Różnorodność religijna i harmonia religijna

Gdyby ktoś powiedział mi, kiedy miałam dwadzieścia lat, że zostanę buddyjską mniszką, powiedziałabym mu, że zwariował. Nie tylko nie mogłem sobie wyobrazić życia w celibacie ani ograniczania mojego przywiązanie dla przyjemności zmysłów, ale też uważałem, że religia jest szkodliwa. Studiując historię na uniwersytecie, dowiedziałem się, że prawie każde pokolenie w Europie widziało wojnę religijną. Miliony ludzi zostało zabitych w imię religii na przestrzeni dziejów, a ja pomyślałem: „Jaki jest pożytek z religii, jeśli wyrządza krzywdę?” Z biegiem lat zrozumiałem, że problemem nie jest sama religia, ale niepokojące postawy w umysłach ludzi, które sprawiają, że nie rozumieją znaczenia jakiejkolwiek religii, którą wyznają. Święte istoty—Budda, Jezus, Mahomet, Kryszna, Mojżesz i inni – byliby zaniepokojeni tym, co istoty o ograniczonym zrozumieniu zrobiły i nadal robią w ich imieniu.

Jednym z głównych nieporozumień, do których jesteśmy skłonni my ignoranci, jest „mentalność drużyny sportowej” wobec religii. Utożsamiamy się z jedną drużyną sportową lub religią, a potem, zestawiając to z inną, myślimy, że nasza musi być najlepsza. Kibicujemy naszej religii i staramy się nawracać na nią innych, aby miała więcej wyznawców. Uważamy, że im więcej ludzi w to wierzy, tym prawdziwsze musi być. Odrzucamy inne religie, próbując udowodnić sobie, że nasza jest najwyższa. Jest to bezużyteczne dążenie, które prowadzi do dysharmonii, a nawet przemocy w społeczeństwie i jest sprzeczne z rzeczywistymi intencjami wszystkich religii. Zrodzona ze strachu, jest to czynność, która nie rozwiązuje naszej niepewności, ale zamiast tego ją podkreśla.

Ta postawa „religijnego patriotyzmu z fundamentalizmem” źle rozumie cel religii i myli szczerą praktykę religijną z instytucjami religijnymi. Chociaż możemy zmierzyć liczbę ludzi, którzy nazywają siebie Żydami, muzułmanami, buddystami, hinduistami lub chrześcijanami, nie możemy zmierzyć głębi zrozumienia i doświadczenia żadnej z tych osób. Bycie religijnym to coś więcej niż przypisywanie sobie określonej etykiety; przemienia nasze umysły i serca, abyśmy stali się lepszymi ludźmi. Prawdziwa religijność przejawia się w naszych sercach — nikt inny nie może tego zobaczyć na własne oczy. Instytucje religijne można jednak zobaczyć i zmierzyć. Musimy zadać sobie pytanie: „Jaki jest mój cel? Czy ma być religijny, czy promować instytucję religijną?” Religie mają swoje źródło w doświadczeniu mistycznym; instytucje religijne są tworem niedoskonałych istot ludzkich. Mają one na celu ułatwienie praktyk religijnych, ale to, czy instytucje religijne odniosą sukces, zależy od ludzi, którzy są ich członkami. Można być głęboko religijnym i nie należeć do żadnej instytucji religijnej. Podobnie można promować instytucję religijną i nie mieć w sercu żadnego uczucia dla wzniosłych zasad, które wyznaje religia.

Wszystkie religie służą ludzkiemu szczęściu. Wszystkie uczą etyki i współczucia oraz podkreślają harmonię między ludźmi. Filozoficznie istnieją różnice i rozpoznając je, wciąż możemy docenić podobieństwa. Jego Świątobliwość Dalajlama powiedział kiedyś, że wierzy, że prawdziwą religią jest współczucie. Współczucia innych doświadczamy od dzieciństwa przez całe życie. Bez życzliwości i wysiłków innych nie moglibyśmy samodzielnie utrzymać się przy życiu. Rozwijanie współczucia pozwala nam żyć w harmonii z innymi i ostatecznie doświadczyć spokojnej śmierci. Z tym zgadzają się ludzie wszystkich wyznań. Doświadczamy współczucia w sposób naturalny, po prostu będąc istotami ludzkimi. Jednak nasza znajomość doktryn, takich jak stworzenie czy karmy uczy się później.

Czasami ludzie pytają: „Czy nie byłoby lepiej, gdyby na świecie była tylko jedna religia i wszyscy w nią wierzyli? Wtedy nie byłoby walk między różnymi wyznaniami”. Choć początkowo ta idea może nas pociągać, z buddyjskiego punktu widzenia wielość religii jest konieczna i pożądana. Po pierwsze, byłoby niemożliwe, aby każdy człowiek wierzył w te same zasady filozoficzne lub religijne. Ludzie najwyraźniej mają różne sposoby myślenia i różne tendencje i nie ma sposobu, aby wszyscy mieli te same przekonania. Po drugie, nie byłoby korzystne, gdyby w naszym świecie istniał tylko jeden system religijny. Ponieważ ludzie mają różne skłonności i postawy, różnorodność religii jest niezbędna, aby każdy mógł znaleźć taką, która najlepiej mu służy. Różne systemy myślenia i praktyki inspirują ludzi. Dopóki człowiek stara się żyć etycznie i harmonijnie, to, jaką religię wyznaje – jeśli w ogóle – nie ma znaczenia.

Czy wszyscy są jednym?

Czasami trudno nam pogodzić się z faktem, że istnieje tak wiele różnych religii, i znajdujemy pocieszenie w myśleniu, że wszystkie są zasadniczo takie same — są jak różne ścieżki prowadzące na tę samą górę lub jak oglądanie wielu dolin z tego samego szczytu. Wielu ludzi wierzy, że założyciele każdej religii mieli takie samo mistyczne doświadczenie rzeczywistości. Słowa opisujące doświadczenie nigdy nie są tym samym, co to doświadczenie. Są to po prostu przybliżenia, ludzkie próby oddania w słowach tego, co z natury rzeczy niewyrażalne i niepojęte. Tak więc wielu ludzi postuluje, że założyciele różnych religii wybrali słowa z ich odpowiednich kultur, aby opisać doznania mistyczne, które były zasadniczo identyczne. Późniejsze pokolenia skupiały się jednak bardziej na słowach niż na doświadczeniu i to jest źródłem różnic filozoficznych między religiami. Na przykład porównując chrześcijaństwo i buddyzm, niektórzy ludzie spekulują, że Trójca w chrześcijaństwie jest kolejnym sformułowaniem trzech kaji w buddyzmie. Inni mówią, że Bóg stwórca jest odpowiednikiem karmy, lub że Bóg ostateczny jest odpowiednikiem Dharmy – the prawdziwa ścieżka i prawdziwego ustania cierpienia.

Chociaż niektóre z tych teorii mogą być poprawne, my, zwykłe istoty, nie jesteśmy w stanie tego dostrzec. Pomiędzy religiami wyraźnie istnieją różnice w podejściu filozoficznym. Na przykład chrześcijaństwo mówi o wiecznej duszy, podczas gdy buddyzm mówi o braku trwałej, pojedynczej, niezależnej jaźni lub duszy. Czy praktykując zgodnie z filozofią jednego systemu, można wytworzyć takie samo doświadczenie mistyczne, jak praktykując zgodnie z innym systemem? Tylko osoba, która podążała obydwoma systemami do końca, uzyskując bezpośrednie urzeczywistnienie obu ścieżek, może to dostrzec poprzez własne doświadczenie. Dopiero wtedy można było z całą pewnością stwierdzić, czy obie religie wywodzą się i wskazują na to samo doświadczenie rzeczywistości. Dla tych z nas, którzy nie osiągnęli bezpośredniego urzeczywistnienia własnej religii, nie mówiąc już o innych wyznaniach, zarozumialstwem jest twierdzenie, że prowadzą one albo do tych samych, albo do innych celów. Musimy po prostu zadowolić się stwierdzeniem: „Możliwe, że wszystkie religie wskazują na tę samą mistyczną rzeczywistość, ale nie wiem”. Intelektualne spekulacje na ten temat mogą być interesujące i mogą uspokoić nasz niepokój, czyniąc wszystkie religie „właściwymi”, ale są zbyteczne dla praktyki religijnej i doświadczenia duchowego. Podczas gdy żyjemy w stanie niezadowolenia, zagubienia i cierpienia – co do którego zgadzają się wszystkie religie – najważniejsze jest dla nas praktykowanie zgodnie z naszą wiarą i przekształcenie naszych serc i umysłów we współczucie i mądrość.

Na szczęście, aby doszło do harmonii religijnej i dialogu międzyreligijnego, nie jest konieczne koncepcyjne żonglowanie różnymi wierzeniami, aby uczynić je takimi samymi. Możemy akceptować różnice w filozofii, a nawet cieszyć się nimi. Przesłuchanie widoki różni się od naszego, wzmacnia naszą zdolność do badania. Wymaga od nas głębszego zrozumienia filozofii, którą studiujemy. Wzywa nas także do odkrywania prawdy, zamiast dać się nabrać na zwykłe powtarzanie słów tekstów religijnych bez zrozumienia lub doświadczenia ich głębszego znaczenia.

Wartość dialogu międzyreligijnego

Jaka jest zatem wartość dialogu międzyreligijnego? Jak powinien być prowadzony? Celem jest przyniesienie korzyści ludziom, a nie debata i zwycięstwo. Kiedy podchodzimy do dialogu z otwartym umysłem, szacunkiem i chęcią uczenia się, przynosimy korzyść innym i sami odnosimy korzyści. Jeśli jednak nam lub drugiej stronie brakuje takiego nastawienia, to lepiej nie rozmawiać o religii. Aby doszło do komunikacji, musi istnieć szczera chęć słuchania, a nie tylko mówienia. Jeśli tego brakuje, najlepiej jest wymówić się z rozmowy. Gdyby tak dalej było, dyskusja przerodziłaby się w kwestię władzy, a nie duchowości, gdzie jedna strona próbowałaby zdominować lub nawrócić drugą. Prawdziwy dialog międzyreligijny odbywa się w atmosferze wzajemnego szacunku i prawdziwego zainteresowania. To dzielenie się duchowością, która inspiruje wszystkie strony. Ktoś kiedyś zauważył: „Kiedy spotykają się filozofowie i teologowie, kłócą się. Kiedy spotykają się duchowi praktykujący i mistycy, uśmiechają się”.

Poprzez moje doświadczenie w rozmowach z ludźmi innych wyznań dowiedziałem się o podobieństwach i różnicach w praktykach religijnych. Jeśli chodzi o podobieństwa, po pierwsze, głównymi przeszkodami w jakiejkolwiek formie praktyki duchowej są materializm i przywiązanie do przyjemności pięciu zmysłów, pochwały i reputacji. Wszyscy duchowi ludzie zgadzają się co do tego. Możemy rozwijać się duchowo tylko w takim stopniu, w jakim rozumiemy wady bycia rozproszonym i przywiązanym do zewnętrznych przyjemności. Umysł, który pragnie więcej i lepiej — czy to więcej, czy lepiej dóbr materialnych, sławy, aprobaty czy przyjemności zmysłowych — ma ograniczoną energię, by skierować ją na kultywowanie etycznego postępowania, miłości, współczucia czy mądrości. Wszystkie duchowe tradycje kładą nacisk na odpuszczenie naszych światowych postaw.

Po drugie, istnieją podobieństwa w stylu życia. W rozdziale „Siostry duchowe”, dwie zakonnice — jedna katoliczka, druga buddystka — rozmawiają o wyzwaniach związanych z życiem bez zabezpieczenia finansowego, pozostawaniem w celibacie i życiem we wspólnocie. Chociaż nasze przekonania filozoficzne różnią się, rozumiemy nawzajem swój styl życia i praktykę na poziomie serca. Temat ten jest również podjęty w relacji Siostry Candasiri: „Miłość bez granic”, historia dwóch mniszek buddyjskich therawady, które przebywały w anglikańskim klasztorze.

Podobne doświadczenia mają również wyznawcy różnych wyznań. Na przykład muszą przeżywać wzloty i upadki, które mają miejsce w praktyce duchowej. Wiele lat temu Siostra Kathleen England odwiedziła nasz buddyjski klasztor we Francji. Była katolicką zakonnicą przez ponad pięćdziesiąt lat i pracowała w Watykanie. Na początku mieliśmy pewien „konflikt”, ponieważ chciała dowiedzieć się czegoś o naszej praktyce, a my chcieliśmy, żeby opowiedziała nam o swojej! W końcu, kiedy każdy z nas miał okazję wysłuchać drugiego, zapytałem ją: „Jak radziłaś sobie z kryzysami, które pojawiają się podczas ćwiczeń? Jak radzisz sobie z tymi „ciemnymi godzinami serca”, kiedy jesteś przepełniony samokrytycyzmem lub wątpić?” Udzieliła bezcennych rad: „Kiedy przechodzimy kryzys, nie oznacza to, że cofamy się w naszej praktyce, ale że jesteśmy gotowi do wzrostu. Nasze wcześniejsze rozumienie, które działało przez jakiś czas, już nie wystarcza. Musimy wejść głębiej i jesteśmy na to gotowi. Dlatego pojawia się kryzys. To bezcenny czas na rozwój, ponieważ pracując nad nim, dochodzimy do zrozumienia, którego wcześniej nie mogliśmy osiągnąć”. To, czego nauczyłam się od siostry Kathleen, umożliwiło mi pozostawanie buddyjską mniszką przez te wszystkie lata.

Innym doświadczeniem, które mogą dzielić osoby wyznające różne religie, jest zachowanie ich praktyk religijnych i kultury, gdy żyją jako mniejszość w obcym kraju. Ponieważ od 1959 roku tysiące Tybetańczyków żyje na wygnaniu w Indiach i innych miejscach, zaintrygowało ich doświadczenie narodu żydowskiego związane z zachowaniem ich religii w diasporze. W ostatnich latach doszło do obopólnie korzystnego dialogu między Żydami a buddystami tybetańskimi. Tybetańczycy nauczyli się sposobów zachowania swojej wyjątkowej religii i kultury poprzez rodzinne rytuały i działania społeczne, żyjąc jako mniejszość w innych krajach. Tymczasem Żydzi mieli nowe spojrzenie medytacja i mistycyzm i byli zachęcani do szerzenia nauk w ich własnej tradycji na te tematy. Tematy te zostały szczegółowo omówione w artykule Rodgera Kamenetza „Czego dowiedziałem się o judaizmie od Dalajlamy".

Ludzie różnych religii mogą się wiele nauczyć od siebie nawzajem. Na przykład Jego Świątobliwość Dalajlama często chwali pracę społeczną, jaką chrześcijanie podejmują w społeczeństwie: szkoły, sierocińce, schroniska dla bezdomnych i szpitale, które zakładają iw których pracują, oraz pomoc, jaką niosą uchodźcom i ubogim. Zachęca buddystów do uczenia się na przykładzie swoich chrześcijańskich braci i sióstr oraz do angażowania się w projekty na rzecz ogółu społeczeństwa. Z drugiej strony mówi, że chrześcijanie mogą się uczyć medytacja techniki buddystów. W buddyzmie metody uspokojenia i skupienia umysłu są opisane bardzo jasno. Mogą być praktykowane przez ludzi dowolnej wiary i stosowane w ich własnym systemie religijnym. Mogą je również praktykować osoby, które nie wyznają żadnej szczególnej wiary i po prostu szukają wyciszenia umysłu i wyeliminowania stresu. W ten sposób dialog z ludźmi innych religii może pokazać nam praktyczne sposoby lepszego życia zgodnie z zasadami naszej własnej religii.

Międzyreligijne dzielenie się pomaga nam stać się bardziej otwartymi. Wyostrza również nasze zdolności do badania siebie i swoich przekonań. Duchowi ludzie chcą swoich ograniczonych widoki zostać rozszerzony. Starają się usunąć swoją ignorancję; chcą, aby ich zdolność do zrozumienia i akceptacji była rozciągnięta. Kontakt międzyreligijny stwarza taką możliwość. Jednak co się stanie, jeśli nie jesteśmy na to przygotowani, a zamiast tego dialog powoduje postawę obronną lub dezorientację co do naszej własnej praktyki? Patrząc z właściwej perspektywy, to również stwarza szansę na wzrost. Kiedy na przykład rozmawiamy z osobą wyznającą inną religię i okazuje się, że przyjmujemy postawę obronną, musimy przeanalizować swój umysł. Czy nie wpadliśmy w pułapkę subtelnego konkurowania z drugą osobą, aby udowodnić, że jedna religia jest słuszna, a druga zła? Jeśli tak, musimy porzucić naszą „mentalność drużyny sportowej” i przypomnieć sobie o prawdziwym celu naszej rozmowy. Nikt inny nie może sprawić, że poczujemy się gorsi: taka postawa wynika z naszego własnego, rywalizującego umysłu. Kiedy to zaprzestaniemy, nie będzie już zwycięzców ani przegranych.

Czy przyjmujemy postawę obronną, ponieważ martwimy się, że druga osoba nas polubi i zaakceptuje? Czy nasza religia stała się częścią naszej ego-tożsamości, tak że jeśli nasza religia jest krytykowana, czujemy się niezrozumiani i skarceni? Musimy zakwestionować naszą potrzebę zewnętrznego potwierdzania naszych przekonań. Dlaczego potrzebujemy, aby inni ludzie wierzyli w to samo, co my, aby czuć się bezpiecznie w naszych przekonaniach? Być może zapomnieliśmy, że ludzie mają różne zdolności i temperamenty i dlatego będą inaczej postrzegać rzeczy. Jeśli sprawdziliśmy podstawy naszych duchowych przekonań i mamy do nich zaufanie, nie ma potrzeby przyjmowania postawy obronnej, ponieważ inni się z nimi nie zgadzają.

Co jednak, jeśli nie przeanalizowaliśmy dogłębnie swoich przekonań? A co, jeśli druga osoba zada pytanie, na które nie znamy odpowiedzi, i nie będziemy wiedzieć, w co wierzyć? Co zrobić, jeśli dyskusja międzyreligijna ujawnia naszą ignorancję lub pojawiają się wątpliwości w naszym umyśle? Chociaż początkowo może to wydawać się niewygodne, może być cenne dla naszej praktyki. Kiedy nie znamy odpowiedzi na pytanie lub nie możemy jej jasno wyjaśnić, mamy motywację, by poprosić naszych nauczycieli i duchowych przyjaciół o więcej informacji. Ponadto musimy poświęcić więcej czasu na refleksję nad tym, co już wiemy, aby właściwie to zrozumieć. Kiedy słuchamy nauk, czasami wydaje nam się, że właściwie rozumiemy cały temat. W rzeczywistości mogliśmy zrozumieć słowa, ale ponieważ znaczenie jest wielowarstwowe, potrzebujemy czasu, aby je dogłębnie zbadać. Nierealistyczne jest oczekiwanie od siebie lub innych, że będziemy w stanie „znać wszystkie odpowiedzi”. Wątpić lub zakłopotanie mogą być pomocnymi stymulantami, wyrywającymi nas z samozadowolenia. Nie musimy się bać tych rzeczy. Po prostu musimy pogłębić naszą praktykę, szukając odpowiedzi na pytania i zastanawiając się nad ich znaczeniem.

Gdy dojrzewamy w naszym duchowym rozwoju, międzyreligijne dzielenie się staje się sposobem na pogłębienie i wzbogacenie praktyki naszej własnej duchowej tradycji. Thomas Merton, amerykański cysters mnich który dążył do kontaktu ze Wschodem i jego religiami, pięknie to ujął:

Myślę, że osiągnęliśmy obecnie etap (od dawna oczekiwanej) dojrzałości religijnej, na którym możliwe jest, aby ktoś dochował całkowitej wierności chrześcijańskiemu i zachodniemu klasztorny zaangażowania, a jednocześnie uczyć się dogłębnie z, powiedzmy, buddyjskiej lub hinduskiej dyscypliny lub doświadczenia. Wierzę, że niektórzy z nas muszą to zrobić, aby poprawić jakość swoich własnych klasztorny życia, a nawet pomóc w zadaniu klasztorny odnowy, która została podjęta w Kościele zachodnim.¹

Merton widział między-klasztorny dialog jako występujący w trzech etapach, przedwerbalnym, werbalnym i postwerbalnym:

Poziom „przedwerbalny” to poziom niewypowiedzianego i nieokreślonego „przygotowania”, „predyspozycji” umysłu i serca, niezbędnych dla wszystkich „klasztorny” doświadczenie cokolwiek… The mnich musi być szeroko otwarty na życie i nowe doświadczenia, ponieważ w pełni wykorzystał własną tradycję i wyszedł poza nią. To pozwoli mu spotkać się z dyscypliną innej pozornie odległej i obcej tradycji i znaleźć wspólną płaszczyznę werbalnego porozumienia z drugim. Poziom „postwerbalny” będzie wtedy, przynajmniej w idealnym przypadku, tym, na którym obaj spotykają się poza własnymi słowami i własnym zrozumieniem w ciszy ostatecznego doświadczenia, które mogłoby nie mieć miejsca, gdyby się nie spotkali i nie rozmawiali. Nazwałbym to „komunią”. Myślę, że jest to coś, o co woła najgłębsza podstawa naszego jestestwa i jest to coś, o co nie wystarczy całe życie.²

Niektóre z najgłębszych kontaktów międzyreligijnych, jakich osobiście doświadczyłem, przebiegały właśnie w ten sposób. Podczas żydowsko-buddyjskiego dialogu, który miał miejsce w 1990 roku w Dharamsali w Indiach, rabin Jonathan Omer-Man i ja spotykaliśmy się każdego ranka i razem medytowaliśmy na werandzie jego pensjonatu, w chłodnym porannym powietrzu. Chociaż rozmawialiśmy trochę przed lub po, najgłębsza komunikacja miała miejsce podczas ciszy.

Innym razem poszedłem z kilkoma mnichami buddyjskimi do katolika mnich który był pustelnikiem w górach Hiszpanii. Słyszeliśmy, że kiedyś spotkał się z Dalajlama i chcieliśmy z nim porozmawiać. Nie miał pojęcia, że ​​przyjedziemy, ale kiedy w końcu znaleźliśmy jego chatę, przywitał nas. Na jego ołtarzu znajdował się biały szal i obraz Awalokiteśwary, Budda Miłosierdzia, że Dalajlama dał mu. Zaproponował nam medytować najpierw razem i przez około godzinę, kiedy późne popołudniowe słońce świeciło do jego chaty, robiliśmy to. Zakończywszy naszą medytacjawszyscy stwierdziliśmy, że mówienie jest niepotrzebne; to, co mieliśmy do powiedzenia, zostało przekazane bez słów, a nasze serca były pełne.

Jeszcze inny przykład miał miejsce podczas wizyty, którą złożyłem w opactwie Mt. St. Mary's Abbey, niedaleko Bostonu. Spotkałem dwie siostry z tego zakonu trapistów w Dharamsali w Indiach rok wcześniej, podczas Jego Świątobliwości Dalajlamacoroczne wiosenne nauki. Podobała mi się nasza dyskusja podczas lunchu, podczas której rozmawialiśmy o cechach, których należy szukać u ludzi, którzy aspirują do bycia klasztorny życia, jak je szkolić, aby urzeczywistniały swój potencjał i jak żyć razem w klasztorny wspólnota. Potem, ku mojemu wielkiemu zdziwieniu, odkryłam, że zorganizowali dla mnie wykład o rozwoju miłości i współczucia dla całej wspólnoty 54 sióstr klauzurowych. Ta publiczność była pełna uczuć, a każde słowo, które wypowiedzieliśmy, odbijało się echem na wielu poziomach i na wiele sposobów ze względu na intensywność ich praktyki miłości i współczucia. Mogliśmy szczerze i bezwstydnie mówić o tym, jak nasi egocentryzm sabotowałoby nasze współczucie lub jak nasze złość pojawi się niespodziewanie i zniszczy naszą miłość. Kiedy dyskutowaliśmy o tym, jak okiełznać nasze przeszkadzające postawy i wzmocnić nasze pozytywne, nasze poczucie wspólnego celu — przekształcenie naszych umysłów i stanie się bardziej kochającym — było namacalne.

Takie doświadczenia wskazują mi, że chociaż mogą istnieć filozoficzne różnice między religiami i chociaż mogą one prowadzić lub nie do dokładnie tego samego ostatecznego celu, istnieją podobieństwa, które wzajemnie się wzbogacają. Na przykład prawdziwi praktykujący wszystkich wyznań starają się kultywować cechy wolne od egocentrycznego ego ze wszystkimi jego pragnieniami, potrzebami i opiniami. Wierzą, że trwałe szczęście dla nich samych i innych przychodzi dzięki tej wewnętrznej kultywacji, a nie poprzez gromadzenie przedmiotów materialnych. Wiedzą, że prosty styl życia podkreślający nie-przywiązanie pozwala na rozwój bezstronnej miłości i współczucia dla wszystkich istot i angażuje się w codzienną autorefleksję i praktyki religijne, aby ich duchowe cechy zostały zintegrowane z ich życiem.

Zawarcie pokoju z naszą przeszłością

Odbiorcy tej książki są zróżnicowani. Niektórzy ludzie, którzy to przeczytają, będą buddystami, niektórzy chrześcijanami, niektórzy Żydami, niektórzy muzułmanami, niektórzy hinduistami, niektórzy wyznają inne religie, inni nie wyznają żadnej religii. Podobnie, niektórzy będą mieszkańcami Zachodu, niektórzy Azjaci, niektórzy Afrykanie, niektórzy z innych krajów. Dlatego pomocne może być przyjrzenie się problemom, które mogą pojawić się u różnych osób, gdy rozważają kontakt z ludźmi różnych wyznań.

W ostatnich latach wielu ludzi Zachodu zainteresowało się buddyzmem i innymi „niezachodnimi” religiami. Niektórzy z nich mają negatywne uczucia do religii, której nauczyli się jako dzieci. Może się to zdarzyć z kilku powodów: nauczyciel religijny lub przywódca źle ich zrozumiał lub niesprawiedliwie ich zdyscyplinował; religia została im narzucona przez rodziców lub nauczycieli; nie zgadzali się z seksizmem lub innymi uprzedzeniami prezentowanymi w instytucjach religijnych; stwierdzili, że tak zwani „ludzie religijni” są hipokrytami, elitarnymi, osądzającymi lub zamkniętymi umysłami. Jeśli napotkamy inną religię, która lepiej odpowiada naszym potrzebom, zbyt kuszące jest danie upustu wcześniejszej frustracji i postrzeganie wszystkiego, co związane z religią, w której dorastaliśmy, jako negatywne. Jednak niezwykle ważne jest, aby pogodzić się z naszą przeszłością, a nie odrzucać ją. Jeśli stereotypizujemy całość ciało praktykujących i osądzać ich, staliśmy się zamknięci i uprzedzeni. Taka niechęć i uprzedzenia utrudniają nam praktykowanie naszej nowej wiary. Kiedy mamy tego rodzaju „negatywną lojalność” wobec czegoś z naszej przeszłości, często odtwarzamy dokładnie to, czego nie pochwalamy. Chociaż możemy myśleć, że jesteśmy wolni od wpływu czegoś, ponieważ to odrzuciliśmy, w rzeczywistości ta rzecz może mieć wielki wpływ na nasz umysł, ponieważ tak wiele naszej energii jest związane z niechęcią do tego.

Tak więc negatywne nastawienie do religii, której nauczyliśmy się w dzieciństwie, blokuje nasz rozwój duchowy. Jest to również nierealne, ponieważ pomimo rzeczy, których nie lubimy lub z którymi się nie zgadzamy, nauczyliśmy się wielu dobrych rzeczy z naszej religii z dzieciństwa. Na przykład wpoił nam wiele zasad etycznych, które pozwalają nam żyć w harmonii z innymi. Nauczyła nas wartości miłości i współczucia. Zachęcał nas do wiary, że coś jest ważniejsze niż nasze egocentryzm. Nauczyło nas, że oprócz krótkotrwałego szczęścia, jakie otrzymujemy z przyjemności zmysłowych, istnieje inny rodzaj szczęścia. Wszystkie te rzeczy położyły w nas podwaliny pod dalsze szkolenie duchowe, a tym samym po części pomogły nam połączyć się z duchowymi wierzeniami naszej nowej religii. Kiedy głęboko się zastanowimy, zdajemy sobie sprawę, że odnieśliśmy korzyść z naszej religii z dzieciństwa, nawet jeśli nie jest to ta, którą wybraliśmy jako dorośli. Musimy unikać malowania czegokolwiek jako całkowicie dobrego lub całkowicie złego. Tak więc dla ludzi Zachodu, którzy zostali buddystami lub nawrócili się na inne religie, pomocne może być zastanowienie się zarówno nad mocnymi, jak i słabymi stronami ich religijnego wychowania, aby mogli dojść do emocjonalnego i filozoficznego rozwiązania w ich sprawie. Kabir Saxena w „Dharma Masala” opisuje z miłością i szacunkiem korzyści, jakie czerpał ze swoich hinduskich i chrześcijańskich korzeni oraz sposób, w jaki pielęgnują one jego obecną praktykę duchową jako buddysty.

Taki proces może być również pomocny dla Azjatów, którzy dorastali jako nominalni buddyści lub hindusi, a później zostali chrześcijanami. Smutno mi było, gdy mieszkając w Azji spotkałem niektórych Azjatów, którzy stali się chrześcijanami i wyrzucili piękną azjatycką sztukę religijną — niektóre z nich były dość stare — ponieważ zawierały wizerunki „pogan”. Jeśli przechodzimy na religię pochodzącą z innej części świata, nie jest konieczne odrzucanie lub niszczenie piękna i wartości naszego własnego dziedzictwa kulturowego. Azjaci nie muszą stać się Zachodem, aby praktykować chrześcijaństwo. Podobnie, ludzie Zachodu nie muszą stać się Azjatami w kulturze, aby praktykować buddyzm czy hinduizm, ani nie muszą stać się Afrykańczykami w kulturze, aby praktykować islam.

Wychodząc z szafy

Mieszkając w Singapurze, niektórzy wykształceni singapurscy buddyści powiedzieli mi, że wahają się, czy powiedzieć swoim kolegom w pracy, że są buddystami. W Singapurze niektórzy ludzie myślą, że jeśli ktoś jest chrześcijaninem, to jest bardziej zachodni i nowoczesny. Dlatego niektórzy buddyści myślą, że jeśli inni wiedzą, że są buddystami, inni będą patrzeć na nich z pogardą, jak na „staromodnych”. Ponadto, ponieważ niektórzy chrześcijanie w Singapurze są ewangelikami, buddyści obawiają się nieprzyjemnej presji, by chodzić do kościoła lub czytać chrześcijańską literaturę. Rzeczywiście, agresywne propagowanie religii jest niefortunne i szkodliwe dla harmonii w społeczeństwie. Nie musi to jednak wprawiać nas w zakłopotanie z powodu naszych przekonań religijnych ani niepokoić ludzi, którzy są nieumiejętni.

Podobnie, niektórzy ludzie Zachodu wstydzą się mówić swoim kolegom lub rodzinie, że są buddystami. W przeciwieństwie do singapurskich buddystów, ci ludzie z Zachodu nie boją się, że zostaną uznani za staromodnych. Obawiają się raczej, że inni pomyślą, że są inni lub dziwni. Chociaż kultura zachodnia pozornie promuje indywidualność, istnieje ogromna presja, aby się dostosować i postępować, myśleć lub wierzyć jak inni. Ludzie z Zachodu obawiają się, że nie zostaną zaakceptowani ani zatwierdzeni, jeśli nie będą podzielać tych samych perspektyw, co grupa.

Trudno jest praktykować naszą religię, jeśli brakuje nam zaufania do niej lub do siebie. Zakłopotanie związane z mówieniem innym, że wyznajemy określoną wiarę, może mieć kilka źródeł: po pierwsze, nie jesteśmy pewni, w co wierzymy i dlaczego; lub po drugie, jesteśmy przywiązani do naszej reputacji i boimy się utraty przyjaciół. Kiedy nie poświęciliśmy czasu na zastanowienie się nad naszymi przekonaniami lub jeśli myślimy o nich, ale nadal mamy poważne wątpliwości, wówczas wymiana międzyreligijna może wydawać się nam groźna. Nosimy w sobie lęki: „Może nie będę znał odpowiedzi na pytanie”, „Może nieumyślnie przeinaczę swoją religię” lub „Może odpowiem niewłaściwie, a druga osoba to obali. W co wtedy uwierzę? Na pytanie, na które nie możemy odpowiedzieć z całą pewnością, możemy po prostu odpowiedzieć, że nie wiemy, ale zbadamy to. Nie ma potrzeby czuć się upokorzonym lub niepewnym, ponieważ każda nauka nie jest jasna w naszych umysłach. W końcu nie jesteśmy jeszcze istotami oświeconymi!

Musimy dokładnie przyjrzeć się naszym przywiązanie reputacji i bycia lubianym przez innych. Czy inni naprawdę nas odrzucą, jeśli mamy inne widoki? Dlaczego aprobata innych jest dla nas tak ważna? Jeśli inni mają inaczej widoki, czy to znaczy, że nasze się mylą? Czy jedyną podstawą przyjaźni jest wyznawanie tej samej religii? Wiele z tych lęków to projekcje naszych umysłów. Jeśli jesteśmy życzliwi dla innych i staramy się skutecznie z nimi komunikować, z pewnością pozytywnie zareagują na nas bez względu na wyznawaną religię. Jeśli z powodu ich ograniczonego umysłu inni pozostają na uboczu, nic nie możemy zrobić. Nie jest konieczne, aby wszyscy nas lubili lub aprobowali. Nie potrzebujemy zewnętrznego potwierdzenia, aby być pewnymi naszej duchowej ścieżki lub samych siebie. Potrzebujemy wewnętrznej pewności, która wypływa z kontemplacji prawd naszej własnej wiary i stosowania ich w naszym życiu.

Spokój i pewność siebie to antidotum na zakłopotanie lub niepewność związaną z naszymi przekonaniami. Kultywujemy spokój, pamiętając, że reputacja to po prostu opinie innych — myśli w ich umysłach, które mogą się bardzo szybko zmienić i nie są wiarygodne. Ponadto ludzie zawsze będą mieli różne opinie, niektóre zgadzają się z naszymi, a inne nie. Istnienie różnych przekonań jest uzasadnione. Ludzki kontakt i ciepło wynikają z dzielenia się doświadczeniem bycia istotami ludzkimi, a nie z wyznawania tych samych filozofii. Pewność siebie rozwija się, pamiętając, że my — i inni — mamy oświecony potencjał. Być może nie jesteśmy teraz całkowicie mądrzy lub współczujący, ale możemy się takimi stać. Ta świadomość naszej wewnętrznej dobroci i potencjału jest stabilniejszą podstawą pewności siebie i poczucia własnej wartości niż opinie innych ludzi na nasz temat. Jeśli będziemy tego świadomi, nie będziemy się przejmować tym, co myślą o nas inni, ale nadal będziemy odnosić się do nich z życzliwym sercem.

Możliwe, że dzieje się odwrotnie, to znaczy, że stajemy się krytyczni i niecierpliwi wobec ludzi, którzy wyznają światowe wartości lub nie podzielają naszej wiary. Musimy przyjrzeć się, skąd bierze się w nas taka nietolerancja. Dlaczego nalegamy, aby wszyscy byli tacy jak my? Czy niepewność może napędzać naszą nietolerancję? Aby być życzliwym, ludzie nie muszą identyfikować się z określoną wiarą. Nie wolno nam przywiązywać się do etykietek, bo to rodzi „mentalność drużyny sportowej”. Odnoszenie się do ludzi z otwartym sercem i szanowanie ich jest tym, co zalecają wszyscy prawdziwi przywódcy religijni. Zaniedbujemy znaczenie nauk, jeśli padamy ofiarą obłudnej, osądzającej postawy. Ponieważ każdy człowiek ma tzw Budda natury lub potencjału – lub ujmując to słowami chrześcijańskimi, ponieważ każda osoba jest stworzeniem i obrazem Boga – jest godna naszego szacunku.

1. Dziennik azjatycki, P.313 ↩

2. ibid ↩