပုတ ကောင်စီတွင် ဤအယူဝါဒကို ဖော်ထုတ်တွေ့ရှိသည်။ Asoka မှ နှင်ထုတ်ခံရသော ရှုံးနိမ့်ပါတီသည် Kasmir သို့ ဆုတ်ခွာသွားသည်ဟု ဆိုကြသည်။ ဤသည်မှာ Kasmir ၏ Sarvāstivādins နှင့် သက်သေခံရန် ဖိတ်ခေါ်ပါသည်။ သို့သော် ဤသည်မှာ လွန်စွာ ယုံမှားဖွယ်မရှိပေ၊ အကြောင်းမူကား၊ နှင်ထုတ်ခံရသော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည် ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်မဟုတ်သူများဟု ယူဆရသောကြောင့်၊ သံာ လိမ်လည်မှု၊³⁶ သာဝတ္ထိယမင်းတို့သည် ထင်ရှားစွာသော ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များဖြစ်၍ ထိုအရာမှာ အလွန်ရိုးသားသူများဖြစ်သည်။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိတို့သည် သုတ်သင်ပယ်ရှင်းပြီး ဝတ်စရာဝတ်ရန် ဖန်ဆင်းထားသည်ဟု မှတ်တမ်းက ဖော်ပြသည်၊ ၎င်းတို့သည် Sarvāstivādins မဖြစ်နိုင်ကြောင်း ထပ်မံအတည်ပြုသည်။ အမှန်ပင်၊ ဤအရာသည် တစ်ခုမဟုတ်ပေ။ သာṅghabheda, ဘို့ သာṅghabheda နှစ်ဖက်စလုံးသည် ရဟန်းဖြစ်ရန် လိုအပ်ပြီး နှောင့်ယှက်ခြင်း မပြုဘဲ သီးခြားအသိုက်အဝန်းများ ဖြစ်ပေါ်လာစေခြင်းငှာ လိုအပ်သည်။ ထို့ထက် သာဓက၌လည်း မရှိ။ ဝိနယာ ဘုရင်သည် မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိများကို နှင်ထုတ်ရန် အတွက်၊ ထိုသို့သော လုပ်ရပ်သည် ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်ဟူ၍ မဖြစ်နိုင်ပေ။ သာṅghabheda ထဲမှာ ဝိနယာ သဘော။ ဧကန်စင်စစ် အသုဘ၏ ကမ္ပည်းစာများတွင် အထောက်အထားများက သူသည် ဂိုဏ်းဂဏနှင့် ဝေးကွာသည်ဟု ညွှန်ပြနေသော်လည်း အားပေးခဲ့သည်၊ဓမ္မ" ယေဘုယျအနေဖြင့်။ သာဝတ္ထိဒိန်များသည် အသောကသည် မိမိတို့၏ ဘိုးဘေးဥပုဂုတ၏ စိတ်အားထက်သန်သော နာယကဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြပြီး အမျိုးအနွယ် ကွဲပြားသော ဆရာများကို မထောက်ပံ့သင့်သည့် အကြောင်းရင်းလည်း မရှိပါ။ ကျွန်ုပ်တို့တွေ့ခဲ့ရသည့်အတိုင်းပင်၊ မဟာဝိဟာရဝိဟာရမင်း၏ကိုယ်ပိုင်အကောင့်မှ Kasmir ကို Sarvāstivāda အဖြစ်သို့ပြောင်းလဲခဲ့သော Majjhantika သည် ၎င်းတို့၏ပါတီဝင်တစ်ဦးမဟုတ်ဘဲ နှင်ထုတ်ခံရသော ဂိုဏ်းဂဏများထဲမှတစ်ဦးမဟုတ်ဟု ဆိုထားသည်။ ဒါကြောင့် တရားဝင်ဖြစ်နိုင်ခြေရှိနေတယ်လို့ ကောက်ချက်ချရပါမယ်။ ဝိနယာ သာṅghabheda သာဝတ္ထိယာဒနှင့် ဝိဘဇ္ဇာဒကကြားတွင်၊ ထိုသို့သော အရေးဆိုမှုကို အရန်ကူးရန် လေးနက်သော သမိုင်းအထောက်အထား မရှိပါ။

Mūlasarvāstivādins အကြောင်းမူကား ကိစ္စရပ်သည် ပို၍ပင် အားနည်းသည်၊ အကြောင်းမှာ Pāṭaliputta Council နှင့် Sarvāstivādins တို့သည် နှင်ထုတ်ခံရသော တိတ္ထိများ အကြား ဆက်စပ်မှုကို အဓိကအားဖြင့် Kasmir သို့သွားသော အချို့သော ပြောဆိုမှုများအပေါ် အခြေခံ၍ ပြုလုပ်ထားခြင်းဖြစ်သည်၊ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့ သိထားသည့် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း အနည်းငယ်ထဲမှ တစ်ခု၊ Sarvāstivādins နှင့် Mūlasarvāstivādins တို့၏ ကွာခြားချက်မှာ Sarvāstivādins (Vaibhāśikas) သည် Kasmir တွင် အခြေစိုက်ပြီး Mūlasarvāstivādins များ အထူးသဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဝိနယာ, Mathura နှင့်ဆက်စပ်ခဲ့ကြသည်။³⁷ ထို့ကြောင့် ပါဋိလိပုတ္တ၏ နှင်ထုတ်ထားသော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိနှင့် သာဝတ္ထိပြည်တို့၏ ဤအလွန်သိမ်မွေ့သော ဂိုဏ်းဂဏအဆက်အစပ်သည်ပင်လျှင် ဆင်ခြင်တုံတရားနှင့် ဆက်စပ်မှု မရှိပေ၊ ဝိနယာ Mūlasarvāstivādins ၏အစဉ်အလာ။

ဓမ္မဂုပတ သာသနာတော်တွင် မည်သည့်နေရာ၌မျှ အကြံပြုချက်မရှိ၊ ငါသိသလောက် ကြီးလေးသော ကွဲလွဲမှုများ ရှိ၊ ဓမ္မ or ဝိနယာ မဟာဝိဟာရဿန်တို့နဲ့ ယှဉ်ပြီးတော့ မေးစရာရှိတယ်။ သာṅghabheda ဒီကျောင်းနှစ်ကျောင်းကြားက တကယ်ဖြစ်မလာဘူး။ ဓမ္မဂုတ္တကနှင့် မုလသာဝကတိကဒိန်တို့၏ ဆက်စပ်မှုကိစ္စမှာ မဟာဝိဟာရဝိဇ္ဇာနှင့် မုလသာဝကဿီဒင်တို့ကြား ဆက်ဆံရေးကဲ့သို့ပင် ဖြစ်ပေလိမ့်မည်။

မျက်မှောက်ခေတ် ပညာရှင်အချို့က ကွဲလွဲမှုဖြစ်စဉ်ကို အဓိကအားဖြင့် တွန်းအားပေးသည်ဟု မြင်ကြသည်။ ဝိနယာ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဝိနယာ schism ကို သူကိုယ်တိုင် အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုသည် (သာṅghabheda) တစ်ဦးအဖြစ် ဝိနယာ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း။ သို့သော် ဤအငြင်းအခုံသည် အရေးကြီးသောပြဿနာများစွာကို လျစ်လျူရှုထားပုံရသည်။ ပထမအချက်က အံ့သြစရာမရှိပါဘူး။ ဝိနယာ schism ကို a အဖြစ်မြင်သည်။ ဝိနယာ ကိစ္စ-နောက်ဆုံးတော့၊ ရည်ရွယ်ချက် ဝိနယာ ဆွေးနွေးရန်ဖြစ်ပါသည်။ ဝိနယာ. ဒါတောင်မှ ဝိနယာ ရလဒ်တစ်ခု၏ ရလဒ်ကို ကိုယ်တိုင် ဝန်ခံသည်။ သာṅghabheda တစ်ဦးဖြစ်ပါတယ် ဝိနယာ ခွဲခြမ်းခြင်း- သီးခြားလုပ်ရပ်များ၏ စွမ်းဆောင်မှု- ကွဲပြားမှု၏အခြေခံသည်လည်းကောင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ ဓမ္မ or ဝိနယာ. ဒုတိယအချက်မှာ၊ ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့ ဆွေးနွေးနေသော ကွဲလွဲမှုများသည် မည်သည့်အရာနှင့်မျှ သက်ဆိုင်ကြောင်း အထောက်အထားမရှိပါ။ ဝိနယာ. ဒုတိယကောင်စီအငြင်းပွားမှု ပြီးသွားပါပြီ။ ဝိနယာဒါပေမယ့် အဲဒါက ပြေလည်သွားတယ်။ မဟာစာṅဂ္ဂီဝါဒနှင့် ဒုတိယကောင်စီအငြင်းပွားမှု၏ အလွန်ကျဉ်းမြောင်းသော ဆက်စပ်မှုကို ကျွန်ုပ်တို့ လက်ခံသော်လည်း၊ ယင်းသည် စတီဝီရစ်မှ ဆင်းသက်လာသော အုပ်စုများကြားတွင် နောက်ပိုင်း ကွဲလွဲမှုမေးခွန်းအပေါ် မသက်ရောက်သေးပါ။

ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့ အဓိကစိတ်ဝင်စားသော ကျောင်းများ-မဟာဝိဟာရသုတ်၊ ဓမ္မဂုတ္တကနှင့် မုလသာဝကဿီဒင်များ ကွဲကွာရခြင်းအကြောင်း အနည်းငယ်မျှသာ တွေ့ရှိရပေလိမ့်မည်။ ဝိနယာ သို့မဟုတ် ရလဒ်တစ်ခု သာṅghabheda.

နောက်ထပ်မေးခွန်းတစ်ခုက ပါဠိမှာ တိုက်ရိုက်မဖော်ပြထားဘူး။ ဝိနယာschismatic အခြေအနေတွေကို အမွေဆက်ခံသူတွေရဲ့ နောက်ဆက်တွဲ မျိုးဆက်တွေမှာ ဖြစ်ပျက်နေတာပါပဲ။ နောက်ဆုံးတော့ လူအများစုက တခုခုကို မပါဝင်ကြဘူး။ သံာ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရှေးဆရာတစ်ဦး၏ နောက်လိုက်သော အမြင်တစ်ခုကို ပံ့ပိုးပေးလိုသောကြောင့်—အမှန်အတိုင်း ပြောရလျှင် ခေတ်အမီဆုံးဖြစ်သည်။ သံာ အဖွဲ့ဝင်များ၊ အနည်းဆုံး ထေရဝါဒပြဿနာတွေက ဘာတွေလဲဆိုတာတောင် နားမလည်သလို ဂရုမစိုက်ကြဘူး။ မျက်မှောက်ခေတ် ထေရ၀ါဒ ဘာသာဝင် အများအပြားသည် တကယ်တော့ “တရားဝင်” နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော အယူဝါဒဆိုင်ရာ ရာထူးများကို ကိုင်စွဲထားကြသည်။ ထေရဝါဒ အမြင်များဥပမာ- ထေရ၀ါဒရဟန်းတော် အများအပြားသည် “အကြားနိုင်ငံတော်” ကို ယုံကြည်ကြသည် (အန္ဒရာဘာဝ) မဟာဝိဟာရဇိန်တို့ကို ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော သာဝတ္ထိဒိန်များ နှင့် အယူဝါဒအရ ညှိပေးမည် ။ တိဗက်နှင့် တရုတ်အဆက်အနွယ်များသည် အဓိကအားဖြင့် မဟာယာနအယူဝါဒရှိကြပြီး၊ ဆိုလိုသည်မှာ ၎င်းတို့သည် စာသင်ကျောင်းတည်ထောင်သူများမှ ချုပ်ကိုင်ထားသော အယူဝါဒဆိုင်ရာ ရာထူးများစွာကို ငြင်းပယ်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝိနယာ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို အမွေဆက်ခံကြသည်။ ဥပမာအားဖြင့်၊ တိဘက်လူမျိုးအများစုသည် Mādhyamaka ကျောင်းကို အဓိကအားဖြင့် လိုက်နာကြပြီး Mūlasarvāstivādin ကို အမွေဆက်ခံကြသည်။ ဝိနယာ မျိုးရိုး။ မုလ (Mūla) ၏ အဓိက အကြောင်းရင်းမှာ-သာဝတ္ထိယ ကွဲပြားသောအယူဝါဒသည် အယူဝါဒဖြစ်သည်၊ ယင်းသည် ယနေ့တိဗက်ရိုးရာဓလေ့ရှိသူများနှင့် မည်သို့မျှသက်ဆိုင်ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမရှိပေ။

သိမ်အဆက်အနွယ်

သိမ်အဆက်အနွယ်တွေရဲ့ မေးခွန်းကို ဘယ်တော့မှ မသေချာနိုင်ဘူးလို့ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတိပေးရမယ် ထင်ပါတယ်။ အလုံးစုံကို ပါဠိ၌ မဖော်ပြထားပေ။ ဝိနယာ။ အဆိုပါ ထေရဝါဒ ကျွန်တော်သိသလောက် ထုံးတမ်းစဉ်လာအရတော့ ကိုယ်ပိုင်သိမ်ဆက်နွယ်မှု သမိုင်းကြောင်းကို နည်းနည်းမှ မထိန်းသိမ်းဘူး။ ဒါက ငါတို့ရဲ့ တရားဝင်မှုကို ဘာမှ မပြောဘူး။ ထေရဝါဒ ထေရ၀ါဒတို့သည် အဆက်အနွယ်များကို မှတ်တမ်းတင်ရန် စိတ်မဝင်စားကြဘဲ သိမ်ငယ်ကြသည်။

အဆိုပါ ဗုဒ္ဓ သာမာန်သဘော၊ လက်တွေ့ကျသောချဉ်းကပ်မှုကို သက်သေပြသည်။ ဝိနယာအနှစ်သာရနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ဝိနယာ အန္တရာယ်ဖြစ်စေသည်ဟု ထင်မြင်ယူဆပါက လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအသေးစိတ်အား အခိုင်အမာတောင်းဆိုရန်။ ဤဥပမာကောင်းကို ဥပုသ်သိက်ခန္ဓက၌ နှစ်ပတ်ကြာရွတ်ဆိုခြင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ၊ ပါṭimokkha.³⁸ သာမာန်အားဖြင့် ဤဂါထာသည် လေးပါး သို့မဟုတ် ထို့ထက်မကသော ရဟန်းများ လိုအပ်ပြီး ကျောင်းထိုင်သူအားလုံး တက်ရောက်သင့်သည်။³⁹ သို့သော် “ပြစ်မှုမဟုတ်သော အမှုပေါင်း ၅၀” နှင့် ပတ်သက်၍ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဆွေးနွေးနေပါသည်။ ဥပါသသ၊ “သတိ” ရှိသော လေးမျိုး သို့မဟုတ် ထို့ထက်ပိုသော ဌာနေရဟန်းတို့ အစုအဝေးဖြင့် ဆောင်ကုန်၏၊saññī) အဲဒါ သံာ ပြီးသည်ရှိသော် စင်စစ် မတက်ရောက်သော အခြားရဟန်းတို့သည် ပြည့်စုံကုန်၏၊

Idha pana, bhikkhave, aññatarasmiṁ āvāse tadahuposathe sambahulā āvāsikā bhikkhū sannipatanti cattāro vā atirekā vā. Te na jānanti “atthaññe āvāsikā bhikkhū anāgatā”ti. Te dhammasaññino vinayasaññino vaggā samaggasaññino uposathaṁ karonti, pātimokkhaṁ uddisanti. တေဟိ ဥဒစ်စမ်မာန ပါတိမောက္ခေ၊ အသန္နေန āvāsikā bhikkhū āgacchanti samasamā။ Uddiṭṭhaṁ su-uddiṭṭhaṁ, avasesaṁ sotabbaṁ။ Uddesakānaṁ anāpatti။

ရဟန်းတို့ ဤအရပ်၌ အချို့သော ကျောင်းတိုက်တို့၌၊ ဥပါသသ၊ များသောနေ့၌ လေးဦး သို့မဟုတ် ထိုထက်မက စုဝေးကြကုန်၏။ မလာသေးသော အခြားရဟန်းတို့လည်း ရှိကြ၏ဟု မသိကြကုန်။ သိမြင်ခြင်း [နှင့်အညီ] ဓမ္မသိမြင်ခြင်း [နှင့်အညီ]၊ ဝိနယာအခန်းသည် သဟဇာတဖြစ်နေသည်ကို ရိပ်မိ၍ ရွတ်ကြသည်။ ဥပါသသ၊ပါဋိမောက္ခ ရွတ်ဆိုကြသည်။ ပါဋိမောက္ခကို ရွတ်ဆိုနေကြစဉ် အခြားဒေသခံရဟန်းတို့သည်လည်း ထိုအတိုင်းပင် လာကြကုန်၏။ ရွတ်ဆိုခြင်းဟူသည် ကောင်းစွာ ရွတ်ဆို၍ ကြွင်းသောအရာကို ကြားရမည်။ ရွတ်ဆိုသူများအတွက် အပြစ်မရှိပါ။⁴⁰

အလားတူဖော်ပြချက်သည် ဤအပိုင်းတစ်ပိုင်းလုံးတွင် ထပ်ခါထပ်ခါဖြစ်ပြီး၊⁴¹ ဤကဲ့သို့သော ကျမ်းပိုဒ်များက ဆိုလိုသည်မှာ အချို့သော အခြေအနေများတွင်ပင် အသေးစိပ်လိုအပ်ချက်များ ရှိနေပါသည်။ သဒ္ဒါရုံ တရားဝင် ကျေနပ်မှု မရှိသေးဘဲ ဆောင်ရွက်ပေးနေသမျှ ကာလပတ်လုံး ဥပဒေအရ ခိုင်လုံမှုရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ သဒ္ဒါရုံ သူတို့လုပ်တာမှန်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။ ယင်းသည် ခေတ်ပြိုင်ဥပဒေ၏ ဘုံနိယာမတစ်ခုနှင့် သက်ဆိုင်သည်၊ ဥပမာအားဖြင့် ကော်မတီသည် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအသေးစိတ်အရ မှားယွင်းစွာရွေးချယ်ခံရသော်လည်း အကျိုးသက်ရောက်စေရန် အပိုဒ်တစ်ပိုဒ်ကို ကော်ပိုရိတ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေများတွင် ထည့်သွင်းလေ့ရှိသည်၊၊ မမှန်မကန် ခန့်အပ်ထားတဲ့ ကော်မတီက ရပ်တည်နေဆဲပါ။ ဤကာကွယ်မှုမျိုးသည် သာမန်အသိတရား၏ ရိုးရှင်းသောအသုံးချမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများဖြင့် ညစ်ညမ်းမှုကို အကြောင်းပြရန် မဆိုလိုသော်လည်း လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများကို အမြဲတမ်း ပြီးပြည့်စုံစွာ လိုက်နာခြင်း မရှိသည့် အဖြစ်မှန်ကို အသိအမှတ်ပြုရန် ဖြစ်သော်လည်း အသင်းအဖွဲ့များ ဆက်လက် လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။

ယခု ဤကျမ်းပိုဒ်များသည် သိမ်ကိစ္စ၌ တိုက်ရိုက်မပေါ်ပေါက်ပေ။ ဖြစ်ပေါ်လာကြကုန်သော ဥပါဒါန်တို့ကား ဥပုသ်သိဒ္ဓက္ခနှင့် ပဝဏ္ဏရက္ခဒ္ဓါဟူသော အရပ်နှစ်ပါးတို့တည်း။ ဝိနယာ ဘယ်မှာ သဒ္ဒါရုံ အသေးစိတ်ကို အများဆုံး ဆွေးနွေးထားပါတယ်။ ဤနေရာများတွင် ဖေါ်ပြထားသည့်အတိုင်း သာṅghakamma များအတွက် ယေဘုယျ လိုအပ်ချက်များသည် အခြားနေရာများတွင်လည်း လိုအပ်သည် ဟု သာမာန်အားဖြင့် နားလည်သဘောပေါက်ကြသည်၊ ဥပမာ- ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းနယ်နိမိတ်အတွက် လိုအပ်ချက် (စီမာ) ဥပုသ်သီလ ၌ တွေ့နိုင်သည်။⁴² ဤအခန်းသည် မဟာခန္ဒကကို လိုက်နာအပ်သော သိမ်သမုတ်ခြင်း၏ အကြောင်းတရား ဟူ၍ မရှိ၊ စီမာ သိမ်၏ ဆက်စပ်မှု၌ ဤနေရာ သို့မဟုတ် ပါဠိ၌ အခြားနေရာ ဝိနယာ. သို့သော် ထုံးတမ်းစဉ်လာများက တိကျသေချာစွာ သတ်မှတ်ကြောင်း အခိုင်အမာအခိုင်အမာဆိုသည်။ စီမာ တခါတရံ အတိုင်းအတာအထိ သိမ်လိုအပ်သည်။ စီမာ ထိုရည်ရွယ်ချက်အတွက်သာ အသုံးပြုကြသည်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေကနေ အကြမ်းဖျင်းပြောဖို့ တွန်းအားပေးနေမယ်ဆိုရင် ဥပါသသပဝဏ္ဏာက္ခန္တု - အမှုကိစ္စ စီမာတခြားကိစ္စတွေမှာလည်း ဒီလိုလုပ်သင့်တာ ယုတ္တိမတန်ပါဘူး။

ဤနိယာမကို လက်ခံပါက သိမ်တော်အား ထမ်းဆောင်နေသမျှ ကာလပတ်လုံး အစွမ်းကုန် ကျင့်ဆောင်ပြီး အားလုံးနှင့်အညီ ဖြစ်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း၊ ဝိနယာဒါဆိုရင် လုပ်ရပ်က ရပ်တည်နိုင်မှာပါ။ တကယ်တော့ ဒါက ကျိုးကြောင်းဆီလျော်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော အနေအထားပါ။ ဆင်ခြင်တုံတရားထက် ကျော်လွန်၍ အသက်ရှင်သော ရဟန်းဟူ၍ မရှိ။ ယုံမှား ထိုရဟန်းသည် နိရောဓသမာပတ်သို့ ပြန့်ပွားခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာ၏။ ဗုဒ္ဓ. ကျွန်ုပ်တို့သည် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ပိုင် သိမ်ဆည်းမှုဆိုင်ရာ အသိပညာအချို့ရှိသော်လည်း အမှန်တကယ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ယုံကြည်ခြင်းအပေါ် လုံးလုံးလျားလျား အားကိုးနေပါသည်။ သမိုင်းမှတ်တမ်းများကို ရှာဖွေကြည့်လျှင် သီလရှင်မျိုးရိုးများကို တရုတ်နှင့်ကိုရီးယားနိုင်ငံတို့မှ နှစ်ရာနှင့်ချီ၍ ရေးသားမှတ်တမ်းတင်ထားသည်ကို တွေ့ရှိရမည်ဖြစ်သောကြောင့် ၎င်းတို့၏ သိမ်တော်သည် မှတ်တမ်းမှတ်ရာထက် ခိုင်ခံ့သည်ဟု ထင်ရပေလိမ့်မည်။ ထေရဝါဒ.

မှန်ကန်မှု ရှိသကဲ့သို့ မဟုတ်ပါ။ ထေရဝါဒ သိမ်လွန်သွားပြီ ယုံမှား: ခေတ်သစ် ထိုင်းဓမ္မယုတ္တိက စံနှုန်းတွေကို ကြောက်လို့ အတိအကျ တည်ထောင်ခဲ့တာ ဝိနယာ ယိုးဒယား၌ ထိုရဟန်းတို့သည် သီလမရှိကြကုန်။ ဤအရာသာမှန်လျှင် ထိုင်းနိုင်ငံရှိရဟန်း (ကိုယ်အပါအ၀င်) ၏ ၉၅% သည် တရားမ၀င်သော သိမ်တစ်ခုဖြစ်ပေလိမ့်မည်၊ သီရိလင်္ကာရှိ ရဟန်းအများစုသည်လည်း ထိုင်းမျိုးရိုးမှဆင်းသက်လာသောကြောင့် (Siyam)၊ နိကာယာ) သူတို့ဟာ တူညီတဲ့အကျပ်အတည်းထဲမှာ ရှိနေကြလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် အခြေအနေက ဒီ့ထက်တောင်ဆိုးသေးတယ်၊ ငါကြားတယ်။ ဝိနယာ မဟာဝိဇ္ဇာပညာရှင်များ နိကာယာ ထိုင်းနိုင်ငံ၌ ဓမ္မယုတ္တိက သာသနာတော် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အစကတည်းက ဆောင်ရွက်ခဲ့သော သံဃာများ၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို မေးခွန်းထုတ်ခြင်း၊ upajjhāya ဆယ်ယောက်ထက်နည်းတယ်။ ဝါတော်.

ရဟန်းတို့ ကြောက်လန့်ခြင်းငှာ ဤစကားကို ငါမဟော။ (က၊ ပါစိတိယာ ဒုစရိုက်မှု။) သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့၏ သိမ်အဆက်အနွယ်များ မည်မျှ သိမ်မွေ့သည်ကို ထောက်ပြရန်။ ဒါက မျှော်လင့်ချက်မဲ့နေတယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး၊ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်ပြီး ဘုံသဘောဆန်တဲ့ အနေအထားကို ယူရမယ်လို့ ဆိုလိုတာပါ။ တတ်နိုင်သမျှ အစွမ်းကုန်လုပ်ပါ။ ကောင်းစွာ ကျင့်သော ရဟန်းတို့၏ ကောင်းသော အသိုက်အဝန်းကို တွေ့၍ လေ့ကျင့်မှုကို လိုက်နာကာ အခမ်းအနားကိုလည်း တတ်နိုင်သမျှ ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ရှေးရှေးတုန်းက သာသနာတော် ပျက်သွားလို့ သာသနာတော်က တစ်နည်းတစ်ဖုံ ကွဲသွားခဲ့ရင် ဘာထူးခြားလာမလဲ။ ရဟန်းတို့ သာမဏေအဖြစ် ထာဝစဉ်တည်ရမည်ဟူ၍ မည်သူမျှ မတိုက်တွန်းပါ။ ရဟန်းတို့ အဘယ်သို့လျှင် ငါတို့သည် ဤကဲ့သို့ ရပ်တည်ကြသနည်း။

ဘုန်းကြီးများက သီလရှင်များ သိမ်

ဤနိယာမကို လိုက်၍ ရိုးရှင်းသော၊ လက်တွေ့ကျသော ချဉ်းကပ်မှုကို ခံယူပါ။ ဝိနယာရဟန်းတို့ အသိုက်အဝန်း၏ မျက်မှောက်ပြုရန် မလိုအပ်ဘဲ ရဟန်းတို့ကိုသာ သာသနာပြုရန် ပါဠိ၌ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ပြတ်ပြတ်သားသား ဝန်ခံထိုက်ပေ၏။ ဤတွင် ဘိက္ခုနိက္ခန္ဒက ပါဌိက၊

Atha kho mahāpajāpatī gotamī yena bhagavā tenupasaṅkami. Upasaṅkamitvā bhagavantaṁ abhivādetvā ekamantaṁ aṭṭhāsi။ Ekamantaṁ ṭhitā kho mahāpajāpatī gotamī bhagavantaṁ etadavoca: “kathâham-bhante imāsu sākiyānīsu paṭipajjāmī'ti. Atha kho bhagavā mahāpajāpatiṁ gotamiṁ dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṁsesi။ Atha kho mahāpajāpatī gotamī bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṁsitā bhagavantaṁ abhivādetvā padakkhiṇaṁ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṁ nidāne etasmiṁ pakaraṇe dhammiṁ kathaṁ katvā bhikkhū āmantesi: “anujānāmi bhikkhave bhikkhūhi bhikkhūniyo upasampādetunti.⁴³

ထိုအခါ မဟာပဿီဂေါတမသည် မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်တော်မူ၏။ မြတ်စွာဘုရားထံသို့ ချဉ်းကပ်၍ ရှိခိုးပြီးလျှင် တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်နေ၏။ တစ်ခုသော နေရာ၌ ရပ်လျက် မြတ်စွာဘုရားအား “အသျှင်ဘုရား ဤသာသနာတော်၌ အဘယ်သို့ ကျင့်ရပါအံ့နည်း”ဟု လျှောက်၏။ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် နှိုးဆော် နိုးဆော်၍ မဟာပဿီဂေါတမမင်းအား နှိုးဆော် နှိုးဆော်တိုက်တွန်း၏၊ ဓမ္မဦးညွှတ်ချ၍ လက်ျာတော်ဘက်သို့ ဝဲလျက်၊ ထိုအခါ မြတ်စွာဘုရားသည် ပေးလှူတော်မူ၏။ ဓမ္မ ထိုအကြောင်းနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ရဟန်းတို့အား ”ရဟန်းတို့ နှစ်သက်လက်ခံရန် ခွင့်ပြု၏”ဟု ထိုရဟန်းအား ပြောဆို၏။

ဒါက အတော်လေး ရိုးရှင်းပါတယ်။ များပြားသော ကြားဝင်မှုအပိုင်းပြီးသောအခါ ဘိက္ခုနီ သိမ်နှင့်ပတ်သက်သော အသေးစိတ်အချက်များ ရှိပါသည်။ ဤတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် အောက်ပါတို့ကို တွေ့ရသည်-

Tena kho pana samayena bhikkhū bhikkhunīnaṁ antarāyike dhamme pucchanti. Upasampadāpekkhāyo vitthāyanti, maṅkū honti, na sakkonti vissajjetuṁ။ Bhagavato etamatthaṁ ārocesuṁ။ “အနုညာဏ, ရဟန်းတို့, ဥက္ခေပသမ္ပန္နယာ ဘိက္ခုနိစ္ဆṅghe ဝိသုဒ္ဓါယာ ဘိက္ခုစာṅghe အပ္ပသာမ်ပဿန်”တိ။⁴⁴

ထိုအခါ၌ ရဟန်းတို့သည် အတားအဆီးရှိသော တရားတို့ကို မေးကုန်၏။ သိမ်ဆည်းရှာသော အမျိုးသမီးများသည် ရှက်လည်းရှက်ကာ အဖြေမထုတ်နိုင်ပေ။ မြတ်စွာဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ”ရဟန်းတို့ (ရဟန်းမိန်းမ) တစ်ပါးတည်း နှစ်သက်လက်ခံသော ရဟန်းမိန်းမအား ခွင့်ပြု၏၊ သံာ ရဟန်းတို့ နှစ်သက်လက်ခံခြင်းငှါ စင်ကြယ်၏၊ သံာ.

ဤသည်ကား ဘိက္ခုနီ သိမ်အတွက် အသေးစိတ် အမျိုးမျိုးသော လုပ်ထုံးလုပ်နည်း နှင့် ဖော်ပြချက်ဖြစ်သည်။ ဤမှစ၍ နှစ်ဖက်လုံး၌ သီလကို ကျင့်လေ့ရှိသည်ဟု ယူဆ၏။ ဥပမာအားဖြင့် ”တစ်ဘက်သားကို လက်ခံသောရဟန်း” ဟူ၍ ဆိုအပ်၏။

ဥပါသိကာရ- ဥပါသသမ္ပန္န ဘိက္ခုနီစာṅghe, ဝိပဿနာ….⁴⁵

မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်ဘုရား ပရိနိဗ္ဗာန်ပြု၏။ သံာသန့်​ရှင်း​သော....

ဘိက္ခုနီ၌ “ဘိက္ခုနီ” ၏ အသေးစိတ် အဓိပ္ပါယ်မှာ၊ ဝိနယာ လက်ခံထားသူတစ်ဦး၏ "တစ်ဖက်ခြမ်း" ကို ဖော်ပြထားခြင်းမရှိပါ။

ဘိက္ခုနီတိ ဘိက္ခိကတိ ဘိက္ခုနီ၊ ဘိက္ခုကာရိယṁ ajjhupagatāti bhikkhunī; bhinnapaṭadharāti bhikkhunī; သာမညñāya bhikkhunī; ပṭiññāya bhikkhunī; ဧဟိဘိက္ခုနီတိ ဘိက္ခုနီ၊ တိဟိစာရṇဂါမနေဟိ ပါပသမ္ပန္နာတိ ဘိက္ခုနီ၊ bhadrā bhikkhunī; သာရကာ ဘိက္ခုနီ၊ sekhā bhikkhunī; အစေခံ ဘိက္ခုနီ၊ samaggena ubhatosaṅghena ñatticatutthena kammena akuppena ṭhānārahena upasampannāti bhikkhunī. Tatra yāyaṁ bhikkhunī samaggena ubhatosaṅghena ñatticatutthena kammena akuppena ṭhānārahena upasampannā, ayaṁ imasmiṁ atthe adhippetā bhikkhunīti.⁴⁶

ဘိက္ခုနီ ဟူသည်ကား ဆွမ်းစားသူဖြစ်ရာ ဘိက္ခုနီ၊ ဆွမ်းခံဘဝသို့ ဝင်လေပြီ”ဟု ဤသို့ ဆိုအပ်ကုန်သော ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ ”သင်္ကန်းကို ပြင်၏”ဟု ဤသို့ ဆိုအပ်ကုန်သော ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ ဝန်ခံခြင်းကြောင့် ရဟန်းဖြစ်၏၊ ရဟန်းတို့ ကြွလာကုန်သော ဘိက္ခုနီ ဟုဆိုအပ်ကုန်၏။ ခိုလှုံရာသုံးပါးကို သွား၍ လက်ခံအပ်ကုန်သော ရဟန်းသည် ရဟန်းဖြစ်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ ”အနှစ်သာရဖြစ်၏”ဟု ဤသို့လျှင် ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ ”သူသည် သင်တန်းသူဖြစ်၏”ဟု ဤသို့ ဆိုအပ်ကုန်သော ရဟန်းသည် ဖြစ်၏၊ သီလရှိသူ ဖြစ်ပေ၏၊ ”သံဃာ့နှစ်ပါး ညီညွတ်သော တရားသဘောဖြင့် ရွေ့လျောမှု နှင့် ယှဉ်သော ကြေငြာချက်သုံးမျိုးဖြင့် ညီညွတ်စွာ ရပ်တည်နိုင်သည်”ဟု ဤသို့ ဆိုအပ်ကုန်သော ရဟန်းသည် ရဟန်းဖြစ်၏၊ ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်၌ အကြင်ရဟန်းသည် သံဃာနှစ်ပါးတို့၏ ညီညွတ်မှုကို လက်ကိုင်ပြု၍ မတုန်မလှုပ် မတုန်မလှုပ် ရပ်တည်ထိုက်သော ကြေငြာချက်သုံးမျိုးဖြင့် သံဃာနှစ်ပါးကို ညီညွတ်စွာ လက်ခံအပ်ကုန်၏၊

ရဟန်းတို့၌ တိုတောင်းသော အဓိပ္ပါယ်၌ မတွေ့သော တစ်ဖက်၌လည်း လက်ခံသည် မဟုတ်ပေ။ ဝိနယာ:

ဘိက္ခုနီယော နာမ ဥဘဟတုဿ သြဂဟ ဥပါသသမ္ပန္န။⁴⁷

ဘိက္ခုနီ ဆိုသည်မှာ သံဃာနှစ်ပါးစလုံး၌ အပြည့်အ၀လက်ခံသူဟု ဆိုလိုသည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ သံာ“တစ်ဖက်ကမ်း”ဟု လက်ခံထားသော ဘိက္ခုနီ ဟူ၍ ဆိုအပ်၏။

Ekato-upasampannaṁ ovadati, āpatti dukkaṭassa

တစ်ယောက်က တစ်ဖက်က လက်ခံတယ်၊ မှားတယ် လို့ တိုက်တွန်းတယ်။

ရဟန်းသံဃာသည် ရံဖန်ရံခါ တစ်ဖက်သားကို လက်ခံသည်ရှိသော် စင်စစ် ပင်မရေစီးကြောင်း မဟုတ်ပေ။ ဖြစ်ပေါ်လာသမျှသော အကြောင်းတရားတို့၌ ဘိက္ခုနီ၌ လက်ခံကြောင်း ထင်ရှားစွာ ညွှန်ပြ၏။ သံာ (ဥပါသိကာမ- ဥပါသသမ္ပန္န ဘိက္ခုနီစာṅghe, ဝိပဿနာ….) ရဟန်းတို့ တစ်ပါးတည်းသာလျှင် တစ်ပါးတည်းသော တရားကို ဝန်ခံအပ်ကုန်သော နှစ်ဖက်စလုံး၌ သိမ်ကို ဆည်းကပ်ပြီးနောက် ဆက်စပ်မှု မရှိဟု ငါသည် မယုံ။ သာမာန်ဖြစ်စဉ်မှာ သီလရှင်၌ ဆွမ်းခံရန် ဖြစ်ပုံရသည်။ သံာရဟန်းတို့ ထိုအခါ၌ သံာ. တခါတရံ ဤဖြစ်စဉ်သည် အနှောင့်အယှက်ဖြစ်တတ်သည်၊ သံာ သိမ်။ ဤကြားကာလတွင် သူမအား "တစ်ဖက်တည်း" တွင် လက်ခံမည်ဖြစ်သည်။

မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ရဟန်းတို့ တစ်ပါးတည်း သာသနာပြုခွင့်သည် ထိုအရပ်၌ တည်ရှိ၍ မပယ်အပ်သော ငြင်းခုံအပ်သော သစ္စာတရား ဖြစ်ပေသတည်း။ ဤသည်မှာ ရဟန်းတော်၏ ကျင့်ထုံးအခြေအနေနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ပဌမ ထောက်ပံ့ကြေးမှာ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်း ဟူသော အကြောင်းသုံးမျိုးဖြင့်၊

Anujānāmi, bhikkhave, imehi tīhi saraṇagamanehi pabbajjaṁ upasampadaṁ။⁴⁸

ရဟန်းတို့ ဤတရားသုံးမျိုးတို့၌ ပရိနိဗ္ဗာန်ပြုခြင်းကို ခွင့်ပြု၏၊

နောက်ပိုင်းတွင် ဤအရာအား ပယ်ဖျက်လိုက်သည်-

ယာသာ, ဘိက္ခဝေ, မယာ တိဟိစာရာṇagamanehi upasampadā anuññātā, taṁ ajjatagge paṭikkhipāmi. Anujānāmi, bhikkhave, ñatticatutthena kammena upasampādetuṁ.⁴⁹

ရဟန်းတို့ ငါခွင့်ပြုသော ခိုလှုံရာသုံးပါးဖြင့် လက်ခံခြင်းကို ယနေ့မှစ၍ ပယ်၏။ ရဟန်းတို့ တရားနည်းလမ်းတကျ အဆိုကို ကြေငြာချက်သုံးမျိုးဖြင့် လက်ခံခွင့်ပြုပါ။

ရဟန်းတို့ ဤသာသနာတော်သည် ကောင်းစွာ ထင်ရှားရှိ၏၊ ရဟန်းတို့ လက်ခံခွင့်ကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဖော်ပြထားသော်လည်း မည်သည့်အခါမျှ မပယ်ဖျက်တော့ဘဲ စာသားအတိုင်း ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေပါသည်။ ဤသည်မှာ ဘိက္ခုနီကျင့်စဉ်ကို ကုသရာတွင် အနည်းငယ်သော သိမ်မွေ့သော အယ်ဒီတာ့အာဘော်မျှသာဖြစ်နိုင်သည်ဟု ကျွန်ုပ်နားလည်ပါသည်။ ရဟန်းတို့ ဤသို့သော ဆွမ်းသည် ပါဠိတော်အတိုင်းသာလျှင် “မြတ်သောအကျင့်” ဖြစ်မည်ဟု စောဒကမတက်နိုင်၊ ဝိနယာ. ဒါပေမယ့် ခွင့်မပြုထားလို့ မထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့ပါဘူး။

လာပါဘိက္ခုနီ။

ဝိနယ၌ ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ဘိက္ခုနီ သိမ်၌ ထူးထူးခြားခြား ရှိပါသည်။ ရဟန်းတို့ ရှေးဦးစွာ သာသနာပြုသောအခါ၊ ဗုဒ္ဓ ရိုးရိုးရှင်းရှင်းပဲပြောတယ် "လာ၊ ဘုန်းကြီး!" ထို့နောက် ခိုလှုံရာသုံးပါးကို သွား၍ သိမ်ကို ချထားတော်မူ၏။ အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ကပ္ပိယ၏ ပထမအခန်းတွင် ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ထုံးတမ်းဓလေ့သည် ပို၍တရားဝင်လာသည်။ အစောဆုံးကာလပြီးရင် ဖြစ်ပုံရတယ်။ ဗုဒ္ဓ မိမိကိုယ်ကို “လာပါ၊ ဘုန်းကြီး!" ဖော်မြူလာ၊ ထို့ကြောင့် ထိုကဲ့သို့သော ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ဖိတ်ခေါ်ချက်ကို လက်ခံရရှိသူများကို အထူးရိုသေလေးစားခြင်းခံရသည်။

ဒါပေမယ့် "လာပါ သီလရှင်!" သိမ်—သို့မဟုတ် ရှိပါသလား။ စံ ဝိနယာ ဘိက္ခုနီ၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ “လာပါဘိက္ခုနီ”ဟု ဆိုအပ်သော ဘိက္ခုနီ နှစ်မျိုးလုံးနှင့် တစ်ပါးသော ခိုလှုံရာသုံးပါးကို သွားကြကုန်၏။⁵⁰ စင်စစ်သော်ကား ဤကျင့်ထုံးတို့သည် ရှိဆဲ ဝိနယ၌ ဘိက္ခုနိယာမ သာသနာတော်နှင့် စပ်လျဉ်း၍ ကွယ်ပျောက်ကုန်၏၊ ထေရ၀ါဒ ဗုဒ္ဓဂေါတမနှင့် အထူးသဖြင့် ဓမ္မပါလတို့သည် ဤအကိုးအကားသည် “လာပါဘိက္ခုနီ” ဟူသော သိမ်ကို မရောက်ဖူးသော မည်ကဲ့သို့ ရှည်ကြာစွာ ရှင်းပြရသည်မှာ ရှက်စရာကောင်းလှပေသည်၊ မရှိရင် ဘယ်လိုဖြစ်နိုင်မလဲ။

ထေရဂါထာ၌မူကား၊

'ဒူးကိုကွေးပြီး ဂါရဝပြုလိုက်တာ၊ အန်ဂျလီ သူ့ရှေ့မှာ။
“လာပါဘဒ္ဒါ” လို့ မိန့်ကြားတော်မူပါဘုရား၊⁵¹

ဤကျမ်းပိုဒ်ကို အာပဒန၌ အခြားတစ်ပါးက ပဲ့တင်ထပ်သည်။⁵² ဗုဒ္ဓဂေါစရက ကျွန်တော်တို့ကို အသိပေးတယ်။ ဗုဒ္ဓ “လာပါဘဒ္ဒါ၊ သီလရှင်ကို သွား၍ ဆွမ်းခံလော့၊ ဒီတော့ စာသားက “လာ” လို့ ဋီကာဆရာက “သွား” လို့ ရှင်းပြတယ်။ သိမ်မွေ့သော ဝိညာဉ်သည် အဓိပ္ပါယ်နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဟု ဆိုနိုင်သည်။

အခြားနေရာများတွင်လည်း “လာပါဘိက္ခုနီ” သိမ်ကို ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ မှတ်သားထားကြသည်။ ပုဂ္ဂလဝဒ ဝိနယာ Lu Er-Shi-Er Ming-Liao Lun က "လာပါ ဘိက္ခုနီ" သိမ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။⁵³ အာဝဇ္ဇာနုဿတိက "လာပါ ဘိက္ခုနီ" ခုနစ်ပါးထက်မနည်း ပါ၀င်သည် - စူပရ၊ စူပရိယ၊ စုကလ၊ သာမဏ၊⁵⁴ ဓမ္မဂုတ္တကာ ဝိနယာ လာပါဘိက္ခုနီ သိမ်ကို ဘိက္ခုနီဟု သတ် မှတ်သော ပါဌိတံ ဟူသော ပုဒ်၌ ၊ ထေရဝါဒ.⁵⁵ ဤဖော်ပြချက်ကို အတိုချုံးပြီး ထပ်ခါတလဲလဲ ဖော်ပြသည်။ ဝိနယာ တူညီသောကျောင်း၏စာရွက်စာတမ်း။⁵⁶ အဆိုပါ ဝိနယာ ဟိမဝတကျောင်းမှ မတ္တṛကသုတြာ (ရှေးဟောင်း စတေဝီရ၏ မြောက်ဘက်အကိုင်းအခက်တစ်ခု) သည် “လာပါဘိက္ခုနီ” ဟူသော သိမ်ကို ဤကဲ့သို့ ဖော်ပြသည်- ဗုဒ္ဓ “ကဲ နားထောင်! ငါ၏ သန့်ရှင်းသော အသက်တာ၌ မှန်ကန်စွာ နေထိုင်ပါ။ ဓမ္မ ဆင်းရဲချုပ်ငြိမ်းခြင်းငှါ၊⁵⁷ အလားတူ ကျမ်းပိုဒ်ကို နီဂျီမို (*Bhikkhunī Sanghakama) တွင် တွေ့ရပါသည်။⁵⁸ ဓမ္မပါဒ-အာဝဒ္ဒနသုတ္တရ ၌ “လာပါ ဘိက္ခုနီ” ဟူသော တိကျသော စကားလုံးကို အသုံးမပြုဘဲ သာသနာပြုလိုသော အမျိုးသမီးများကို သရုပ်ဖော်သည့် ဇာတ်လမ်းနှစ်ပုဒ်၊ ဗုဒ္ဓ “မြတ်သော!” ဟူ၍သာ ဖြေကြား၍ ဆံပင်ကျွတ်သည်နှင့် ဘိက္ခုနီဖြစ်သွား၏။⁵⁹

ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ငြင်းဆိုခြင်း နှင့် ဘိက္ခုနီ သိမ်၏ "တရားဝင်" အကောင့်ကို ချန်လှပ်ထားသော်ငြား ဝိနယနှင့် သီလရှင်တို့၏ စကားသံတို့သည် ရှေးဦးစွာ ငြင်းဆိုခြင်း မပြုဘဲ ကြွလာသည်ဟု ဆိုကြကုန်၏၊ ထဲကို အမျိုးသမီးတွေ၊ သံာ ဗုဒ္ဓဘာသာကို ဖျက်ဆီးမယ့် ရောဂါတစ်ခု ဖြစ်ပေမယ့် ဒုက္ခတွေ ချုပ်ငြိမ်းဖို့ မြတ်သော ဘဝကို ရွှင်လန်းစွာ ရှင်သန်နေထိုင်ဖို့ ကြွေးကြော် လိုက်ပါတယ်။ ဤကျမ်းပိုဒ်များနှင့် ဘိက္ခုနီသိမ်၏ "တရားဝင်" ဟူသော ခံစားမှုဆိုင်ရာ ကွဲပြားမှုသည် ရှောင်လွှဲ၍မရပေ။ ဤသို့သော ကိစ္စများကို ”သက်သေ” မပြုနိုင်သော်လည်း ဤ “ဘိက္ခုနီ လာလော့”ဟု ဖြစ်နိုင်ချေရှိပေ၏။ ဘုန်းကြီးအတွက် သီလရှင် သံဃာအတွက် ပဌမသိမ် အစစ်အမှန်။ “ရဟန်းတို့ လာကြကုန်လော့” ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ပဌမ သိမ် ဖြစ်ခဲ့ သည် ဖြစ်စေ၊ မရှိသည် ဖြစ်စေ၊

ကောက်ချက်

ကျွန်တော့်အတွက်ကတော့ ကရုဏာနားလည်မှုရဲ့ ပင်မရေစီးကြောင်း အနေအထားပေါ်မှာ ခိုင်ခိုင်မာမာ ရပ်တည်ဖို့က အရေးကြီးတယ်။ ဝိနယာ အလေ့အကျင့်ကို အထောက်အပံ့ဖြစ်စေသော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဓမ္မ. ဘာသာပြန်လျှင် ဝိနယာ လေ့ကျင့်ရန် အတားအဆီးဖြစ်စေသကဲ့သို့၊ ထို့နောက် ကျွန်ုပ်တို့၏အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွင် တစ်ခုခုမှားယွင်းနေမည်ဟု ကျွန်တော်ယုံကြည်ပါသည်။

စည်းကမ်းရေးဆွဲမှုများနောက်ကွယ်ရှိ ဇာတ်လမ်းများတွင် အထပ်ထပ်တွေ့မြင်ရသော အလုံးစုံလမ်းညွှန်မူများထဲမှတစ်ခုမှာ၊ ဝိနယာ ကျင့်သုံးနေသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ သဘောတူညီထားသည့် ကျင့်ဝတ်မူများနှင့် ကိုက်ညီရမည်။ ဤနေရာတွင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ကုလသမဂ္ဂ၏ “အမျိုးသမီးများအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ပပျောက်ရေးဆိုင်ရာ ကြေငြာစာတမ်း” တွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသော အခြေခံကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ကျင့်ဝတ်များကို ကျွန်ုပ်တို့အား သတိပေးရန် ကောင်းစွာလုပ်ဆောင်နိုင်သည်-

အပိုဒ် ၁- အမျိုးသမီးများအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်း၊ ငြင်းဆိုခြင်း သို့မဟုတ် ကန့်သတ်ခြင်းသည် အမျိုးသားများနှင့် ၎င်းတို့၏အခွင့်အရေးများကို ကန့်သတ်ခြင်းသည် အခြေခံအားဖြင့် တရားမျှတမှုမရှိသည့်အပြင် လူ့ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေသည့် ရာဇ၀တ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။

အပိုဒ် ၁- အမျိုးသမီးများအပေါ် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရသည့် တည်ဆဲဥပဒေများ၊ ဓလေ့ထုံးတမ်းများ၊ စည်းမျဉ်းများနှင့် ကျင့်ထုံးများကို ဖျက်သိမ်းရန်နှင့် အမျိုးသားနှင့် အမျိုးသမီး တန်းတူအခွင့်အရေးအတွက် လုံလောက်သော ဥပဒေအကာအကွယ်များ ချမှတ်ရန် သင့်လျော်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ရမည်။

အပိုဒ် ၁- အမျိုးသမီးများ၏ သိမ်ငယ်မှုသဘောတရားကို အခြေခံသည့် ဓလေ့ထုံးတမ်းများ ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် အခြားအလေ့အကျင့်များ ဖျက်သိမ်းရေးတို့အတွက် လူထုအမြင်ကို ပညာပေးရန်နှင့် အမျိုးသားရေး မျှော်မှန်းချက်များအား လမ်းညွှန်ရန် သင့်လျော်သော အစီအမံများကို ဆောင်ရွက်ရမည်။

ဗုဒ္ဓဘာသာအဖြစ် သံာကျွန်ုပ်တို့သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် တရားမျှတမှုနှင့် တရားမျှတမှုရှိသော ခေါင်းဆောင်များ ဖြစ်သင့်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့သည် အခြားသူများ လိုက်နာရန် စံနမူနာယူသင့်သည်။ သီလရှင် လှုပ်ရှားမှုကို ပံ့ပိုးကူညီရန် အချိန်နှင့် အားထုတ်မှု များစွာကို ပေးခဲ့ပြီးပြီ ဖြစ်သောကြောင့် နောင်တွင် မည်သည့် ဘာသာတရားသည် အမျိုးသမီးများအတွက် တန်းတူရည်တူ ကျင့်ဆောင်ရမည်ဟု ယုံကြည်ပါသည်။ အဲဒီလိုမှ မဟုတ်ရင် ဗုဒ္ဓဘာသာဟာ နိစ္စဓူဝနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအရ ချည်နှောင်ထားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က အစ်မနဲ့ စကားပြောတုန်းက အမျိုးသမီးတွေအတွက် တန်းတူညီမျှမှု မရှိတာက ဘာသာရေးကို စိတ်ဝင်စားဖို့ အဟန့်အတား ဖြစ်စေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ကျွန်ုပ်တို့ခေတ်တွင် အမျိုးသမီးများအပေါ် ဘာသာရေးအရ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုသည် တာလီဘန်ကဲ့သို့သော အုပ်စုများနှင့် ဆက်စပ်နေသည်။ တန်းတူညီမျှမှု အပြည့်အ၀ရှိရန် လက်တွေ့ကျသော ကတိကဝတ်များကို လူထုရှေ့မှောက်တွင် မပြပါက၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် တူညီသောအုပ်စုတွင် ရှိနေသည်ဟု အများသူငှာ မြင်တွေ့ရမည်ဖြစ်ပါသည်။ သိမ်အဆက်အနွယ်၏ အယူအဆများအပေါ် အခြေခံ၍ ရှုပ်ထွေးသိမ်မွေ့သော ငြင်းခုံမှုများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏ အသက်ကို ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွင် မြှုပ်နှံထားသူများအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိနိုင်သော်လည်း အများသူငှာ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို အကြောင်းပြရန် အချည်းနှီးသော ဆင်ခြေများကဲ့သို့ ထင်ရသည်။

ကျားမတန်းတူညီမျှမှုကို ဂြိုလ်သားနဲ့ အနောက်တိုင်းက ဗုဒ္ဓဘာသာကို လွှမ်းမိုးထားသလို သီလကို လိုလားလို့ သံဃာတွေကို သိမ်သိမ်မွေ့မွေ့ ပြောဆိုသူတွေကို မကြာခဏ ဝေဖန်တာ ဝမ်းနည်းစရာ ကောင်းတယ်။ စင်စစ်၊ မည်သည့်ဝိညာဉ်ရေးစာပေတွင်မဆို ကျားမရေးရာနှင့် နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာဆိုင်ရာ အစောဆုံးနှင့် အပြည့်စုံဆုံးဖော်ပြချက်ကို ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ ရှေးဟောင်းကျောင်းသုံးကျောင်း၏ ကျမ်းဂန်များတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ ၎င်းတို့၏ “လက်နှစ်ချောင်း ဉာဏ်ပညာ” ဖြင့် အမျိုးသမီးများသည် ဉာဏ်အလင်းကို မရနိုင်ဟု ဆိုကြသည်။ သို့သော် ထိုသို့ မဟုတ်ခဲ့ပါ။ ဗုဒ္ဓ မာရ်နတ်မူကား၊ ဤသို့ ကဲ့ရဲ့ရှုံ့ချသော အားဖြင့် ရဟန္တာရဟန်း သမဏသည် ကဲ့ရဲ့သည် ။

မိန်းမဖြစ်ခြင်းမှာ ဘာအရေးကြီးသလဲ။
စိတ်သည် သမာဓိကို အာရုံပြုသောအခါ၊
အသိပညာတွေ တဖြည်းဖြည်း စီးဆင်းလာတဲ့အခါ
မြတ်စွာဘုရား မြင်တဲ့အတိုင်းပါပဲ။ ဓမ္မ?

ဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သော တစ်စုံတစ်ယောက်သော၊
"ငါကမိန်းမ" ဒါမှမဟုတ် "ငါကယောက်ျား"
ဒါမှမဟုတ် "ငါက တစ်ခုခုဖြစ်နေပြီ"
မာရ် လိပ်စာ ရမှာလား !⁶⁰

1. DN 16.3.7–8 ↩

2. Dulva f.56b; ဘာသာပြန်ထားသည်။ W. Woodville Rockhill, ဘဝနိ ဗုဒ္ဓ, Asian Education Services, 1992, pg. ၃၄။ ↩

3. "ကိုကြည့်ပါမြန်မာပြည်က သီလရှင်တွေ" ဒေါက်တာ Friedgard Lottermoser. ↩

4. ဘိက္ခုနီ နာမ သြဝါဒေါ ပနာ ဣဒါနိ တာသṁ နတ္ထိယာ နတ္ထိ၊. (ယခုမရှိသောကြောင့် 'ရဟန်း'ဟု ခေါ်ဝေါ်ခြင်း မရှိ။)  ↩

5. ဆက်စပ်ဥပဒေ သံာ အဖွဲ့အစည်း- နိုင်ငံတော် LORC ဥပဒေ အမှတ် 20/90 ၊ 31 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 1990 ရက် ↩

6. လွတ်လပ်သောအာရှရေဒီယို၊ “မြန်မာနိုင်ငံက ဗုဒ္ဓဘာသာ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ သီလရှင်ကို ဖမ်းဆီး”၊ ၇-၇-၂၀၀၅၊ ဒီမိုကရက်တစ်မြန်မာ့အသံ၊ “ဘာသာရေးအကြောင်းပြချက်ကြောင့် ဖမ်းဆီးခံထားရသော သီလရှင်”၊ ၂၉-၆-၂၀၀၅။ ဒီအချက်အလက်တွေ ပံ့ပိုးပေးတဲ့အတွက် ဒေါ်ခင်ပြုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ Saccavādī လွတ်မြောက်ရေးသတင်းကို ပေးခဲ့တဲ့ Amnesty International ကိုလည်း ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ ↩

7. အစောပိုင်း ပညာသင်နှစ်များ တွင် သင်ကြားမှု ကို လက်ခံလေ့ ရှိသည်။ ထေရဝါဒရှေးခေတ် Staviras နှင့် တူညီသည်ဟု ဆိုကြသည်၊ ခေတ်မီသော ပညာသင်ဆုသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ပိုမိုမျှတသော အနေအထားကို လက်ခံသည်။ ဥပမာ, Choong Mun-Keat (အစောပိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာ၏ အခြေခံ သွန်သင်ချက်များ, Harrassowitz Verlag 2000, pg ။ ၃) ဆရာကြီး Yin Shun က “သူ့ဟာသူ ခေါ်ပေမယ့်၊ ထေရဝါဒ “သက်ကြီးရွယ်အိုများ၏ အဆုံးအမ” သို့မဟုတ် ဝိဇ္ဇာဓိက “ထူးခြားသော အဆုံးအမ” ဟူသော တာမရာဇာṭīya သည် အမှန်အားဖြင့် ဝိဇ္ဇာဓိက၏ ကျောင်းခွဲဖြစ်ပြီး၊ စတီဗီရာ သို့မဟုတ် “အကြီးအကဲ” ဌာနခွဲ။  ↩

8. Sāmantapāsādikā ၁.၅၂ ↩

9. ဤသို့ ဖော်ထုတ်ခြင်း။ ထေရဝါဒ ထုံးတမ်းစဉ်လာတစ်ခု (တိကျသောအယူဝါဒများ သို့မဟုတ် ထုံးတမ်းစဉ်လာများထက်) နှင့် ယနေ့ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ မြန်မာ သံာ ဥပဒေကပြောပါတယ်
   “ထေရဝါဒ” ဆိုသည်မှာ ပဌမဗုဒ္ဓဘာသာကောင်စီမှ ဆဋ္ဌမ ဗုဒ္ဓကောင်စီသို့ စတင်သော ပိဋကတ်သုံးပုံ ပါဠိ၊ အတ္တကသနှင့် တိကကဲ့သို့သော ပိဋကတ်ခြောက်ပါးကို ဆိုသည်။ (သက်ဆိုင်သောဥပဒေ သံာ အဖွဲ့အစည်း- နိုင်ငံတော် LORC ဥပဒေ အမှတ် 20/90 ၊ 31 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 1990 ရက်၊ 1.2 (ဃ)  ↩

10. ဥပမာအားဖြင့်၊ ဗုဒ္ဓဂေါတမမြတ်စွာဘုရားက သူ့အလုပ်လို့ ဖော်ပြတဲ့ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂနိဒါန်းကို ကြည့်ပါ။mahāvihāravāsīnaṁ desanānayanissitaṁ“မဟာကျောင်းတိုက်မှာ နေထိုင်သူတွေရဲ့ သင်ကြားနည်းကို အားကိုးတယ်။” ↩

11. ပါဠိ ဝိနယာ ၂.၇၂။ စာဖတ်ခြင်းအတွက် မူကွဲတစ်ခု vibhajjavāda is vibhajjapadaဒါပေမယ့် Oldenberg နှင့် ဦး ချို နှစ်ခုလုံးက ဖတ်တာကို အတည်ပြုတယ်။ vibhajjavāda. ↩

12. ဥပမာ ကြည့်ပါ။ E. Frauwallner, အစောဆုံး ဝိနယာ ဗုဒ္ဓစာပေ၏အစရိုးမား၊ Is. MEO၊ 1956 စစ. ၄၄ မှတ်စု ၅။  ↩

13. E. Frauwallner၊ အစောဆုံး ဝိနယာ ဗုဒ္ဓစာပေ၏အစရိုးမား၊ Is. MEO၊ ၁၉၅၆၊ စစ ၇-၁၂။ ↩

14. Sāmantapāsādikā 1.63ff ↩

15. ဤတွေ့ရှိမှုသည် ရှည်လျားပြီး အစောပိုင်း Indologist များ၏ အခြေခံရှာဖွေတွေ့ရှိမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ မကြာသေးမီက ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုအတွက် ကြည့်ပါ။ Alex Wynne"သုတ္တိပိဋက အသက်ဘယ်လောက်ရှိပြီလဲ။ အိန္ဒိယအစောပိုင်း ဗုဒ္ဓဘာသာကို လေ့လာခြင်းအတွက် စာသားနှင့် နိမိတ်ပုံများ၏ နှိုင်းရတန်ဖိုး။”  ↩

16. Sāmantapāsādikā ၁.၅၂ ↩

17. ဥပမာ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ တာရာနသ ဗုဒ္ဓဘာသာသမိုင်း, trans ။ အားဖြင့် lama Chimpa နှင့် Alaka Chattopadhyaya၊ Motilal 2004၊ အခန်း ၃၊ စစ ၂၉-၃၃။ ↩

18. ဤကိစ္စတွင်၊ အယူဝါဒနှင့် ပထဝီဝင် ကွဲလွဲမှုတို့ကြားတွင် မရေရာမှုများ ရှိနေသည်။ Majjhantika ၏ကျောင်းသည် မူလက Vibhajjavādin ဖြစ်သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် Sarvāstivāda အယူဝါဒသို့ ကူးပြောင်းခဲ့သည်၊ ၎င်းသည် Mathura မှ သီးခြား Sarvāstivāda အသိုက်အဝန်း၏ တည်ရှိမှုကို ရှင်းပြမည်ဖြစ်ပြီး၊ နောက်ပိုင်းတွင် Kashmir ကျောင်းနှင့် ပဋိပက္ခဖြစ်ပွားကာ “မူလ” ဖြစ်သည်- Mūlasarvāstivāda ဟု ဆိုကြသည်။ ဖြစ်နိုင်လျှင် ဤသာသနာတော်နှင့် Sarvāstivādin ဘိုးဘေး Majjhantika ၏ ဆက်နွှယ်မှုသည် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိနိုင်ပါ။ ↩

19. သာသနဝဿက ဤသို့ အတိအလင်း ဟောတော်မူသည်- မဟိṁsakamaṇḍalaṁ nāma andhakaraṭṭhaṁ ↩

20. မြင် Teitaro Suzuki"ပထမ ဗုဒ္ဓဘာသာကောင်စီ”ပုရဏ အဖြစ်အပျက်။ ↩

21. သုပဝါṁsa 20: ယောနကာရṭṭhe alasaṇdā nagarato yonaka dhammarakkhitatthero တိṁsa bhikkhu sahasāni (“…ယောနကာပြည်ရှိ အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့မှ ယောနကာဓမ္မရက္ခိတနှင့် သံဃာ ၃၀၀၀၀…” ဟူသည်မှာ မဟာဒွါရခရီးစဉ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ပုထိုးတော်ကြီး သီရိလင်္ကာတွင်။)  ↩

22. မှတ်ချက်စကားများသည် စကားလုံးနှစ်လုံးကို တညီတညွတ်တည်း ဆက်ဆံသည်၊ ဥပမာ။ ဓမ္မပဒ Aṭṭhakathā 257: Dhammassa guttoti so dhammarakkhito. သာသနာပြုမှတ်တမ်းများတွင် အခြားရဟန်းတစ်ပါးကို အစားထိုးရန် အကြံပြုချက်တစ်ခုပင် ရှိကောင်းရှိနိုင်သည်။ ဤအချက်ကို နားလည်သဘောပေါက်ရန် ရှေးဦးစွာ ပါဠိအလေ့အထနှင့် အလားတူသော အမည်များစွာကို စုစည်းထားရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ လက်ရှိအခြေအနေ၌ “ရက္ခိတ” ဟူသည်- ယောနကဒမ်မာရက္ခိတ၊ မဟာဓမ္မရက္ခိတ၊ ယောနကမဟာဓမ္မရက္ခိတ၊ ဒါက တိုက်ဆိုင်မှုအတွက် များလွန်းနေပုံရပြီး နာမည်တွေမှာ ရှုပ်ယှက်ခတ်နေတယ်လို့ သံသယဖြစ်မိတယ်။ မဟာဝṁသာ ၂၉ ၌ ပဋိပတ်သည် ပြန်လာ၏။ ကောင်းချီးပေးမဟာ၌ ပုထိုးတော်ကြီးဗုဒ္ဓရက္ခိတ၊ ဓမ္မရက္ခိတ နှင့် သံဃာရက္ခိတ တို့ကို တူညီစွာ တွေ့ရပါသည်။ နောက်မှ တွေ့ရတဲ့ အခန်းငယ်တချို့ရက္ခိတ ဖြင့် အစားထိုး-ဂူတာ: Cittagutta, Candagutta, and Suriyagutta. နောက်ဆုံးနှစ်ခုသည် အထူးသဖြင့် အတုဖြစ်နေပုံရသည်၊ "လကွယ်ထား" နှင့် "နေကိုကာကွယ်သည်"။ ယခု ဤ Candagutta (လကို စောင့်ရှောက်သော) သည် ဗာနဝကမှ ပြန်လာသည်ဟု ဆို၏။ မူလမစ်ရှင်၌ ရက္ခိတကို ဗာနဝသသို့ စေလွှတ်သည်။ ရက္ခိတကို (Canda-)gutta လို့ ခွဲခြားသတ်မှတ်နိုင်ပါသလား။ ↩

23. ဤ Asokārāma သည် စင်စစ်အားဖြင့်၊ Asoka မှ တည်ထောင်ခဲ့သော ကြီးကျယ်သော ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း ဖြစ်ပြီး တတိယ ကောင်စီခေတ် ဝန်းကျင်တွင် ရှေးခေတ် စတေဝီရတို့၏ လှုပ်ရှားမှု၏ အဓိက အချက်အချာ အဖြစ် ထင်ရှားပါသည်။ ယောနကဓမ္မရက္ခိတသည် အသုဘ၏ ညီတော်တိဿကို သာသနာပြုရန် လှုံ့ဆော်ပေးသည့် စိတ်ဓာတ်စွမ်းအားဖြင့် ထိုနေရာသို့ ပျံဝဲနေပုံ၊ ဘုန်းကြီး. (Sāmantapāsādikā ၁.၅၅)  ↩

24. မိလိန္ဒမင်းလက်ထက်က နေထိုင်ခဲ့သော တိတ္ထိဆရာကြီး ခြောက်ဦးထံ အလည်အပတ်ရောက်ရှိနေသည့် မိလိန္ဒ အကြောင်းကို ဖော်ပြခြင်းကဲ့သို့ပင် ဗုဒ္ဓ. ↩

25. အရ Thich Minh Chau“… ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ဗုဒ္ဓဘာသာကျောင်း ၂၀ အနက်မှ တစ်ခုအဖြစ် ခွဲခြားသတ်မှတ်ပေးသည့် တရုတ်စာသားပါ လက္ခဏာရပ်များကို ကျွန်ုပ်တို့ မတွေ့နိုင်ပါ။ ဗုဒ္ဓ” ဒါပေမယ့် တသမတ်တည်း ညွှန်ပြတဲ့ အရိပ်အမြွက် အနည်းငယ်တော့ ရှိမယ်ထင်တယ်။ ထိုပါဌ်သည် ကျောင်း၏ ပုံမှန်အနေအထားနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော နိဗ္ဗာန်နှင့် အာကာသဓာတ် နှစ်ပါးကို လက်ခံသည်။ ကက်ရှ်မီးယားတွင် အခြေစိုက်ထားသော ကျောင်းတစ်ကျောင်း ရှိပြီး အာကာသကို ခြွင်းချက်မရှိအဖြစ် လက်ခံထားသော ကျောင်းတစ်ကျောင်း ရှိပြီး ဝိဇ္ဇာဝါဒါမှ မဟုတ်ကြောင်း၊ ၎င်း၏ စာသားများကို တရုတ်ဘာသာပြန်- Sarvāstivāda တွင် မကြာခဏ တွေ့ရလေ့ရှိပါသည်။ ဤသည်မှာ မိလင်ဒါ၏ တရုတ်ဗားရှင်းကျောင်းဖြစ် သည်ဖြစ်စေ စာသား၏ အထူးခြားဆုံးနှင့် စိတ်ဝင်စားစရာ အပိုင်းမှာ ပါဠိဗားရှင်းနှင့် ပြတ်သားစွာ ခြားနားသော ဂိုဏ်းဂဏ လက္ခဏာများ လုံးဝမရှိခြင်း ဟူသော အချက်ပင်ဖြစ်သည်။  ↩

26. Thomas McEvilley, ရှေးခေတ်အတွေးပုံစံ, Allworth Press, 2002, pg. ၃၇၈ ↩

27. Nalinaksha Dutt, အိန္ဒိယရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းများ, Motilal Banarsidass, 1978, pg. ၁၇၂ ↩

28. W. Pachow, ပရတီမုတ်သဏ္ဌာန် နှိုင်းယှဉ်လေ့လာခြင်း။, Motilal Banarsidass 2000, pg ။ ၃၉ ↩

29. မြင် Cheng Jianhua, Fan Dong Jing ၏ အရေးပါသော ဘာသာပြန်ချက်၊ Brahmajala Sutra ၏ တရုတ်ဗားရှင်း. ၎င်းကို ယခင်က အွန်လိုင်းတွင် ရနိုင်သော်လည်း လောလောဆယ်တွင် မပြည့်စုံသောဗားရှင်းကို http://​​ တွင်သာ ရှာတွေ့နိုင်ပါသည်။တရား​.ru/​f​o​r​u​m​/​v​i​e​w​t​o​p​i​c​.​p​h​p​?​t​=​6​3​&​a​m​p​;​v​i​e​w​=​n​e​x​t​&​a​m​p​;​s​i​d​=​a​a​5​e​5​a​a​0​1​b​0​5​5​5​d​6​4​5​8​e​9​d​e​a​3​d​f​3​2​c91  ↩

30. E. Frauwallner, Abhidharma Literature နှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဒဿနစနစ်များ၏ မူလအစများကို လေ့လာခြင်း။၊ State University of New York Press, 1995, pg. ၁၁၆ ↩

31. ထေရ၀ါဒကို ရှုပါ။ အဖြစ်အပျက်ကို မဟာဝṁစာ ၂၉ တွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။ Yonagarā'lasandāso, yona mahādhammarakkhito; သီရိုတိṁsa သာဟဿနိ ဘိက္ခု သာဓု အာဂမ်မာ. ↩

32. ပါဠိ ဝိနယာ 2.298  ↩

33. သာမန္တပ္ပာဒိကာ ၁.၅၁။ Majjhantikattherena ācariyena upasampādesi. ↩

34. မြင် Norman Joseph Smith "The 17 ဗားရှင်း ဗုဒ္ဓပထမဆုံး ဟောပြောချက်” (နိုင်ငံတကာ ဗုဒ္ဓဘာသာ လေ့လာရေးအသင်း (JIABS)၊ ၂၀၀၁ ခုနှစ်၊ ↩

35. ပါဠိ ဝိနယာ 2.205 ↩

36. ပါဠိ ဝိနယာ 1.60 ↩

37. E. Frauwallner, အစောဆုံး ဝိနယာ ဗုဒ္ဓစာပေ၏အစရိုးမား၊ Is. MEO၊ 1956 စစ. ၂၄-၃၇ ↩

38. ဤအချက်ကို ညွှန်ပြပေးသော အသျှင်ဗြဟ္မာလီ နှင့် တိတ္ထိဓမ္မကို ကျေးဇူးအထူးတင်ရှိပါသည်။  ↩

39. ပါဠိ ဝိနယာ 1.105 ↩

40. ပါဠိ ဝိနယာ 1.128 ↩

41. ပါဠိ ဝိနယာ 1.165 ↩

42. ပါဠိ ဝိနယာ 1.105, etc ↩

43. ပါဠိ ဝိနယာ 2.256 ↩

44. ပါဠိ ဝိနယာ 2.271 ↩

45. ဥပမာ။ ပါဠိ ဝိနယာ 2.274  ↩

46. ပါဠိ ဝိနယာ 4.214 ↩

47. ပါဠိ ဝိနယာ 4.52 ↩

48. ပါဠိ ဝိနယာ 1.22 ↩

49. ပါဠိ ဝိနယာ 1.56 ↩

50. ပါဠိ ဝိနယာ 4.214, အထက်ကိုးကား။ ↩

51. သာရိဂတေ ၁၀၉ ↩

52. Apadāna Therī ၂.၃.၄၄ ↩

53. T24၊ မဟုတ်ပါ။ 1461, p ။ ၆၆၈၊ဂ၂၁ ↩

54. T04၊ မဟုတ်ပါ။ 200, p ။ 238၊ b25 ff။ T53 ကိုလည်း ကြည့်ပါ။ 2122, p ။ 557၊ c21 စသဖြင့် ↩

55. T22၊ မဟုတ်ပါ။ 1428, p ။ ၇၁၄၊ a၁၇ ↩

56. T40၊ မဟုတ်ပါ။ 1808, p ။ 499၊ b12 ↩

57. T24၊ မဟုတ်ပါ။ 1463, p ။ 803၊ c1-2  ↩

58. T40၊ မဟုတ်ပါ။ 1810, p ။ ၆၆၈၊ဂ၂၁ ↩

59. Willemen, စစ။ 13, 68 ↩

60. SN 5.2/SA (T 99) 1198/SA (T100) 215 ↩