Więzienia umysłu

Wczoraj odwiedziłem więzienie w Illinois — ośrodek Menard — położony nad rzeką Mississippi, około 80 mil na południe od St. Louis. Wyglądało to jak żywcem wyjęte ze średniowiecza. Poplamiona czerwona konstrukcja z kamienia sięgała groźnie w błękitne niebo, podczas gdy powietrze było wypełnione dźwiękami skrzypiących krat, gdy drzwi się otwierały i zamykały.

Wejście też było czymś ze średniowiecza. Zostałem poklepany, przeszukano moje stopy, a drzwi miały w sobie ogromne zamki, gdy przechodziłem z jednego budynku do drugiego. Czekałem, aż jedne drzwi się otworzą, kiedy strażnik krzyknął do mnie: „Pchnij i pociągnij, pchnij i pociągnij!” Pomyślałem więc, że oznacza to, że sam je otwieram i zamykam… (w więzieniach w Missouri wszystkie drzwi są zautomatyzowane).

Odwiedziłem pana, który jest zamknięty od 15 roku życia. Ma teraz 42 lata (czyli 26 lat). Jest za „naturalnym życiem”. Jest bardzo łagodny – nauczył się japońskiego w więzieniu, a teraz studiuje fizykę kwantową. Powiedział, że był tam tak długo, że faktycznie wykonał większość fizycznych napraw budynku.

Rozmawiałem z nim o nadchodzącej książeczce, nad którą pracuję „Być w więzieniu”, i o tym, jak odnosi się ona do więzień umysłu w takim samym stopniu, jak do więzień fizycznych. On śmiał się. Powiedział, że pewnego wieczoru oglądał telewizję i widział wiadomości z St. Louis. Był duży korek i ludzie siedzieli w swoich samochodach na ślepym przystanku. Ten korek trwał długo. Powiedział, że było mu tak przykro z powodu tych ludzi — przebywania w więzieniu ich samochodów i więzieniach, w których musieli jeździć na duże odległości do pracy, której naprawdę nie lubili, płacić za więzienia materialnych uzależnień itp. Powiedział, że tak naprawdę czuli się bardziej wolni niż ci biedni ludzie. Musiałem się śmiać.