To było wtedy, to jest teraz

Kluczowe jest wypracowanie świadomego stanowiska w sprawie słynnych ośmiu ciężkich zasad, postanowień, które ustanawiają patriarchat w buddyjskim monastycyzmie i na których opiera się Budda rzekomo nalegał przed udzieleniem kobietom pozwolenia na przyjęcie święceń. Wyraźne stanowisko w sprawie statusu tych ośmiu przepisów musi być dziś wyartykułowane publicznie. Przywódcy buddysty sangha– zarówno mężczyźni, jak i kobiety – muszą się do nich wyraźnie odnieść i uznać oraz określić, jak mają być traktowane w XXI wieku. Nieprzewidziane okoliczności naszego obecnego kontekstu światowego wymagają ukształtowania takiej celowej pozycji.

Niektóre z obecnych buddystów sangha, zarówno w Azji, jak i na Zachodzie, chciałby całkowicie wyrzec się ośmiu ciężkich zasad. Przypomnijmy, wymagają one bezwarunkowego szacunku wszystkich mniszek wobec wszystkich mnichów, niezależnie od zasług czy starszeństwa; wzywają do nadzorowania przez mnichów warunków życia mniszek i procedur rytualnych; i zabraniają mniszkom znieważania lub upominania mnichów, podczas gdy wyraźnie zezwalają mnichom na upominanie mniszek. Osiem surowych zasad stanowi kluczową część definiującej historię pierwotnej akceptacji kobiet przez buddystów klasztorny zamówienie.

Chociaż to uświęcenie patriarchatu w zasadach bhikszuni jest niefortunne i szkodliwe, to stanowi oporny problem. Nie da się tego łatwo wypisać z winaja. Nie tylko historia jest zawarta we wszystkich wersjach winaja, ale wszystkie z ośmiu przepisów, z wyjątkiem jednego, zostały włączone do pratimokszy regulującej zasady zachowania i karania mniszek za ich wykroczenia. Są misternie wplecione w klasztorny rytuał i tradycja; samo ich zlikwidowanie pociągnęłoby za sobą tak wiele zmian, że trudno byłoby twierdzić, że nowy porządek żeński rzeczywiście był tym samym, co tradycja bhikszuni znana z historycznego buddyzmu. Podobne pytanie było od dawna dyskutowane w innych religiach, a zwłaszcza w chrześcijaństwie: czy istnieje sposób na pogodzenie i reinterpretację elementów własnej tradycji, które są patriarchalne i/lub androcentryczne, jeśli nie mizoginistyczne, czy też konieczna jest radykalna zmiana tradycji? czy nawet całkowicie go porzucić? Ta złożona debata prawdopodobnie rozwinie się również wśród buddystów, rozwijając się stopniowo z różnymi konsekwencjami w różnych kontekstach. Ale byłoby niefortunne, gdyby pozwoliło to wykoleić dążenie buddyjskich kobiet do przywrócenia porządku w jego tradycyjnej formie. Sugerowałbym, aby na razie traktować to z umiarem.

Nie oznacza to, że osiem ciężkich zasad można pozostawić bez komentarza. Stanowią one odpowiedzialność nie tylko za sukces ruchu bhikszuni, ale także dla całego buddyzmu. Niszczą reputację buddyzmu jako religii egalitaryzmu i równowagi. Osiem surowych zasad sugeruje, że w buddyzmie wyrzeczone kobiety mają niższy status niż mężczyźni i nie są też uważane za zdolne do zarządzania własnymi sprawami. Obaj sprzeciwiają się szeroko zakrojonym wezwaniom do seksu i równości płci, które przenikają na całym świecie przynajmniej od ostatniego stulecia.

Należy odnieść się do ośmiu ciężkich zasad, zarówno ze względu na ich szkodliwy wpływ na aurę nowych mnichów, jak i na szkodę, jaką wyrządzają reputacji buddyzmu wśród cywilizowanych narodów na całym świecie. Zrobienie tego nie oznaczałoby, że przywódcy buddyjscy zgadzają się na popularne trendy i opinię publiczną. Raczej konieczne jest uświadomienie sobie, że wizerunek, szacunek i prestiż od samego początku leżą u podstaw samej natury buddyjskiego monastycyzmu. Buddysta sangha został zaprojektowany właśnie jako wzór optymalnego stylu życia religijnego. Jego przetrwanie zależy od hojności świeckich, których poparcie waha się dokładnie w proporcji do ich przekonania, że klasztorny społeczność utrzymuje swoją czystość oraz najwyższe standardy zachowania i mądrości. Rzeczywiście, osiem surowych zasad zostało umieszczonych w historii jako konieczne, właśnie po to, aby złagodzić obawy świeckiej społeczności buddyjskiej.

To samo dotyczy teraz, z wyjątkiem tego, że zmieniły się oczekiwania świeckich: istnieją różne zestawy obaw w globalnej społeczności świeckich. Musimy mieć publiczne oświadczenie stwierdzające, że w buddyzmie sangha XXI wieku, pomimo technicznego włączenia ośmiu ciężkich reguł do winaja teksty, bhikszu i bhikszuni będą uważane za mające równy status i prestiż oraz podlegające tym samym zasadom starszeństwa; w praktyce nie powinno być różnic w zależności od płci lub samej płci. Przywódcy buddyjscy muszą potwierdzić, że osiem ciężkich zasad miało swój czas i miejsce, ale ich Warunki już nie pozostanie. Muszą to zrobić, aby zachować szacunek i wsparcie świeckiego świata buddyjskiego.

Ale tak samo praca na rzecz równości płci jest po prostu po stronie tego, co słuszne. Nie ma wątpliwości, że doktryna buddyjska zgadza się w całej swojej historii. Patriarchat i mizoginię, które odnajdujemy w źródłach buddyjskich, należy przypisać raczej okolicznościom historycznym i społecznym niż rozumowaniu lub zasadzie etycznej. W literaturze buddyjskiej nigdy nie ma pryncypialnego argumentu na rzecz nierówności płci.

Buddysta sangha musi kierować własnymi społecznościami we wspieraniu najlepszej ścieżki, najlepszych wartości — w istocie, jak zawsze starał się robić. Najlepsza droga i najlepsze wartości na świecie sprzyjają równości płci oraz eliminacji patriarchatu i mizoginii. Co więcej, ma kluczowe znaczenie dla sukcesu bhikszuni sangha że nie mają cieni, żadnych podstaw do dyskredytowania ich prestiżu i statusu; stąd konieczność skonfrontowania i radzenia sobie z ośmioma ciężkimi zasadami.

Jednym ze sposobów przeciwdziałania cieniowi rzucanemu przez osiem ciężkich zasad byłoby dla mężczyzny sangha celowo i jawnie okazywać swój szacunek dla bhikszuni. Mnisi powinni robić wszystko, co w ich mocy, aby przy każdej okazji okazać szacunek dla mniszek, posadzić je na wysokim krześle i traktować jak równych sobie. W tym kontekście niezwykłe było słyszeć Dalajlama głosić w Hamburgu, że feminizm jest wspaniały i ważny, celebrując silne talenty kobiet do kształtowania buddyjskich wartości. Słysząc takie celowe oświadczenie poparcia od postaci takiej jak Dalajlama pomaga kobietom trzymać głowę wysoko w świecie buddyjskim. Takie wsparcie pomoże naprawić i odwrócić uprzedzenia, jakie kobiety znosiły przez wieki w buddyzmie. W szczególności, okazywanie przez mnichów takiego szacunku mnichom może być jawnie traktowane jako celowa próba ze strony buddysty. sangha aby pokazać, że traktuje osiem ciężkich zasad jedynie jako archaiczny relikt z poprzedniego okresu w historii buddyzmu.

Trzeba jeszcze raz powtórzyć, że prestiż i status są niezbędne do sukcesu buddysty sangha. Byłoby poważnym błędem łączyć troskę o prestiż i reputację z problemami ego, przed którymi buddyzm zawsze nas ostrzega. Szacunek i szacunek są podstawą całego systemu buddyjskiego sangha; jest to niezbędne dla wsparcia świeckich, a wsparcie jest niezbędne dla sangha przetrwać. Błędnym poczuciem ścieżki ascetycznej jest myślenie, że bhikszuni sangha może działać bez odpowiednich obiektów i zasobów. Bez takiego wsparcia bhikszuni sangha doświadczy drugiego spadku.

Te współczesne buddystki, które argumentowały, że osiem ciężkich zasad nie powinno być kwestionowane, ale raczej uważane za dające kobietom dobrą okazję do pracy nad swoim ego, stosują błędną strategię. Chociaż z pewnością prawdą jest, że ta sytuacja jest dobrą okazją do pracy nad własnym ego — większość sytuacji tak! — nie powinniśmy przyjmować zniewagi ze strony zakonu, którego głównym celem jest dostarczanie wzorów godności i dyscypliny.